Uo‘K: 821. 21-3 kbk: 82. 3(5Hin) k-19 Kalila va Dimna
Yüklə 1,38 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Qarg‘aning hikoyati
Bir zohid qurbonlik uchun bir qo‘yni uyiga olib borar edi. Yo‘lda bir necha ayyor odamlar unga duch keldilar. Ular zohidni aldab, qo‘yini olib ketishga qaror qildilar. Ulardan biri zohidga yaqinlashib dedi: 210 – Ey, shayx, bu itni qayoqqa olib ketyapsan? Ikkinchi tarafdan yana biri kelib dedi: – Shayx bu itni ovga olib borayotgan bo‘lsa kerak. Yana biri boshqa tomondan kelib dedi: – Bu kishi tashqi ko‘rinishidan zohidga o‘xsha- sa ham, lekin aslida zohid emas, chunki zohid it bilan do‘st bo‘la olmaydi, qo‘linigina emas, hatto kiyimini ham itga tegizishdan jirkanadi, itni ha- rom deb biladi. Zohid ularning bir xil gapirayotganligini eshit- gach, yuragiga shubha tushdi va o‘z-o‘ziga dedi: «Balki qo‘y sotgan odam jodugardir, itni ko‘zimga qo‘y qilib ko‘rsatib, menga sotgandir». Shuni deb qo‘yini tashlab ketdi. Lo‘ttibozlar esa qo‘yni so‘yib, go‘shtini bo‘lib oldilar. – Bu masalni aytmoqdan maqsadim, biz ham ishimizni hiyla va tadbir bilan saranjom qilmog‘imiz mumkinligini ko‘rsatmoq edi. Men najot yo‘lida o‘zimni qurbon qilishga tayyorman. Shoh mendan g‘azablangan bo‘lsinlar va meni o‘z qonimga bo‘yab, patlarimni yulib, bir daraxt tagiga olib borib tash- lashga amr qilsinlar. So‘ngra shoh o‘z qo‘shinlarini olib falon yerga chekinsinlar va mening qaytishimni kutsinlar. Men hiyla ishlatib, ishni bitirgandan keyin shohning huzuriga boraman. Shoh uning aytganlarini bajo keltirdi. Xuddi o‘sha kechasi boy qushlar yana bosqin qildilar. Lekin qarg‘alardan asar topa olmadilar, daraxt tagida yotgan qarg‘ani ham ko‘rmadilar. Majaqlan- gan qarg‘a, boyqushlar uni ko‘rmasdan ketib qo- lishlaridan va chekkan jafolari bekor ketishidan qo‘rqib, yotgan yerida qimirlab, sekin-asta oh-voh 211 qila boshladi. Boyqushlar uning oh-zorini eshitib, o‘z shohlariga xabar yetkazdilar. Shoh bir necha boyqush bilan yoniga kelib, uning kim ekanligini, qarg‘alar qayerga ketganliklarini so‘rashni buyurdi. Qarg‘a otini, otasining otini aytib dediki: – Qarg‘alarning qayer ga ketganliklarini bilmay- man, bu mening hozirgi holimdan ham ma’lumdir. Podsho dedi: – Bu qarg‘alar shohining vaziridir, bilish kerak, nima uchun uni bu ko‘yga solgan ekanlar. Qarg‘a dedi: – Siz u kuni bizga hujum qilgan kechadan so‘ng shoh bizni chaqirib, bu haqda fikrimizni so‘radi. Men dedim: «Boyqushlarga qarshilik ko‘rsatishning foydasi yo‘q, chunki ular bizga nisbatan kuchli, sha’n-shavkatlidirlar. Shuning uchun bir elchi yuborib, ular bilan sulh tuzaylik, boj-xiroj to‘lay- lik, rozi bo‘lmasalar, shaharlarga tarqalib ketaylik, chunki ular uchun urush, biz uchun esa sulh foy- dalidir. Kuchli dushmanga tobe bo‘lishdan bosh- qa chora yo‘qdir. Ko‘rmaysizmi, ko‘k o‘tlar bosh egib, kuchli shamoldan o‘zlarini saqlab qoladilar, ildizi mustahkam, shoxlari yo‘g‘on daraxtlar esa ag‘darilib tushadilar». Shularni aytganimdan keyin qar g‘alar g‘azablanib, meni xoin va boyqushlarning tarafdori deb, shu ahvolga soldilar. Endi bilishim- cha, ular urushga tayyorgarlik ko‘rayotirlar. Boyqushlarning shohi bu so‘zlarni eshitgandan so‘ng vazirlarining biridan so‘radi: – Sen bu qarg‘a haqida qanday fikrdasan? Vazir dedi: – Uning to‘g‘risida fikrlashib o‘tirishga hojat yo‘q. Yer yuzini uning iflos va yaramas vujudidan 212 qanchalik tez tozalasak, shuncha yaxshi bo‘ladi va uning makr-hiylasidan shuncha tez qutulgan bo‘lamiz. Uning o‘limi qarg‘alar uchun katta ta- lafot bo‘ladi. Otalar aytibdurlar: «Kimiki bugun qiladigan muhim bir ishni ertaga qoldirsa, bar- mog‘ini tishlaydi». O‘lim girdobidan qutulib qolgan ojiz dushmanni o‘ldirib, undan qutulmagan pushaymon yeydi. Shoh uning so‘zlariga ishonmasinlar, safsatala- riga e’tibor berma sinlar... Shoh ikkinchi vaziridan so‘radi: – Sen nima deysan? Ikkinchi vazir dedi: – Men uning o‘ldirilishini zarur deb bilmayman. Chunki kuchsiz va qurolsiz dushman muruvvatga sazo vordir, aqlli odamlar bundaylarni afv etish bilan o‘zlarining oliyjanob ekanliklarini butun dunyoga namoyon qiladilar. Sig‘inib, himoya izlab kelganlarga boshpana bermoq kerak. Ba’zi ishlar borki, ular o‘g‘ri kishi savdogarning xotinini o‘z eriga mehribon qilib qo‘ygan kabi dushmanga shafqat uyg‘otadi. Shoh so‘radi: – O‘g‘ri qanday qilib xotinini eriga mehribon qilib qo‘yibdi? Yüklə 1,38 Mb. Dostları ilə paylaş:
|