Microsoft Word +Islam Mezhepler Tarihi Yayin Nushasi MehmetAliBuyukkara +++

 
İmâmet 
İmâmiyye  Şîası’nda imân, usûl-i dînden olan imâmete inanmakla 
tamamlanabilir.  İmâmîler, nübüvvetin nasıl Allah’tan bir lütuf olduğuna 
inanıyorlarsa, her asırda Peygamber’in vazifeleriyle vazifelenmiş, insanların 
hidayet ve irşadlarını üstlenmiş bir imamın yine Allah’ın lütfuyla olan 
mevcudiyetine aynı  şekilde inanmaktadırlar. Onlara göre imam, Allah 
tarafından seçilmiştir ve ancak O’nun tarafından tayin edilebilir. Bu tayin, 
Peygamber’e indirilen vasiyete göre gerçekleşir. Onlara göre sözkonusu 
vasiyette, imamların hepsinin ismi zikredilmiştir.  İmâmiyye’ye göre, hiçbir 
peygamber kendi bilgisinin gerçek vârisleri olan imamlar olmaksızın 
gönderilmemiştir. Nass döneminde imamla peygamberin durumu 
kıyaslanacak olursa, imamın da peygamber gibi Allah’ın özel lütfuna mazhar 
olduğu dikkati çeker ve işte bu husus, imamları masûm (günahsız) kılarak, 
Allah’ın insanlara şâhidi ve O’nun hucceti olmalarını sağlar. Onlara göre 
imamın en önemli özelliği, onun ismetidir. Ehl-i Sünnet, bunun sadece 
Peygamber’e ait bir sıfat olduğunu kabul etmiştir.  İmâmîler ise, imâmetin, 
nübüvvetin bir devamı olduğunu ve Hz. Peygamber’den sonra insanlığı 
hidayete erdirecek olanların bizzat imamlar olduğunu düşündüklerinden, 
onların da peygamberler gibi günahtan korunmuş olmaları gerektiğine kani 
olmuşlardır.  
Ayrıca imamlar, Allah’ın nurunun Peygamber kanalıyla kendilerine 
intikal ettiği masûmlardır.  İmâmiyye, Hz. Adem’in sulbünde, Peygamber’in 
ve Ehl-i Beyt’in nurlarının bulunduğunu ve bu nurun Hz. Muhammed 
vasıtasıyla Hz. Ali ve sırasıyla diğer imamlara geçtiğini ifade eder. Bu 
yüzden Hz. Peygamber’den sonra dini, kıyamet vaktine kadar yorumlama 
görevi, ilahî kaynaklı bilgiye sahip olup görüş ve düşüncelerinde herhangi bir 
hata bulunmayan imama aittir. Yeryüzü ancak imam tarafından düzene 
sokulabilir ve böyle bir imamı tanımaksızın ölmüş olan kimse, câhiliye üzere 
ölmüş demektir. İmâmet,  İmâmiyye’ye göre Şîa’yı diğer Müslümanlardan 
ayıran, farklı bir mezhep olmasını sağlayan bir doktrin olduğu için, belki de 
onlara göre, inanç esasları arasında en önemli olanıdır denilebilir. Ancak 
imâmete inanma şartının, mezhebî bir şart olup, bu mezhepten olmayanların 
buna inanmamakla küfre düşmeyecekleri de, belirli bir dönemden itibaren 
kabul edilmiştir. Bununla birlikte İmâmiyye’ye göre, inananlar imam 
olmaksızın kurtuluşa eremeyecekleri gibi, âdil olup kainatı belirli bir gayeye 
matuf olarak yaratan Allah da dünyayı böyle bir liderden mahrum 
bırakmayacaktır. 
İmâmiyye’ye göre imamın liderliği dinî ve dünyevî bakımdan 
Peygamber’inkine benzer. Bunun neticesi olarak Müslümanlar’ın onlara tabi 
olup itaat etmeleri gerekir ve neticede imama muhalefet ve reddediş, 
Peygamber’i reddetmek, Peygamber’i reddediş de Allah’ı reddetmek 
manasına gelir ki; bu durum İmâmiyye’ye göre şirktir. Çünkü Peygamber 
“kendisine vahyedilen”, imam da “kendisine ilham edilen” kişidir. Neticede 
İmâmî alimler, Peygamber’in ölümünden sonra Kur’ân’ın sırlarının 

---

 
 
142
anlaşılmasında,  şerî hükümlerin bilinmesinde ve diğer ilim ve fenlerle ilgili 
hususlarda yegâne kaynağın imamlar olduklarını ve imâmetin bu sebepten 
nübüvvetin devamı olduğunu savunmaktadırlar.  İmâmiyye’nin büyük 
çoğunluğu bilgi bakımından imamların, Hz. Muhammed hariç diğer 
peygamberlerden daha üstün olduklarına inanırlar. Hatta onların helal ve 
haram bilgilerinden daha fazlasına sahip oldukları düşünülmüş ve bu bilginin 
gaybı, bütün dilleri, insanların zihinlerinden geçenleri de kapsayacak kadar 
şümullü olduğu kabul edilmiştir (Uyar, 2000, s. 19-27).  
İmâmiyye’nin ilk halifeler ve imâmet hakkındaki görüşleri, Zeydiyye’den hangi 
hususlarda ayrılmaktadır?