Q. Y. MƏMMƏdov m. M. İSmayilov b I t k I Ç İ L i K

Becərilmə texnologiyası. 
İnəknoxudunu becərmək üçün torpağı payızda şumlayırlar. Şumdan 
əvvəl hər hektara 300-500 sentner üzvi gübrə, 3 sen. superfosfat və 2 sen. kalium xlorid mineral 
gübrəsi verilir. 
Yazda torpağın səthi quruyan kimi malalayırlar və alaq otları əmələ gəldikdə torpaq 
yumşaldılır. Səpin qabağı torpağı dırmıqla hamarlayırlar. 
Xəstəlik və zərərvericilər tərəfindən zədələnmiş toxumları səpin qabağı çeşidləyərək 
kənarlaşdırmaq lazımdır. Sonra toxumları səpinə bir gün qalmış 30-35 
0
C isti suda isladırlar. 
Viqnanı cərgəvi üsulla cərgəarası 60 sm, bitki arası 10 sm olmaqla 3-5 sm dərinlikdə 
basdırırlar. Toxum basdırılmamışdan öncə cərgə aralarını bol-bol suvarırlar. Çıxışların tez alınması 
üçün polietilen örtüklərdən də istifadə etmək səmərəlidir. Havanın temperaturu + 15
0
C olduqda 
erkən əkilmiş sahələrdən polietilen örtüklər götürülür. 
Dayaq bitkisi kimi viqna əkinlərində qarğıdalıdan istifadə edilir. Bu halda viqna və qarğıdalı 
paralel cərgələrə əkilir. 
Əkinlərə qulluq – cərgə aralarının yumşaldılması, toxalama və bitkilərin sarmaşmasıdır. 
Bitkinin boyu 5-7 sm-ə çatdıqda cərgə aralarında kiçik dərinlikdə ehtiyatla birinci yumşaldılma, 
Şəkil
23. İnəknoxudu: solda qısa və sağda uzun paxlalı. 

---

199 
Şəkil 24. Lüpin
: Solda çoxillik, Sağda birillik.. 
eyni vaxtda bitki arası məsafəni 40 sm saxlamaqla seyrəltmə aparılır. İki həftədən sonra toxalama 
və bitkilərin dibinin doldurulması da daxil olmaqla cərgə aralarının ikinci yumşaldılması aparılır. 
Viqnanın məhsuldarlığını artırmaq üçün torpağın yumşaldılması ilə yanaşı 4-5 yarpaq əmələ gələnə 
qədər suvarma aparılır, sonra suvarmalar azaldılır. 
Qönçələmə fazasında yemləmə gübrəsi verilir 
Bitkilərin boyu 2,0-2,5 m-ə çatdıqda ucvurma aparılmazsa, bitkinin inkişafı payızın sonuna 
qədər davam edər və məhsul yetişə bilməz.
Ərzaq məqsədilə pörtlətmək yaxud konservləşdirmək üçün viqnanı süd və süd-mum 
yetişkənlik fazasında yığırlar. Bu vaxt paxlalar yaşıl rəngli olurlar. 
Dən məqsədi üçün gövdə, yarpaq və paxlaların qabığı açıq-sarı rəng aldıqda quşqonmaz 
lobyanın yığımına başlanılır. Dövri olaraq içərisində yetişmiş toxumlar olan qurumuş paxlaları 
yığırlar. Paxlalardan dəni ayıraraq yaxşı havalanan yerdə günəş altında qurudurlar. Viqnanın 
toxumlarını gələcəkdə əkin materialı kimi istifadə etmək üçün quru şəraitdə +5 
0
C temperaturda 
saxlamaq lazımdır. Quru hava şəraitində alınmış toxumlar cücərmə qabiliyyətini 5-6 il saxlayır.