O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovalar vazirligi

Qo'lda yoyli payvandlash rejimlarini hisoblash



Payvandlash rejimi – bu ma'lum o'lchamdagi, shakldagi va sifatli payvand choklarini ishlab chiqarishni ta'minlaydigan payvandlash jarayonining asosiy xarakteristikalari to'plami.
Qo'lda yoyli payvandlashda rejimning asosiy parametrlari:

1. 
   Elektrod diametri, d _el , mm.
   
2. 
   Payvandlash tokining kuchi, I _pay , A.
   
3. 
   Yoy kuchlanishi, U_yoy , V.
   
4. 
   Payvandlash tezligi, V_pay , m/soat.
   

Qo'shimcha rejim parametrlari:
5. Tokning turi.

5. 
   Tok qutblanganligi (doimiy tokda).
   

2.1. Uchm–uchbirikmalar choklarini payvandlash rejimini hisoblash
Uchma–uch birikmalarining choklari GOST 5264–80 bo'yicha qirralariga qiya ishlov berish bilan va ishlov bermasdan bajarilishi mumkin.
Elektrodning diametri payvandlanadigan detallarning qalinligiga qarab tanlanadi.
Pastki holatda payvand choklarini payvandlashda elektrod diametrini tanlash uchun 1–jadvaldagi ma'lumotlarga amal qilish kerak.
1–jadval
Pastki holatda payvandlash uchun tavsiya etilgan elektrod diametrlari, mm

Payvandlanadigan detallarning qalinligi	Tavsiya etilgan elektrod diametri
1.5 2.0 3.0 4 – 5 6 – 8 9 – 12 13 – 15 16 – 20 21 – 24	1.6 2.0 3.0 3 – 4 4.0 4 – 5 5.0 5 – 6 6 – 10

Qalinligi 10–12 mm va undan ko’p bo’lgan metallga ko’p qatlamli choklarni payvandlashda birinchi qatlam 1–jadvalda ko’rsatilganidan 1 mm kamroq, lekin 5 mm dan (ko’pincha 4 mm) ko’p bo’lmagan elektrodlar bilan payvandlanishi kerak. Katta diametrli elektrodlar chokning ildiziga kirish uchun yivning chuqurligiga kirishga imkon bermaydi.

O’tishlar sonini aniqlashda birinchi o’tishning kesimi 30–35 mm ² dan oshmasligi va quyidagi formula bo’yicha aniqlanishi mumkinligini hisobga olish kerak:
F₁ =(6 – 8) d _el , mm ² , (1)
va keyingi o'tishlar – formula bo'yicha:
F_c =(8 – 12) d _el , mm ² , (2)
bu erda F ₁ – birinchi o'tish joyining ko`ndalang kesimi maydoni, mm <sup>2</sup> ;
F <sub>c</sub> – keyingi o'tish joylarining ko`ndalang kesimi maydoni, mm ² ;
d _el – elektrod diametri, mm.
O'tishlar sonini va eritib qoplangan metallning massasini aniqlash uchun burchak choklariniko`ndalang kesimi maydonini bilish kerak.