Өзбекистон транспорти ва ташқи иқтисодий алоқалари
Yüklə 357,3 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- III. Tashqi iqtsiodiy aloqalar.
|
III. Tashqi iqtsiodiy aloqalar. Mustaqil O’zbekiston tobora nafaqat jahon siyosati, balki jahon iqtisodiyotiga tez kirib bormoqda va qator mamlakatlar bilan savdo – sotiq aloqalarini o’rnatish va rivojlantirishga intilmoqda. Ma’lumki, tashqi imunosabatlar xalqaro hamkorligining eng muhim sohalaridan biri hisoblanadi. Zero, har qanday davlat, qay darajada taraqqiy etganligidan qatiy nazar, tashqi iqtisodiy aloqalarsiz to’laqonli tarzda yashashi mushkul. Chunki, jahon miqyosida ishlab chiqarilayotgan buyum – mahsulotlarning turi behisob. Tabiiyki, birorta davlat ularning hammasini o’zida ishlab chiqarish imkoniyatiga ega emas. Ayrim hollarda esa mahsulotlarning ba’zi turlarini o’zida ishlab chiqargandan ko’ra boshqa mamlakatlardan olib kelish afzalroq va foydaliroqdir. Tashqi iqtisodiy aloqalar xalqaro hamkorlikning eng muhim sohalaridan biridir. Turli mamlakatlar bilan iqtisodiy, ilmiy – texnika va madaniyat aloqalarining tobora takomillashib borishi, ayrim tarmoqlarni zamonaviy texnika va texnologiya bilan qurollanishga, er – suv, qazilma boyliklar va mehnat resurslaridan samara bilan foydalanish imkonini yaratadi. Hozirgi davrda xalqaro mehnat taqsimotida, tashqi iqtisodiy aloqalarni samarali yo’lga qo’yish va kengaytirishda faol ishtirok etish uchun Respublikada katta imkoniyatlar mavjud. O’zbekiston Respublikasi bilan savdo, iqtisodiy aloqalar olib boruvchi mamlakatlar ro’yxati tobora kengayib bormoqda va ularning soni 140 tadan ortib ketdi. Bunday mamlakatlar qatoriga Buyuk Britaniya, AQSh , Germaniya, Shveytsariya, turkiya, Niderlandiya, Belgiya, İtaliya, Frantsiya kabi uzoq xorij davlatlari kiradi. O’zbekiston Respublikasining tashqi iqtisodiy aloqalar sohasidagi yangi strategiyasi quyidagilarni o’z ichiga oladi: eksport – import operatsiyalarini markazlashtirmaslik; davlat ehtiyojlari uchun zarur tovarlarning eksport iva importi ustidan nazoratni kuchaytirish; davlat uchun strategik muhim bo’lmagan tovarlar eksportini osonlashtirish; strategik muhim tovarlar eksportidan olinadigan valyuta tushumlarini nazorat qilishni kuchaytirish va boshqalar. Mustaqil Respublikaning tashqi iqtisodiy aloqalar sohasidagi yangi siyosati jahondagi juda ko’p mamlakatlar bilan har tomonlama aloqalarni kengaytirishda o’z ifodasini topmoqda. 1995 yilda O’zbekistonning tashqi savdo oboroti 6 mlrd. dollarni tashkil etdi (1994 yilga nisbatan 113,3%). Uning 45% dan ko’prog’i MDH va Boltiqbo’yi mamlakatlari, 55% boshqa xorijiy mamlakatlar bilan olib borilgan savdo – sotiqqa to’g’ri keladi. Respublika rivojlangan 14, rivojlanayotgan 12, o’tish davri iqtisodiyotiga ega bo’lgan 9 mamlakat bilan tashqi savdo aloqalariga ega (1995). Ular orasida AQSh, Yaponiya, Germaniya, buyuk Britaniya, Frantsiya, İtaliya; rivojlanayotgan mamlakatlardan Turkiya, Pokiston, Hindiston, Afg’oniston, İndoneziya bor. Shuningdek respublika Xitoy, Bolgariya, Vengriya, Polsha, Ruminiya, Vetnam savdo aloqalarini kengaytirib bormoqda. İsroil, İspaniya, Lixtenshteyn, Gollandiya, Koreya, Singapur, Gonkong, Birlashgan r Amirliklari bilan ham savdo aloqalari yo’lga qo’yildi. Yüklə 357,3 Kb. Dostları ilə paylaş:
|