Noterlik dairesi A. Konu başliklari b. Öneri metinleri

1- ... sayılı şirket sermayesinin tespiti ile ilgili işlemden, bilgisayardaki parametreye tarifedeki 7.000 TL yerine diğer bir pozisyondaki re'sen tutanakla alakalı 23.800 liranın yazılması sebebiyle bu kadar harç alındığı belirlenmiştir.

Harçlar Kanunu'na bağlı 2 sayılı Tarifenin II/11. pozisyonuna giren olaylar sebebiyle re'sen düzenlenen tutanaklar ile aynı tarifenin II/7. bendinde hükme bağlanan "... yazılı kâğıtların veya bir şeyin, bir yerin hal ve şeklinin ... tespitine ilişkin tutanaklar" arasında harç alınması bakımından farklılık yapıldığı, sermaye tespitine ait tutanakların birinci guruba girmediği göz önünde tutularak bundan böyle parametrelerin daha dikkatli bir şekilde değiştirilmesi,
Re'sen Tutanak: Değerli Kâğıt - Tespit Tutanağı
2- Şirket sermayesinin ödenip ödenmediğinin tespiti ile ilgili tutanağın incelenmesinde, bunların da Noterlik Kanunu'nun 84. maddesindeki düzenleme işlemler gibi nitelenmesi suretiyle, Değerli Kâğıtlar Kanununun I/c maddesi uyarınca değerli kâğıt bedeli tahsil edildiği belirlenmiştir.
Değerli Kâğıtlar Kanunu'nun I/c maddesinde sözü edilen (re'sen senet), Noterlik Kanunu'nun onaylama saymadığı diğer işlemler anlamına gelmediği, yalnızca aynı Yasa'nın 84. maddesinde tanımlanan işlemleri kapsamına aldığından, tespit tutanaklarının, değerli kâğıt bedeli hesaplanırken bunların normal (noterlik kâğıdı) sayılması icabettiğinin unutulmaması, ilgililere, yasal olmayan yükümlülük yükletilmemesi,

104- RESMİ DAİRE

Resmî Daire: Resmî Daire Sayılan Kuruluşlar - Her İki Tarafı Resmî Daire Olan İşlem - Damga Vergisi
1- ... sayılı iş kâğıdında, belediyeye ait bir taşınmazın Maliye Bakanlığına kiralanması işlemi sebebiyle damga vergisi karşılığı alındığı görülmüştür.
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 8. maddesinde belirtilen ve resmî daire sayılan tüzel kişi ve kuruluşların Genel ve katma bütçeli daire ve idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köylerin aynı Yasa'nın 9. maddesi delaletiyle kanuna ekli 2 sayılı Tablonun I-A kısmı gereğince damga vergisinden muaf olduğunun ve akitteki iki tarafın da bu nitelikte bulunması halinde işlemden hiç damga vergisi alınamayacağının bilinmesi, bu hususa açıklık getiren TNB'nin 03/10/2003 tarih ve 37 sayılı Genelgesi'nin de gözden ırak tutulmaması,
Resmî Daireye Bağlı İktisadî İşletme: Damga Vergisi
2- Belediyenin sermaye katkısı ile oluşturulan ...'ın, ayrı bir tüzel kişiliği olan iktisadî işletme olduğu gözetilmeden, adliye ile yaptığı taşıma sözleşmesi sebebiyle, resmî dairenin damga vergisinden bağışık olduğu düşüncesiyle damga vergisi karşılığı alınmadığı anlaşılmıştır.
Resmî daire sayılan belediyenin katkısı ile kurulan ulaşım şirketi, ayrı bir tüzel kişiliği bulunan iktisadî işletme olması sebebiyle resmî daire ile bağlılığı kopmuş kuruluş olarak Damga Vergisi Kanunu'nun 8. ve 3/2. maddesindeki bağışıklıktan yararlanamayacağı için, bu kabil işlemlere ait damga vergisinin mükellef olan şirketten alınması gerektiğinin hatırda tutulması,

105- SAĞIR VE DİLSİZ ŞAHSIN İŞLEMİ

Sağır Dilsiz Şahsın İşlemi: Tercüman Bulundurmama - Tanık Bulundurmama
1- Sağır dilsiz olan bir kişi tarafından verilen ... yevmiye sayılı özel vekâletname düzenlenirken, alakalı ile anlaşmanın imkânsız olması nedeniyle tercüman bulundurulurken, işlemin iki tanık huzurunda yapılmadığı tespit olunmuştur.
İlgilinin sağır veya kör yahut dilsiz olması halinde, işlemin iki tanık huzurunda yapılacağını öngören Noterlik Kanunu'nun 73. maddesi ile ilgilinin okuma ve yazma imkânına sahip olmaması durumunda, iradenin iki tanık önünde notere beyan edileceğini amir olan anılan Kanun'un 87. maddesi hükümlerinin hatırdan çıkarılmaması, aksine davranışların işlemlerin geçersiz olması sonucunu doğurabileceğinin bilinmesi,

106- SEÇİM TUTANAĞI

Seçim Tutanağı: Harç - Damga Vergisi
1- ... sayılı iş kâğıdında, ön seçim dolayısıyla düzenlenen tutanak nedeniyle Harçlar Kanunu'na bağlı (2) sayılı Tarifenin II-7. maddesi uyarınca …TL harç ve 10 TL damga vergisi alındığı görülmüş, harçtaki eksiklik tamamlattırılmıştır.
492 sayılı Harçlar Yasası'na bağlı 2 sayılı Tarifenin II. Maktu Harçlar bölümünün 8. maddesi gereğince "Davet üzerine gidilerek ... hususi müesseselerin seçim ve toplantılarında düzenlenecek tutanaklardan ... TL" harç alınması,
Damga Vergisi Kanunu'na bağlı tabloda vergiye tabi tutulmadığından bu nev'i tutanaklardan damga vergisi karşılığı tahsil edilmemesi,
Gerektiğinin bilinmesi,
107- SENDİKA
Sendikadan İstifa: Tebliğ İşlemi - İmza Onaylama İşlemi - Harç
1- Toplu istifa dilekçesinin muhatap sendikaya tebliğine dair olan muameleden 2821 sayılı Sendikalar Kanunu öncesi dönemde, tebliğ işlemi nedeniyle harç alınmamakla birlikte imzaların da tasdik olunduğu gerekçesiyle imza başına maktu ... TL harç alındığı görülmüştür.
Bakanlık HİGM'nin 09/04/1971 gün ve 9848 sayılı mütalâaları'nda belirtildiği gibi, bahse konu edilen dilekçelerin muhatap sendika tebliği için yapılan müracaat sırasında, ayrıca imzaların tasdiki talep edilse dahi, tasdik keyfiyeti tebliğ işleminin mahiyetine tesir etmeyeceğinden bu kabil muamelelerden muhatap adedine göre sadece tebliğ harcı alınması gerekmiş ise de, 2821 sayılı Yasa'nın 64. maddesi ile 05/05/1983 tarihinden sonra noterlere yöneltilmiş bu gibi görevler dolayısıyla harç bedeli alınmayacağının bilinmesi,
Sendikadan İstifa: Tebliğ Etmeme - Kimliği Belirleme - Harç Alma - Ücreti Tam Alma
2- Sendikalardan istifayı içeren iş kâğıtlarının tetkikinde;
- Hüviyet cüzdanlarına itibar edilmeksizin bu kişilerin dairece maruf olduklarından bahisle istifaya mütedair işlemlerin ifa olunduğu,
- Harç tahakkuk ettirildiği,
- Yazı ücretlerinin de tam olarak alındığı,
Görülmüştür.
Konu ile ilgili olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın 12/07/1972 gün ve 1066-1-3/5921 sayılı Mütalâası ile Bakanlığın 16/09/1972 gün ve 9/69-29820 sayılı Tebliğleri'nde hatırlatıldığı üzere, bu işlemlerin yasada gösterilen mercilere (...) ulaştırılmasının ihmal edilmemesi,
Konunun her an ihtilaf yaratmaya müsait bir görünüm arz etmesinin yanı sıra 2821 sayılı Sendikalar Kanunu'nun 25. maddesi hükmüne göre, çekilme bildiriminin noter huzurunda münferiden ve kimliğin de tespiti ve imza edecek kişinin imzasının da tasdiki ile olabileceğinin, noterin marufu olan kimse için de farklı bir uygulama yapılamayacağının bilinmesi,
Bu tür işlemlerin 2821 sayılı Yasa'nın 64. maddesi karşısında harçtan müstesna olduğunun, bundan böyle uygulamada göz önünde tutulması,
Yine aynı Yasa'nın 25. maddesi gereğince sendika işlemleri sebebiyle noterin alınması gerekenin yarısı nispetinde noter ücreti tahsil edebileceğinin bilinmesi, ilgililere fazla külfet yükletilmemesi,

Sendika Mal Bildirimi: Emanet Saklama Ücreti - Saklama Süresi
3- ... sayılı sendika yönetim kurulu üyesinin mal bildiriminden, yalnızca "görev süresi" için muhafaza ücreti alındığı saptanmıştır.
TNB'nin 14/06/1983 tarih ve 28 sayılı Genelgesi'nde de izah olunduğu veçhile, sendika başkan veya yöneticilerinin mal bildirimleri, "görev sürelerinin bitiminden sonraki beş yıl müddetle" saklanacağı için, kendilerinden hizmet müddetlerinin sorulması ve buna 5 senenin ilavesi suretiyle muhafaza ücreti hesaplanıp, bunun yarısının tahsil edilmesi gerektiğinin bilinmesi,
Sendika Mal Bildirimi: Harç - Ücret
4- ... yevmiye sayılı sendika denetim kurulu üyesi olan şahsın mal bildirimi nedeniyle, indirimsiz, tam emanet saklama ücreti ile harç alındığı saptanmıştır.
2821 sayılı Sendikalar Kanunu'nun 64. maddesi uyarınca, "Bu kanuna göre noterlere tevcih edilmiş görevler" nedeniyle yapılan işlemlerden harç ve vergi alınamayacağı gibi, noter ücretlerinin de %50 oranında indirimli tahsil edilmesi gerektiğinin unutulmaması,
Sermaye Tespiti: Harç/Damga - Değere Göre
5- ... sayılı işlemin incelenmesinde; Güven Otobüs İşletmesi Limited Şirketi'nin 1.871.000 liralık sermayesinin ödenmiş olduğunun tespiti istenince, söz konusu (değer) göz önünde tutularak asgarî ... TL harç ile şirketin nevine göre %010 dan 18.700 TL damga vergisi karşılığı tahsil edildiği belirlenmiştir.
Mukavele, senet veya yazılı kâğıtların veya bir şeyin veya bir yerin "hal ve şeklinin, " ilgili şahısların hüviyet ve ifadelerinin tespiti işlemi her hangi bir taahhüdü veya taraflar arasında kurulmuş bir sözleşmeyi içermediği için, bunların Harçlar Kanunu'nun 2 sayılı Tarifesinin II. Maktu harçlar bölümünün 7. bendi uyarınca, işlem başı maktu harca tabi tutulması icabettiğinin,
Bu muameleler nedeniyle düzenlenen kâğıtlar Damga Vergisi Kanunu'nun vergiye tabi kâğıtlara ilişkin 1 sayılı Tablosunda sayılanlara dâhil olmadığı için, bunların damga vergisine tabi tutulamayacağının,
Hatırdan çıkarılmaması,
Silinti: İlgili ve Notere İmzalatmama
2- … sayılı iş kâğıdında, zaman zaman evvelce taraf isminin, sözleşme veya taahhüde konu değerin silinip değiştirildiği, son işlemde de cezaî şarta ilişkin paragrafın tamamen şerh verilmeden karalandığı müşahede edilmiştir.
Bundan böyle Noterlik Kanunu'nun 84 ve 92. maddelerine titizlikle uyulması, işlemlerin her türlü maddi hatadan salim şekilde yazılmasına azami dikkat gösterilmesi, değiştirilmesi zorunlu hususların iş kâğıdında ayrı bir şerhle yazılması ve ilgililerle birlikte noter tarafından da bunun imzalanmasının usul ittihazı,

108- SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMAYI TEŞVİK VAKFI

Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Vakfı: Kuruluş İşlemi - Harç ve Damga Vergisi
1- Yeni kurulan Çeltik İlçesinde oluşturulan 1.000.000 TL sermayeli Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Vakfının kuruluşu sebebiyle, tek kurucudan harç ve damga vergisi alınmadığı anlaşılmış, eksiklik 15.500 TL harç ile 5.000 TL damga vergisi tamamlattırılmıştır.
3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu'nun 9. maddesiyle Kurulup tüzel kişilik kazanmış olan bu kabil vakıfların bir kısım işlemlerine bağışıklık tanınmış olup, "yapacağı her türlü muameleler dolayısıyla damga vergisinden muaf" ve fon veya vakfa yapılacak bağış ve yardımlar her türlü vergi, resim ve harçtan bağışık ise de, bunun "kuruluş işlemleri" ile bir ilgisi bulunmadığının unutulmaması,
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu: Harç - Damga
2- … sayılı yiyecek ihalelerinde, alıcı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu temsilcisinin imzasının da harç mevzuu yapıldığı görülmüştür.
1606 sayılı Yasanın 1. maddesi ile diğer bir kısım kuruluşlar gibi Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü'nün ve ilde onun adına iş yapan İl Müdürlüğünün "kendisine terettüp eden bütün vergi ve harçlardan muaf sayıldığının", Başkaları ile imzalanan sözleşmelerde bağışıklığı olmayan kişinin imzası nedeniyle harç ve damga vergisi alınması doğru ise de, söz konusu bağışıklı kurum temsilcisinin imzasının harç mevzuu haline getirilemeyeceğinin hatırdan çıkarılmaması,

Damga vergisi, kâğıtlar nedeniyle alındığı için, bunun işleme imza koyan ve muafiyeti olmayan kişiden tahsil edilmesi,
Sosyal Güvenlik Kurumu: İhtarname
3- Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü temsilcisinin tanzim ettirdiği, kiracıya çekilen ihtarnameler nedeniyle harç bedeli alındığı görülmüştür.
5502 sayılı Yasa'nın 36. maddesi ile "Kurumca yapılan bütün işlemler" sebebiyle harç alınamayacağının hükme bağlandığının; dolayısıyla bu teşekkülün, tek taraflı ihtarname gibi muamelelerinden harç tahsil edilemeyeceğinin benzeri uygulamalarda nazara alınması,

109- SÖZLEŞME

NOT: Sözleşmelerde dikkat edilmesi gereken önemli hususlar;
-Taraf ya da işlemin harç - damga vergisi muafiyeti, (resmi kurum ve kredi işlemi gibi)

-Sözleşmenin süresi,

-İmza sayısı,

-Değeri,

-Cezai şartın bulunup bulunmadığı,

-Sözleşme içeriğinde birden fazla işlemin bulunup bulunmadığı,
Belirlendikten sonra esas alacağımız matrah yani sözleşme değeri ile harç açısından imza sayısının çarpımı, damga vergisi bakımından ise tablodaki oranın çarpılması suretiyle alınması gereken miktarlar belirlenir. Bunların haricinde farklı özellikte sözleşmeler de olabilmektedir.


Sözleşme: Matrah Belirleme - İlgili İşlem
1- Harç ve damga vergisi matrahlarının yanlış belirlenmesi sonucu;
a) 2007/16275 yevmiye sayılı bir imzalı turizm kesin izin taahhüt senedi işleminde, Antalya ili Manavgat ilçesi Kızılağaç köyünde yapılacak olan 615 yataklı beş yıldızlı otel inşaatı için 34 yıl izin süresi alınıp, ilk yıl arazi tahsis bedelinin 426.179,54 TL, orman köylüleri kalkındırma gelirinin 1.130.064,90 TL, proje maliyetinin % 3'ü olan teminatın ise yine 1.130.064,90 TL olarak belirtildiği işlemde, verilen iznin sonunda 6831 sayılı Kanunun 17/3. maddesi gereğince her türlü bina ve tesislerin çalışır durumda, eksiksiz ve bedelsiz olarak, sökülmeden ve yıkılmadan idareye bırakılacağının da açık olarak kararlaştırıldığı halde, matrahın yapılacak tesisin proje maliyet bedeli olan 37.668.830 TL yerine arazi tahsis bedeli ve sürenin çarpımı ile diğer değerlerin toplanılması sonucu bulunan 16.750.234,16 TL'nin alınması neticesinde damga vergisinin 282.516,22 TL yerine 156.889,46 TL eksiğiyle 125.626,76 TL olarak tahsil edildiği,
b) 2006/11767 yevmiye sayılı iki imzalı Hisarkent Yapı Kooperatifi ile Hazar İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limitet Şirketi arasında akdedilen konut yapım sözleşmesinde kooperatifin 27 üyesi olup, üyeler için 27 daire karşılığında toplam 342.000 TL sabit bedeli ödeyeceklerinin kararlaştırıldığı, kalan 33 dairenin ise üyelik şartlarına haiz olmak koşulu ile müteahhit veya kooperatifçe bulunacak üyelerden alınacak üye giriş aidatı ve maliyet bedellerinin tamamının müteahhide ödeneceğinin de açık bir şekilde ifade edilmesine rağmen tüm dairelerin değerinin matrah olarak alınması yerine 342.000 TL'nin alınması sonucu harcın,1.367,99 TL yerine 752,39 TL eksiğiyle 615,60 TL, damga vergisinin, 5.699,99 TL yerine, 3.134,99 TL eksiğiyle 2.565,00 TL alındığı,
c) 2006/18764 yevmiye nolu, iki taraf ve müteselsil kefil imzası içeren, Tigem'e ait Kumkale tarım işletmesinin, kiralayanın faaliyet konuları içerisinde kalmak şartıyla tarımsal üretim yapmak, konuyla ilgili tesisler kurmak ve pazarlama faaliyetlerinde bulunmak üzere yapılan kira ektinin eki olan proje, yönetim kurulu kararı ve ilânın 1, 3 ve 4. maddelerine göre istekliler tarafından sunulan projede, yapılacak yatırımın miktarı, projelendirilen yatırımın işletmeye uygulanabilirliği, yeni teknoloji kullanımı ve transferi, projenin verimlilik ve karlılığı, projenin gerçekleştirilmesi için gerekli kaynakların ne şekilde temin edileceğinin açık bir şekilde belirtilerek Tigem tarafından oluşturulacak komisyonca değerlendirilip uygun görülenlere yeterlilik belgesi verilecek ve buna istinaden kiralama ihalesine katılabilecekleri belirtilmiştir. Yeterlilik alıp, ihale üzerlerinde kalan istekliler kiraladıkları işletme faaliyetlerini yeterlilik aldıkları proje çerçevesinde yürütecekler, ileride bu proje dışına çıkmak istendiği taktirde Tigem'in onayı ile ve yine tarımsal amaç ve faaliyet konularında kalmak şartıyla kabul edilen projede değişiklik yapılabileceği belirlendikten sonra sözleşme süresinin 30 yıl, değerin ise yıllık 1.751.000,00 TL olarak kararlaştırıldığı, sözleşmeye ekli proje uyarınca kiralayan tarafından işletmeye 12.431.550 TL değerinde yatırım yapılacağı, sözleşmenin ayrılmaz parçası konumunda olan ve kiralayana sunulan projeye göre firmanın süt ve yem fabrikası, yollar, ahırlar, sulama ve hibrit tohum üniteleri vb gibi yatırımları yaptıktan sonra ürettiği ürünlerin pazarlamasını da yapacağının belirtildiği, bu faaliyetleri neticesinde 2006 yılı için 1.110.000,00 TL, 2007 yılı için 3.274.000,00 TL, 2008 ve diğer yıllar için ise yıllık 20.328.000,00 TL gelir elde edeceğinin açıklandığı projenin onaylandığı ve taahhüdün açık olarak belirtildiği halde bu yatırım değeri olan 12.431.550 TL yerine sadece kira değerinin nazara alınması neticesinde damga vergisinin 878.400,00 TL yerine 484.425,00 TL eksiğiyle 393.975,00 TL tahsil edildiği,
d) 2006/13278 yevmiye sayılı iki imzalı sözleşmenin 3. maddesinde; işverenin ihtiyacı olan 500.000 port garanti olmak üzere toplam 1.000.000 port IP tabanlı XDSL ile buna ilişkin İpdslam cihazları, service selection gateway, yönetim ve sunucu sistemlerini toplam 65.182.267 EURO (1.8388) değer içeren teklifi üzerinden alınıp-satılacağının karşılıklı olarak taahhüt edildiği, bir sonraki paragrafta neden olduğu açıklanmaksızın sözleşme bedelinin 37.802.544 EURO olarak esas alınacağının belirtildiği, ayrıca akdin diğer hususlar başlıklı 36. maddesinde de açıklandığı gibi ilk 100.000 portluk ipdslam deneme sisteminin yükleniciye kurdurulacağının ve bunun için herhangi bir ödeme yapılmayacağının, işveren kurumca 100.000 portluk deneme sistemi kurdurulacak diğer firmanın başarısız, yüklenicinin deneme sisteminin başarılı olması durumunda, yükleniciye deneme sistemine ilave olarak 900.000 port daha sipariş verilerek miktarın 1.000.000 porta tamamlanacağı, ödemenin ise yüklenicinin 65.182.267 EURO'luk teklifinde belirtilen birim fiyatlar esas alınarak yapılacağı, akabinde ise her iki firmanın da kuracağı deneme sisteminin başarılı olması durumunda, 100.000 portluk sisteme ilave olarak 400.000 port daha sipariş verilerek miktar 500.000 porta tamamlanacak, bu durumda ödeme ise 61.274.358 EURO tutarında olan diğer yüklenicinin teklif ettiği birim fiyatlar üzerinden yapılacağının belirtildiği işlemde, matrahın en yüksek bedel olan 65.182.267 EURO olarak alınmayıp, 37.802.544 EURO kabul edilmesi sonucu damga vergisinin, 898.400,00 TL yerine 377.065,14 TL eksiğiyle 521.334,86 TL olarak alındığı,
Müşahede edilmiş, eksikliklerin bir kısmı rıza tahtında ikmal edilmiş, bir kısmı içinde vergi dairesine ihbarda bulunulmuştur.
1991/58 ve 1997/27 sayılı Türkiye Noterler Birliği’nin genelgelerinde de açıklandığı gibi, her iki işlemde de orman arazisinde alınan izin üzerine yapılacak olan proje bedelinin belirtilip, izin süresi olan 34 yılın sonunda bu tesis ve binaların idareye bedelsiz ve eksiksiz olarak geçeceğinin de taahhüt edildiği, yatırımcının yapacağı yatırım finansmanının da nazara alınarak belirtilen alanda yapılacak proje tutarının matrah olarak alınması gerektiğinin hatırda tutulmasının yanı sıra işlemin ilk genelgede açıklandığı gibi birbiri ile aynı ve bir asıldan doğma ayrı hukukî muamele oluşturduklarından Damga Vergisi Kanununun 6 ve Harçlar Yasasının 46. maddeleri uyarınca, bunlardan en yüksek vergi ve harç alınması gerektiren işleme ait olanın alınması icap ettiğinin bundan sonraki işlemlerde nazara alınması,
Yine 2009/6 sayılı genelgede de açıklandığı üzere Taahhüt Senedi" başlıklı kâğıdın, 492 sayılı Kanunun 46 ncı maddesi ile 488 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin ikinci fıkra hükümleri gereğince en yüksek harç ve vergi alınmasını gerektiren işlem olan proje yapma taahhüdüne ilişkin tutar olan proje maliyet bedeli üzerinden harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.
Bu görüşe göre kamu arazilerinin yatırımlara tahsisi ile ilgili (sözleşme, taahhütname gibi) kâğıtlarda yer alan yatırım bedeli yönünden de yatırım yapılması taahhüdünden hareketle harç ve damga vergisi uygulanmasının gerektiği anlaşılmaktadır. Sonuç olarak bundan böyle bu nevi kâğıtlardan 488 sayılı Kanunun 6/2 ve 492 sayılı Kanunun 46 ncı madde hükümleri gereğince ödenecek bedeller toplamı (2009/14 sayılı genelgeye göre yüksek olan değer ile) ile yatırım değerinden büyük olanı üzerinden nispi harç ve damga vergisi alınacaktır.
492 sayılı Harçlar Kanununun 42. maddesinde değer veya ağırlık ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (2) sayılı tarifede yazılı değer veya ağırlığın esas olacağı, menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kâğıtlarda değer gösterilmesinin mecburi olduğu belirtilmiştir.
488 sayılı Damga Vergisi Yasasının 1. maddesinde bu Kanuna ekli ( 1 ) sayılı tabloda yazılı kâğıtların damga vergisine tabi olduğu, 4. maddesinde ise bir kâğıdın tabi olacağı verginin tayini için o kâğıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kâğıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve muhtevaya bakılacağı, mahiyeti tayin edilmiş kâğıt üzerinde başka bir kâğıda atıf yapılmışsa, atıf yapılan kâğıt hükmüne nazaran iktisap ettiği mahiyete göre vergi alınacağı, 10. maddesinde damga vergisinin nisbî veya maktu olarak alınacağı, nisbî vergide kâğıtların nevi ve mahiyetlerine göre, bu kâğıtlarda yazılı belli paranın, maktu vergide kâğıtların mahiyetlerinin esas olacağı, belli para teriminin kâğıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hâsıl edeceği parayı ifade edeceği belirtilmiş, anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "ı. Akitlerle ilgili kâğıtlar" başlıklı bölümünün A/1. fıkrasında da belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin binde 9,48 nisbetinde damga vergisine tabi olacağı açıklanmıştır.
Sözleşme içeriklerinin dikkatli bir şekilde okunarak tarafların yükümlülük altına girdikleri hususların belirlenip, matrahın da buna göre tespit edilmesi gerektiğinin bilinerek bundan sonraki işlemlerde bu tür eksikliklere neden olunmaması, Damga Vergisi Kanununun 6 ve Harçlar Yasasının 46. maddeleri uyarınca en yüksek vergi ve harç alınması gerektiğinin hatırda tutulması,
Kesin İzin Taahhütnameleri /Sözleşmeleri: Matrah Belirleme - İlgili İşlem
1- Kesin izin taahhütnamelerine yönelik incelemede;

a) 2007/16275 yevmiye sayılı bir imzalı turizm kesin izin taahhüt senedi işleminde, Antalya ili Manavgat ilçesi Kızılağaç köyünde yapılacak olan 615 yataklı beş yıldızlı otel inşaatı için 34 yıl izin süresi alınıp, ilk yıl arazi tahsis bedelinin 426.179,54 TL, orman köylüleri kalkındırma gelirinin 1.130.064,90 TL, teminatın ise yine 1.130.064,90 TL olarak belirtildiği işlemde, arazi tahsis bedeli ve sürenin çarpımı ile diğer değerlerin karşılaştırılması sonucu bulunacak yüksek değerin esas alınması yerine, diğer değerlerin toplanılması sonucu bulunan16.750.234,16 TL'nin alınması neticesinde damga vergisinin 282.516,22 TL yerine 156.889,46 TL eksiğiyle 125.626,76 TL,
b) 2011/12009 yevmiye sayılı bir imzalı turizm kesin izin taahhüt senedi işleminde, Muğla ili Marmaris ilçesi İçmeler Mevkiinde Milli Park statüsünde yapılmış olan tesisin yatak kapasitesinin 190 adet artırılması inşaatı için 23 yıl 8 ay izin süresi alınıp, ilk yıl arazi tahsis bedelinin 40.249,60 TL, orman köylüleri kalkındırma gelirinin 241.497,60 TL, Milli park proje bedelinin 241.497,60 TL işletme proje maliyetinin % 3'ü olan teminatın ise 241.497,60 TL olarak belirtildiği işlemde, verilen iznin sonunda 6831 sayılı Kanunun 17/3. maddesi gereğince her türlü bina ve tesislerin çalışır durumda, eksiksiz ve bedelsiz olarak, sökülmeden ve yıkılmadan idareye bırakılacağının da açık olarak kararlaştırıldığı halde, matrahın yapılacak ek tesisin proje maliyet bedeli olan 8.049.920,02 TL yerine, arazi tahsis bedeli ve sürenin çarpımı ile diğer değerlerin toplanılması sonucu bulunan 1.838.065,04 TL'nin esas alınması neticesinde, 7.969,42 TL yerine 6.149,74 TL eksiğiyle 1.819,68 TL harç, 66.411,84 TL yerine 51.247,80 TL eksiğiyle 15.164,04 TL damga vergisi,
Tahsil edildiği belirlenmiştir.

TNB'nin 1991/58 ve 2009/14 sayılı genelgelerinde de izah edildiği üzere, kamu arazilerinin yatırımlara tahsisi ile ilgili işlemlerde arazi tahsis bedeli yanında ayrıca ağaçlandırma bedeli, fon bedeli, teminat gibi ayrı ayrı harç ve damga vergisi alınmasını gerektiren iş veya işlemler bir arada bulunduğu durumda nispi harç ve dam­ga vergisinin en yüksek vergi ve harç alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınması gerekmektedir.