Nur təFSİRİ

Bildirişlər 
 
1. İnsan ilkin yaranışı haqqında düşünməlidir. 
2. İnsan yaranışda yeni bir hadisədir. 
3. İnsan tarix boyu təkamül yolu keçmiş, kamilləşmişdir. İnsanın vücuda malik 
olmadığı bir dövr olmuşdur.
2
4. İnsanın öz zəiflikləri barədə düşünməsi onu təkəbbürdən çəkindirir, Allah 
qarşısında təslimçiliyə sövq edir. 
5. İnsanın dəyərsiz nütfədən yaranışı Allahın əzəmət göstəricisidir. 
6. Allah suyu formalaşdırmaqla qüdrətini nümayiş etdirir. 
7. İnsan hikmət əsasında, məqsədli yaradılmışdır. 
8. İnsan məsuliyyətli və vəzifəli varlıqdır. 
9. Tarix boyu bütün insanlar ilahi sınaqdan keçmişdir. 
10. Eşitmə və görmə kimi xüsusiyyətlər nümunə olaraq qeyd edilir. Əslində bütün 
bədən üzvləri sınağa çəkiləsidir. 
Ayə 3, 4: 
اَكْلِل اَنْدَتْعَأ ا نِإ﴿﴾ااروُفَك ا مِإ َو اارِكاَش ا مِإ َلیِب سلا ُهاَنْیَدَه ا نِإ﴿
 َلاْغَأ َو َلاِس َلاَس َنی ِرِف
الً
﴾ا اریِعَس َو
 
“Həqiqətən, biz ona (doğru) yol göstərdik, istər şükr etsin, istər nankorluq 
göstərsin; həqiqətən, biz kafirlər üçün zəncirlər, buxovlar və şölələnən od 
hazırlamışıq.” 
 
Nöqtələr 
 
◘Hidayət bir neçə nöpv olur. Bəzən insan fitri şəkildə doğru yola yönəldilir. Qurani-
kərimdə buyurulur ki, Allah bəşərin nəfsinə xeyir və şəri ilham etdi.
3
İnsan təhsil, 
düşüncə, məsləhət, təcrübə və mütaliə yolu ilə də hidayət ola bilər. Hidayətin başqa bir 
növü peyğəmbər və övliyaların təbliği ilə həyata keçir. 
◘Təşəkkür bəzən qəlbdə özünü göstərir. İnsan bütün nemətlərin Allah tərəfindən 
verildiyinə inanır. Bəzən də əməli olaraq təşəkkür edilir. İnsan Allahın nemətlərini yalnız 
haqq yolda sərf edir. Təşəkkür dilə də aid ola bilər. İnsan dildə “Əlhəmdulillahi Rəbbil-
aləmin” deməklə təşəkkür edir. 
1
“Maidə”, 68 
2
“Məryəm”, 67 
3
“Şəms”, 8 

---

168 
◘”Səlasil” sözü zəncir mənasını bildirən “silsilə” sözünün cəm formasıdır. “Əğlal” 
sözü “ğull” sözünün cəm formasıdır. O ”ğull” dedikdə boyundan asılan buxov nəzərdə 
tutulur. “Səir” sözü isə şölələnən alov mənasında işlənir. 
◘İmam Sadiq (ə) “əmimma şakirən və imma kəfura” ayəsi ilə bağlı buyurur: “Biz 
doğru yolu göstərdik, bu yolla getsələr də, getməsələr də.”
1
◘”Səlasila və əvlala”, yəni maraqlarda zəncir, boyunda buxov. 
◘İnsan bəndəlik və təşəkkül yolunda zəif və orta bir mərhələ adlayır. Azğınlıq və 
inkarda isə yüksək bir mərhələ keçir. Yəni onun şükrü adi, küfrü isə güclüdür. Bəzi 
nümunələri nəzərdən keçirək: insan çox məyusdur
2
; həqiqətən, insan çox zalımdır
3
; insan 
tələskən varlıqdır
4
; insan darbaxışlıdır
5
; insan çox həris və dözümsüzdür
6
; İnsana bir şər 
toxunduqda fəryad qoparır
7
; insan öz Rəbbinə qarşı çox nankor və paxıldır.”
8