ÖĞretiM İlke ve yöntemleri
Yüklə 2,8 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 4) Öğretim araç-gereçlerinin durumu
- Öğretmen Merkezti Öğretim
- Öğrenci Merkezli Öğretim
- 214. Öğretim yöntem ve teknikleri belirlenirken aşağıdakilerden hangisi diğerlerine oranla daha arka planda yer almaktadır (2003 KPSS-24)
- Anlatma Yönteminin Uygulanmasında Dikkat Edilecek Hususlar
- Bu yöntemle kullanılan teknikler Seminer Tekniği Konferans Tekniği 1. Seminer Tekniği
- 216. Aşağıdakilerden hangisi tartışma yönteminin en önemli ve belirgin yararıdır (2003 KPSS-29)
- 217. Öğretmen, aşağıdaki yöntemlerden hangisini uzun süre kullanırsa, öğrencilerin öğretme-öğrenme sürecine etkin katılımını sağlamada yetersiz kalır (2001 KPSS-115)
- Tartışma Yönteminde Kullanılan Teknikler (Tartışma çeşitleri)
- 2. Küçük Grup Tartışması (Vızıltı Grupları)
- Öğretmenin kullandığı öğretim tekniği aşağıdakilerden hangisidir (2001 KPSS-119)
- C. ÖRNEK OLAY İNCELEMESİ
- D. PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİ
- Problem çözme yönteminde aşağıdaki basamaklar kullanılır.
- 220. Aşağıdakilerden hangisinin temel özelliği bireylerde üst düzey düşünme becerilerinin gelişimini sağlamaktır (2003 KPSS-26)
Öğretmenin özellikleri: Ders yöntemini öğretmen seçtiği için, bu seçimde onun özelliklerinin de etkili olacağı son derece açıktır. Değişik öğretmen tipleri vardır: teorik tip, dindar tip, ekonomik tip, politik tip, estetik tip v.s. Her tipin değişik yaklaşım ve davranışları, değişik yöntemleri olabilir. Ayrıca öğretmenin yaşı, cinsiyeti, mezun olduğu okul, kıdemi, o günkü motivasyonu ve psikolojik durumu da öğretim yöntemi seçimini etkilemektedir. Meselâ, fen derslerinde laboratuar kullanma ile öğretmenin yetişme biçimi, yani mezun olduğu okul arasında bir ilişki vardır. Derslerinde soru sorulmasına hiç izin vermeyen, hiçtartışma ortamı açmayan öğretmenlerde de, bu durum çeşitli etmenlerden kaynaklanabilir. Bir derste öğretmenin seçtiği yöntem kadar, uygulayacağı strateji ve öğretilecek konu ile öğrenci arasında nerede durması gerektiği konusu da önemlidir. Bu konuda değişik yaklaşım ve uygulamalar vardır; bunlardan en idealinin hangisi olduğu konusu, öğrencinin yaşına, v.s. göre değişir. öğrenilecek konunun özelliklerine 4) Öğretim araç-gereçlerinin durumu: Okulda ders araçlarının olup olmaması da öğretim yöntemi seçimini etkiler. Bilgisayar, tepegöz, slayt projeksiyon, laboratuar, TV-video, iyi bir kütüphane gibi bir öğretim için çok gerekli olan dersin esas araç-gereçlerinin veya yardımcı aletlerin olup olmaması dersteki yöntem seçimini etkiler. Hattâ aletlerden başka bina, sınıf, ışık, sıcaklık gibi faktörler de ders yöntemi seçiminde etkilidir. Resim, müzik, beden eğitimi gibi derslerin özel ortam ve araçlara ihtiyacı vardır. Eğer bunlar sağlanmazsa, ders yönteminde önemli değişiklikler yapmak gerekir. Öğretmen Merkezti Öğretim
Öğrenci Merkezli Öğretim
Öğretim ilke ve Yöntemleh 101
214. Öğretim yöntem ve teknikleri belirlenirken aşağıdakilerden hangisi diğerlerine oranla daha arka planda yer almaktadır? (2003 KPSS-24)
E) Okul yönetiminin istekleri t 215. Aşağıdakilerden hangisi öğretmenlik mesleğinin yeterliliğine katkısı en az olandır? (2002 KPSS-8)
E) özel yaşamdaki tercihler A. ANLATIM YÖNTEMİ öğretmenin merkezde olduğu bir öğretim yaklaşımıdır. Sınıf ortamında bir konunun öğretmen tarafından anlatılarak, öğretilmesi şeklinde uygulanır. Sunuş yoluyla öğretim stratejisinde ve daha çok bilgi düzeyindeki hedef alanının kazandırılmasında kullanılır. En eski öğretim yöntemi olarak kabul edilir.2 Anlatım yöntemi bir dersin girişinde, öğrencileri
özetlenmesinde ve anlaşılması güç olan konuların açıklanmasında kullanılır. Anlatım yöntemi kısa zamanda, fazla miktardaki konuları kalabalık gruplara aktarabilmedeki avantajlardan dolayı fazla kullanılan bir yöntem olmasına rağmen etkili öğrenmeyi sağlamadaki gücü zayıftır. Çünkü, öğrenci daha çok pasif durumdadır.2 Yararlı Yönleri s Bilgileri kalabalık gruplara sunmak açısından yararlıdır. s Kısa zamanda daha çok bilgi sunulabilir. s Konu, düzenli bir biçimde sunulabilir. s Öğretmen merkezli olduğu için, sunu sırasmda öğretmenin sürpriz bir bilgi ile karşılaşmayacağı için öğretmenin kendine güvenini artırır. s Uygulanması kolay ve ekonomiktir.3 Sakıncalı Yönleri s Dinleyenlerin ilgi ve ihtiyaçlarının karşılanıp karşılanmadığını belirlemek güçtür ^ Dinleyiciler oldukça pasiftir s Dinleyiciler söylenenleri koşulsuz kabul etmek durumundadır. Üst düzey zihinsel zihinsel öğrenmelerin gerçekleştirilmesi güçtür s Uzun ve sık konuşma biçimi kolayca sıkıcı hale gelebilir s Sözel iletişime dayanması nedeniyle somut ve nesnelere dayalı bilgileri öğretmek için ek açıklamalara gerek vardır. 3 Anlatma Yönteminin Uygulanmasında Dikkat Edilecek Hususlar s Konular basit, kısa ve öz ifadelerle sunulmahdır. s Süre iyi ayarlanmalıdır. s Beden dili, ses tonu etkili kullanılmalıdır. s Uygun örnekler verilmelidir. s Soru-cevap ve tartışma teknikleri kullanılarak etkisini artırmahdır. Bu yöntemle kullanılan teknikler
1. Seminer Tekniği Bir konuşmacının bir konu hakkında en fazla yarım saat konuşma yaparak bilgi vermesi ve daha sonra izleyicilerin konu hakkında konuşmacıya soru sormaları biçiminde uygulanan bir tekniktir. Daha çok üst düzey akademik çalışmalarda ve lisansüstü eğitim de kullanılır. Konuşmacı konuşmasını ayakta ya da oturarak yapar, konuşma sırasında izleyicilerle iletişim kurulmaz.3 Sınıfta bir Öğretim tekniği olarak kullanılabilir. örneğin işlenecek konu ya da konulan önceden öğrencilere paylaştırıp, onların hazırlıklarını seminer biçiminde sunmalan sağlanabilir.3
102 öğretim İlke ve Yöntemleh   2. Konferans Tekniği
Genellikle bîr uzmanın üst düzeyde bilgi gerektiren bir konuda izleyici bir gruba bilgi vermesini amaçlayan bir tekniktir. Konuşmanın tamamlanmasından sonra izleyiciler konuşmacıya sorular sorabilirler. Sunu süresi konuya göre esneklik gösterebilir.3 Sınıf ortamında bir öğretim tekniği olarak kullanılabilir. Ancak uygulama daha çok konferans vermek üzere sınıfa bir uzman getirilmesi ya da öğrencilerin konferansın yapıldığı ortama götürülmesi şeklinde uygulanabilir. Her iki durumda da öğrencilere önceden konferans konusu bildirilmeli, soru sormak için hazırlık yapmaları, nottutmaları önerilmelidir.3
Bir konu yada problem ile ilgili olarak öğrencileri düşünmeye yöneltmek, anlaşılmast güç konuları açıklamak ve verilen bilgileri irdelemek amacıyla kullanılan bir yöntemdir. Buluş yoluyla öğretim stratejisinde ve daha çok kavrama düzeyindeki davranışların kazandırılmasında kullanılır.2 Bu yöntemde soru sorma, konu üzerinde düşünme, dinleme, kendini ifade etme, aynı konuda farklı görüşlerin olabileceğini anlama ve öğrenilenlerin içselleştirilmesi gibi yararları vardır.
E) Yeni fikirlerin üretilmesine olanak tanımak 217. Öğretmen, aşağıdaki yöntemlerden hangisini uzun süre kullanırsa, öğrencilerin öğretme-öğrenme sürecine etkin katılımını sağlamada yetersiz kalır? (2001 KPSS-115)
E) Anlatım yöntemi Tartışma Yönteminde Kullanılan Teknikler (Tartışma çeşitleri) Bu tekniklerden bazılar daha sonraki bölümlerde açıklanacaktır. s Büyük Grup Tartışmaşy s Küçük Grup Tartışması^ s PaneL s Münazara s Beyin Fırtınası s Zıt Panel s Sempozyum s Çember s Altı Şapkalı Düşünme Tekniği s Açık Oturum s Forum s Kollegyum Şimdi bunlardan bazılarını (tartışma çeşitlerini) kısaca açıklayacak olursak; 1. Büyük Grup Tartışması Sınıf mevcudunun küçük gruplara bölünemeyecek kadar az olduğu 7-10 öğrencinin bulunduğu durumlarda kullanılır. Sınıfın tamamı tartışmaya katılır. Tartışmayı bir lider yönetir. Tartışmaya katılanlar birbirlerini görecek şekilde otururlar. Belirli bir zaman içinde önceden belirlenmiş konu ile ilgili tartışma yapılır. 3 2. Küçük Grup Tartışması (Vızıltı Grupları) Tartışmalara daha fazla katılımı sağlamak amacıyla, büyük grupların küçük gruplara bölünmesiyle oluşturulur. Bunun için bütün grup elemanlarının sayısı da dikkate alınarak Grup22, Grup44, Grup6Ç gibi planlamalar yapılır. örneğin Grup66'nın anlamı, sınıf 6'şar kişiden oluşan gruplara bölünecek ve her grup konuyu 6 dk. fısıltı ile (düşük bir sesle) aralarında tartışacak demektir. Sonuçta sınıftaki tüm gruplar konu ile ilgili görüşlerini açıklarlar. Bütün gruplar aynı konuyu tartıştıkları gibi, her grup bir konunun alt boyutlarını da inceleyebilir. 3. Panel Bir konunun çeşitli boyutlarının her bir konuşmacı tarafından açıklandığı 3-5 kişiden oluşan gruplara öğretim llke ve Yöntemleri 103  panel denir. Gruptan bir kişi lider olur. Grup, izleyici
grubun görebileceği ve duyabileceği bir konumda, ortada lider olacak biçimde oturur. Lider bir açış konuşması yapar, konuyu duyurur ve konuşmacıları tanıtır. Konuşmacılara sıra ile söz verir. Sorulacak soruların önceden konuşmacılara brldirilmesi yararlı olur. Konuşmacılar ya konunun uzmanıdır, ya da önceden hazırlıklı olarak panele katılırlar. Çünkü panelde konuşmacıların yazılı bir metine bağlı olarak konuşmaları pek uygun değildir. Ancak küçük notlar alabilirler. Lider zaman zaman ilave sorular sorup, açıklamalar yapabilir. Konuşmaların tamamlanmasından sonra izleyenlerin sorulan alınır. Sorular direkt konuşmacılara yöneltilebileceği gibi, lidere verilip, onun ilgili konuşmacıya iletmesi biçiminde de organize edilebilir. Son aşamada lider bir sonuç konuşması yapar.3 218.Toplumsa! sorunlan sınıf ortamına getirerek bu sorunlara çözüm yolları arayan bir öğretmen, bir başkan ve beş konuşmacıdan oluşan bir ekip oluşturarak konunun farklı boyutlarına hazırlanıp sınıfta tartışmalarını istemiştir.
E) Panel 4. Münazara Bir konuda karşı fikirlerin tartışıldığı iki grubun bulunduğu tartışmalara denir. Belli bir konunun lehinde ve aleyhinde konuşmak üzere iki grup oluşturulur. Toplantı öncesi konuya ilişkin tüm hazırlıklarını tamamlayan öğrenciler, kendilerine tanınan süre içinde savundukları görüşün haklılığını göstermek ve diğer tarafın görüşlerini ve fikirlerini çürütmek için karşılıklı konuşurlar. Daha sonra kazanan taraf jüri tarafından açıklanır. Münazarada genellikle bir de dinleyici grup vardır. Bu grup beğendikleri konuşmacıları alkışlayarak jüriyi etkilemeye çalışırlar. Fazla bilimsel olmamakla birlikte bir fikri savunma, söz ustalığı Çabuk cevap hazırlama gibi yetenekleri geliştirdiği için sıklıkla kullanılan bir yöntemdir. Ayrıca öğretmen isterse münazaradan sonra ele alınan konu üzerinde büyük grup îartışması da yaptırabilir.
Genellikle daha önce Öğrenilmiş konuların tekrarında uygulanır. Ancak öğrencilerin önceden hazırlık yaptıkları bir konuda da uygulanması mümkündür. Teknik uygulanırken önce bir lider/yönetici seçilir. Sonra grup ikiye bölünür. Bu gruplardan biri soru, diğeri cevap grubudur. Bunun belirlenmesinde isteğe bağlılık ya da kura çekme yöntemi uygulanabilir. Her iki grup ayrıca kendi içinde 3-4-5 ya da 6'şar kişilik gruplara ayrılır. Tartışılacak konu sınıfa duyurulur. Soru grubu soracağı sorulan, cevap grubu da muhtemel/sorulabileceğini düşündüğü soruların cevaplarını hazırlar. Bu çalışma için sınıf içinde gruplara 10-15 dk. bir süre verilir. Süre tamamlanınca, soru grubu hazırladığı sorulan sorar, cevap grubu da bunlar cevaplar. Eğer cevap verilmezse soru grubu kendi sorusunu cevaplayabilir. Hatta bu anda bir değişiklikle soru soran grup cevap veren, cevap veren grup da soru soran konumuna geçirilebilir. Öğretmen yanıltıcı ve konu dışı soru sorulmasını ve hep aynı kişilerin soru sormasını ve cevap vermesini engellemelidir.4
İki ya da daha fazla konuşmacının daha çok bilimsel bir konuyu izleyenlere sunmaları ve sonuçta da konunun soru cevaplarla büyük grup tartışması biçiminde ete alındığı bir tekniktir. Konuşmacılar yüzleri izleyicilere dönük biçimde otururlar. Bir başkan sıra, ile konuşmacıları ve konularını izleyenlere tanıtır. Konuşmacılar oturdukları yerden ya da ayakla/kürsüde konulannı sunarlar. Her bir konuşmacı 10-20 dk. içinde sunusunu yapar. Çoğunlukla bu sunular sırasında dinleyicilerle bir iletişim kurulmaz. Tüm konuşmacıların sunularını tamamlamasından sonra başkanın yönetiminde izleyicilerin sorulan alınır. Başkan sorunun içeriğine göre konuşmacıların cevap vermesini sağlar. Başkanın özet konuşması yapmasıyla oturum bitirjlir. Daha çok bilimsel toplantılarda kullanılan bir tekniktir. 3 7. Çember Tekniği Genellikle 10-15 öğrencinin katıldığı, çember şeklinde oturarak lider yönetiminde kendilerine sorulan soruları cevapladıkları bir tartışma tekniğidir, öncelikle bir lider ve sorulara verilecek cevaplan not alacak bir sekreter belirlenmesi gereklidir. Tartışmaya katılacak 10^-15 öğrenci çember biçiminde oturur. Lider, tartışma konusu ile ilgili açış konuşmasını yaptıktan sonra, katılanlara sıra ile sorulannı yöneltir. Her bif konuşmacıya 1-2 dakikalık konuşma süresi verir. Konuşmalar sırasında hatalı cevaplar olursa liderin düzeltmesinde yarar vardır. Gerekli görülürse ikinci bîr konuşma turu daha yapılabilir. Bu sırada sekreter verilen cevaplan not almalıdır. Tüm katılanların konuşmalarını tamamlamalarından sonra liderin kapanış konuşması ile tartışma sona erer3 8. Açık Oturum Bir grubun önünde konuşma yapılmasıdır. Panelden farkı, üyeler başkandan söz alarak konuşurlar. Başkan 104 öğretim ilke ve Yöntemleh   üyelere söz vererek oturumu yönetir. Tüm sınıf tartış-maya katılabilir.2
9. Forum Dinleyicilerinde görüşlerini açıklayabildiği, bir konu etrafında yapılan tartışmalara denir. Değişik görüşlere sahip kişi yada grupların herhangi bir konudaki sorunları, tartışarak bir sonuca varmak için yapılır. Toplantıya katılanlar, soru sormaya, eleştiri yapmaya ve katkıda bulunmaya çalışabilir. Bazen de panelden sonra yapılır.2 Sınıftaki tüm öğrencileri aktif hale getirir. öğretmen ya da liderin denetiminde gerçekleştirilir. ön hazırlık çok önemlidir. Tartışma sırasında hangi konularda görüşler alınacağı önceden planlanmalıdır. Forum tekniğinde kişi ya da kişiler (öğrenci) bir konu ya da sorun hakkında bilgi verirler. Sununun sonunda dinleyiciler konuşmacılara sorular yöneltir. Bir tartışma ortamı oluşturulur. Kendine soru yöneltilen kişi o sorunun cevabını verebilecek en yetkili kişi olarak açıklama yapar. öğrencilerin ilgisini çekmesi açısından önemlidir. Böylece öğrenciler benzer problemlerle karşılaştıklarında nasıl davranacakları yönünde bir deneyim sahibi de olabilirler. Gerçek bir olay bulunmaması durumunda da, olası olaylar yazılabilir.3 öğrenci merkezlidir. Analiz etme gücü kazandırır. Gerçek bir olay üzerinde uygulama yapmayı öğretir. Problem çözme becerisi kazandırır.
Buluş yoluyla öğretim stratejisinde, davranışları Kavrama ve üst düzeydeki kazandırmada kullanılır. Gerçek hayatta karşılaşılan problemler sınıf ortamında çözülerek öğrenme sağlanır. -Buluş yoluyla Öğretim stratejisinin kavrama, analiz, sentez ve değerlendirme düzeylerindeki hedef alanlarının kazandırmasında kullanılır.
10. Kollegyum Uzmanların iki panel grubu oluşturarak aynı konuda fıkirlerini belirttikleri tartışmaya denir. iki panel grubu vardır. Birinci grup uzman kişiler, ikinci grup ise öğrencilerden oluşur. Uzman kişiler tartışmaya katkıda bulunarak açıklamalar yapar.2 T  artışma Yöntemi ile ilaili özet bilailer:
s öğrencileri herhangi bir konu üzerinde düşündürerek, konuları açıklamayı ve verilen bilgileri farklı yönlerden tanımay» sağlayan bir
Gerçek hayatta ortaya çıkan problemlerin sınıf ortamında çözümlenerek öğrenmenin gerçekleşmesine dayanan bir yöntemdir.2 örnek olay yöntemi olmuş ya da olması muhtemel bir olayın öğrencilere sunulması ve sonrasında örnek olay içindeki problem çerçevesinde sorulan sorularla tartışma ortamı oluşturulması esasına dayalı bir yöntemdir. örnek olay yazılı metin biçiminde olabildiği gibi, senaryo biçimindeki filmler, gazetelerden, anılardan, çeşitli kitaplardan alınmış parçalarda olabilir. Sunulan örnek olayın güncel yaşamdan, olması,
£) örnek olay yöntemi
E) Problem çözme yöntemi D. PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİ Bireylerde üst düzey düşünme becerilerinin gelişimini sağlamayı amaçlar. öğrenciler problemin çözümünde bireysel ya da grup içinde sorumluluk alırlar. Düşünme süreçlerinin kullanılması için zengin fırsatlar sağlanır. Problemin tek bir çözüm yolu yoktur. öğrencilerin bilgi toplama ve problem çözmede etkin rol almajarı sağlanmış olur. Problem çözme, istenilen hedefe varabilmek için etkili ve yararlı olan araç ve davranış-ları türlü olanaklar arasından seçme ve kullanmadır. Problem çözme, bilimsel yöntem, eleştirisel düşünme, karar verme, sorgulama ve yansıtıcı düşünme gibi terimleri içermektedir. Bu yöntem, bir problemin çözümünde, genelleme ve sentez yapmada kullanılır. 2 s Araştırma Yoluyla öğrenme Yaklaşımı'nda kullanılır, s Bilişsel alanın uygulama, analiz ve sentez ve değerlendirme basamaklarında davranış geliştirmede kullanılır.2 öğretim İlke ve Yöntemleri 105  Problem çözme yönteminde aşağıdaki basamaklar kullanılır.
Yukarıda verilen basamaklar John Dewey tarafından geliştirilmiştir. Problem Cözme Yöntemi ile ilaili özet bilailer: s -öğrencinin problem çözme sürecinde türlü alternatifleri geliştirerek, bilimsel yöntemi ve problem çözme aşamalarını kullanarak öğrenmesinin sağlanmasıdır. s -Buluş yoluyla öğretim stratejisinde uygulama düzeyindeki hedef alantarının kazandırılmasında etkilidir. 220. Aşağıdakilerden hangisinin temel özelliği bireylerde üst düzey düşünme becerilerinin gelişimini sağlamaktır? (2003 KPSS-26) A. Problem çözme B. İşbirliğine dayalı çalısına C. Laboratuvar çalışmaları D. Demostrasyon E. Inceleme-araştırma Yüklə 2,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|
