Mühazirə müəllimi: Dos. H. H. Həsənov

KitabYurdu.az 
126

---

Fərmanı ilə təsdiq edilmiş «Azərbaycan Respublikasının Dövlət Sosial Müdafiə Fondu 
haqqında» əsasnamə ilə müəyyən olunur. Sosial Müdafi Fondu müstəqil maliyyə-kredit 
idarəsidir. Fond öz fəaliyyətində Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasını, 
Azərbaycan Respublikasının müvafiq qanun və qərarlarını, Azərbaycan 
Respublikasının Sosial Müdafiə Fondu haqqında əsasnaməni rəhbər tutur. 
Maliyyə proqramı ölkə üzrə bütün maliyyə ehtiyatlarını, inflyasiya, 
makroiqtisadi göstəricilərini və s. əks etdirir. Bir qayda olaraq maliyyə proqramı bir 
neçə bölmədən ibarətdir: dövlət büdcəsi, büdcədənkənar fondlar, pul aqreqatları, 
inflyasiya, işsizlik, maliyyə ehtiyatlarının xərc istiqamətləri və s.
2.Maddi istehsal müəssisə və təşkilatları.
Bu planlara dövlət müəssisələri, 
səhmdar cəmiyyətləri, şirkətlər, sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan digər müəssisə və 
təşkilatların maliyyə planları daxildir. Maliyyə planı özündə maliyyə və kredit 
resurslarının plan üzrə hərəkətini ifadə edir. 
Maliyyə planlaşdırılması prosesində məhsulların istehsalı və satışının artırılması, 
maya dəyərinin aşağı salınması və bunun əsasında pul gəlirlərinin və mənfəətin 
artırılması, əsas və dövriyyə fondlarından, kapital qoyuluşundan daha səmərəli istifadə 
edilməsi ehtiyatları aşkara çıxarılır. Müəssisələrin maliyyə planı biznes planın tərkib 
hissəsidir. O, planlaşdırmanın yekun mərhələsidir. 
Istehsal müəssisələrinin maliyyə planı iki bölmə üzrə tərtib edilir: gəlirlər və 
xərclər bölməsi. Gəlirlər bölməsində müəssisənin bütün gəlirləri, o cümlədən 
amortizasiya ayırmaları, mənfəət, kreditlər, xərclər bölməsində isə müəssisənin bütün 
xərcləri, o cümlədən büdcəyə vergilər, kredit borcları, faizlər, başqa ödəmələr göstərilir.
3.Qeyri-istehsal sahələrinin maliyyə planları. 
Burada iki cür maliyyə planlarını 
fərqləndirmək lazımdır. Bir tərəfdən büdcə vəsaitləri hesabına saxlanılan qeyri-istehsal 
müəssisələrinin maliyyə planı, digər tərəfdən isə təsərrüfat hesabı əsasında istəyən 
qeyri-istehsal müəssisələrinin maliyyə planı. Birinci halda maliyyə planı smeta 
formasında tərtib edilir. Buraya büdcə vəsaiti hesabına maliyyələşdirilən maarif, 
səhiyyə, ali təhsil müəssisələri, elm və s. təşkilatların smetaları daxildir. Smetada gəlir