Yerin coğrafi təbəqəsinin 4 sferadan təşkil olunduğunu ilk dəfə rus təbiətşünası P.İ.Braunov göstərmişdir.
Yerin coğrafi təbəqəsinin fərqli xüsusiyyətləri mövcuddur:
1. Onun tərkibində maddələr 3 aqreqat vəziyyətindədir (bərk, maye və qaz);
2. Onun inkişafında eyni zamanda 2 enerji mənbəyi – xarici, yəni günəşin şüa enerjisi və daxili – yerin daxilində radioaktiv elementlərin parçalanmasından alınan enerjinin iştirakı və üzvi materiyada həyatın olmasıdır.
Qriqoryevin_fiziki_–_coğrafi_təbəqə_anlayışını_sadəcə_coğrafi_təbəqə_adlandırmağı_təklif_edir.'>S.V.Kolesnik, A.A.Qriqoryevin fiziki – coğrafi təbəqə anlayışını sadəcə coğrafi təbəqə adlandırmağı təklif edir.
Coğrafi təbəqənin bütövlüyü və onun vahidliyi komponentlərinin möhkəm qarşılıqlı əlaqəsi onların fasiləsiz olaraq bir – birinə daxil olması, qarışması daima enerji və maddə mübadiləsinin mövcudluğu ilə təyin edilir.
Qriqoryev coğrafi təbəqənin yuxarı sərhədini stratosferdən bir qədər aşağı 20 – 25 km-də ozonun toplandığı qatdan bir qədər aşağı götürür. Kolesnik isə bunu daha dar mənada başa düşür. Onun fikrincə, coğrafi təbəqə bütün troposferin, hidrosferin, atmosferin və üzvi aləmin yayıldığı ərazilərin yalnız yuxarı sərhədini əhatə edir (4 – 5 km qalınlığında).Kolesnikə görə, coğrafi təbəqənin qalınlığı 30 – 35 km-dən artıq deyildir.
Okean dibində isə 8 – 18 km dərinlikdən götürür. Dağların altında isə 49 – 79 km qalınlığın olduğunu göstərir.
Dostları ilə paylaş: |