belgilangandan so’ng sotuvchi ko’p xarajat qilishga majbur bo’lsa,
daromadlar ana shu xarajatlar amalga oshirilgandan keyin tan olinadi.
Ayrim hollarda ko’chmas mulk sotuvchining ishtiroki va xatar hamda
mukofotni bermaslik sharti bilan sotilishi mumkin. Bunday hollarda
sotuvchining davom etayotgan ishtiroki va mohiyatining darajasi
bitimning qanday hisobga olinishi lozimligini ko’rsatadi. Uni mulkni
sotish sifatida yoki foydani to’g’rilash to’g’risidagi boshqa biror bitim deb
hisobga olinsa, sotuvchi ishtirokining davom etishi daromad tan olinishini
kechiktirishi mumkin.
Shuningdek, sotuvchi haq to’lash vositasini va xaridorda haq to’lashni
nihoyasiga etkazish majburiyatlari mavjudligini hisobga olishi lozim.
Tayyor mahsulotlarning sotilishini nazorat qilish uchun 9000-"Asosiy
muomalaviy faoliyatdan olingan daromadlarni hisobga oluvi schyotlar"
qo’llaniladi. Tayyor maqsulot, tovar, bajarilgan ish va ko’rsatilgan
xizmatlarni sotishdan olingan daromadlar, shuningdеk sotilgan
tovarlarning qaytishi, sotish va baholardan chеgirmalar to’?risidagi
axborotlarni umumlashtirish ?uyidagi schyotlarda amalga oshiriladi:
9010 “Tayyor maqsulotlarni sotishdan daromadlar”;
9020 “Tovarlarni sotishdan daromadlar”;
9030 “Ishlar bajarish va xizmatlar ko’rsatishdan daromadlar”;
9040 “Sotilgan tovarlarning qaytishi”;
9050 “Xaridorlar va buyurtmachilarga bеrilgan chеgirmalar”.
Ushbu schyotlarda sotilgan mahsulotlar va tovarlardan olingan
daromadlar qayd qilib boriladi: debet 4000-"Olinadigan schyotlar"
turkumidagi schyotlar va kredit 9000-"Olingan daromadlarni hisobga
oluvchi schyotlar".
Mahsulot etkazib berish rejasining bajarilishini tezkor hisobga olish,
axborot to’plash va jo’natish jarayonlarini boshqarish, turli
iste’molchilarga yil davomida mahsulot sotish uchun juda zarurdir. U
xaridorlar va sotilayotgan mahsulot nomenklaturasi bo’yicha tuziladigan,
tayyor mahsulotni jo’natish va sotish qaydnomalari bo’yicha yuritiladi.
Dostları ilə paylaş: