O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XV asr boshlarigacha)

Poykand shahar xarobalarida kovlab ochilgan turarjoy qoldiq-
laridan ma’lum bo‘lishicha, X–XI asrlarda ham paxsa va xom 
g‘ishtdan qurilgan imoratlar shahar me’morchiligida asosiy 
o‘rinni egallagan.
Naqqoshlik, o‘ymakorlik va xat tot lik.
 
IX–XII asr bosh-
larida me’ 
morchilik bilan birga naqqoshlik va o‘ymakorlik 
san’ati ham ancha rivoj topadi. Imoratning peshtoqi, eshigi 
va devorining ayrim qismlari turli mazmundagi bitiklar bilan 
qoplanar edi.
Bu davrda xattotlik xalq san’atining muhim va keng tarqal-
gan sohalaridan biri edi. Hali kitob bosish kashf etilmaganligi, 
qo‘lyozma kitoblarning nusxalari faqat qo‘lda ko‘chirilishi 
X asr suv 
omborining 
to‘g‘oni –
 Xonbandi.

---

108
tufayli xattotlik san’ati ancha rivoj topdi. Turli uslubda husnixat 
bilan bitilgan xattotlik namunalari me’moriy naqshlarda ham 
hayotiy mazmun va estetik zavq beruvchi bezak sifatida 
ishlatiladi.
Musiqa san’ati.
 
IX–XIII asr boshlarida musiqa san’ati ham 
g‘oyat taraqqiy qiladi. Bayramlar, to‘ylar, xalq sayillari va 
boshqa marosimlar, shubhasiz, kuy va qo‘shiqsiz o‘tmas edi. 
Bu davrda sozandalar ud, tanbur, qo‘biz, rubob, nay, surnay, 
karnay, qo‘shnay va qonun kabi g‘oyat xilma-xil torli, zarbli va 
puflab chalinadigan cholg‘u asboblaridan keng foydalanganlar.
Xalq kuylari asosida keyinchalik tojik va o‘zbek xalqlarining 
mumtoz kuyi “Shashmaqom” uchun poydevor bo‘lgan “Rost”, 
“Xusravoniy”, “Boda”, “Ushshoq”, “Zerafkanda” “Buz­
ruk”, “Si 
po 
hon”, “Navo”, “Basta”, “Tarona” kabi yangi-
yangi kuylar ijod etilgan. Musiqa san’ati she’riyat hamda 
musiqashunoslik ilmi bilan uzviy bog‘langan holda taraqqiy 
etadi.