bir neçə mikrob növünün nümayəndələrinin törəmələri toplumuna
1 bakteriyaya
Bakteriya koloniyalarını fərqləndirən xüsusiyyətlər hansı sırada daha dolğun və düzgün verilib?
şəffaf ya bulanlıq, selikli, nəm ya quru, rəngi və parlaq olması ilə, hamar və ya əyrim-büyrüm səthi ilə fərqlənirlər
dad, iyi ilə, forması, hamarlığı, bulanlıqlığı ilə fərqlənirlər
quru ya nəm selikli və hamar olması ilə fərqlənirlər
formaları, dadı, iyi, şəffaflığı ilə fərqlənirlər
səthlərin vəziyyəti və kənarları ilə, rəngləri ilə fərqlənirlər
Qidalı mühitdə mikroorqanizmlərin inkişafı neçə mərhələdə gedir?
4
2
3
5
1
Qidalı mühitdə mikroorqanizmlərin inkişafının lag mərhələsində nə baş verir?
bu mərhələdə mikrob mühitə uyğunlaşır, bölünmür, DNT və RNT toplanır, hüceyrənin həcmi böyüyür
bölünmə ləngiyir
yeni yaranan bakteriyaların sayı məhv olanlara bərabər olur
intensiv bölünmə
mikroorqanizmlər məhv olur
Mikroorqanizmlərə təsir edən amillərdən hansı bioloji amillərə aiddir?
lizosim
temperatur
qurutma
şüalanma
xlorlu əhəng
Mikroorqanizmlərə təsir edən amillərdən hansı bioloji amillərə aiddir?
antibiotiklər, bakteriofaqlar
nəmlik, işıq
karbol turşusu, sulema
temperatur, qurutma
E)xlorlu əhəng, radiasiya
Mühitin temperaturuna qarşı hər bir mikrob qrupu üçün neçə hədd məlumdur?
3 hədd: minimum, optimum, maksimum
1 hədd: minimum
1 hədd: maksimum
1 hədd: optimum
2 hədd: minimum və maksimum
Hansı temperatur həddində mikrobun inkişafı ləng gedir?
minimumda və maksimumda
minimumda
maksimumda
optimumda
minimumda və optimumda
Temperatura qarşı həssaslığa görə mikroblar hansı qruplara bölünür?
termofillərə, psixofillərə və mezofillərə
termofillərə və mezofillərə
termofillərə və psixrofillərə
qalofillərə, termofillərə və osmofillərə
termofillərə və osmofillərə
Hansı mikroblar qrupunda termofillər daha çoxdur? Daha dolğun cavab verin:
anaerob mikroblar içində
aerob mikroblar içində
maya göbələkləri qrupunda
kif göbələkləri arasında
bakteriyalar arasında
Psixrofil mikroorqanizmlər üçün hansı temperatur hədləri müvafiq olaraq minimum, optimum və maksimumdur?
100C-00C; 100C-200C; 300C
+300C; 500C-650C; 700C-800C
100C; 250C-350C; 400-500C
100C-00C; 250C-350C; 400C
100C; 350-400C; 400-500C
Sterilizasiya hansı temperaturda, hansı müddətdə aparılır?
1200C-də, 20-30 dəqiqə müddətində
1000C-də, 20 dəqiqə müddətində
800C-də, 1 saat ərzində
1200C-də, 10-15 dəqiqə müddətində
800C-900C-də 30 dəqiqə
Nəm mühitdə mikroorqanizmlərin canlı (vegetativ) hüceyrələri hansı temperaturda və müddətdə məhv olduğu düzgün verilib?
700C-də 10-15 dəqiqəyə
600C-də 1 saata
600C-də 20 dəqiqəyə
700C-də 1 saata
700C-də 30 dəqiqəyə
Nəmliyə həssaslığa görə mikroorqanizmlər hansı üç qrupa bölünür?
hidrofillər, mezofillər, kserofillər
hidrofillər, osmofillər, kserofillər
merofillər, osmofillər, kserofillər
mezofillər, osmofillər, qalofillər
mezofillər, osmofillər, psixrofillər
Mühitin hansı qatılıq həddində mikrob hüceyrəsində bütün proseslər normal gedir?
20%-dən yuxarı olduqda
5%-10% olduqda
20%-30% arasında
20%-dən aşağı olduqda
10%-dən yuxarı olduqda
Hansı halda mikrobun anabioz vəziyyəti düzgün açıqlanır?
bakterial hüceyrə quruduqda su mərkəzi hissədən kənara çəkilir, mübadilə pozulur, həyat fəaliyyəti dayanır, spor əmələ gəlir
bakterial hüceyrə quruduqda su mərkəzdə toplanır, mineral maddələr də mərkəzə toplanır, spor əmələ gəlir
bakterial hüceyrə quruduqda məhv olur
bakterial hüceyrənin daxilinə su toplanır, şişir, məhv olur
bakterial hüceyrənin daxilinə su toplanır, həyat fəaliyyəti yaxşılaşır
Bakterial hüceyrənin daxilində osmotik təzyiq hansı halda düzgün verilib?
5-10 atmosfer
B)1-2 atmosfer
2-4 atmosfer
1 atmosfer
3 atmosfer
Çürüdücü mikrobların fəaliyyəti xörək duzunun hansı qatılığında tam dayanır?
7-10% -də
10-15% -də
20-30% -də
3% -də
10% -də
Osmofillər hansı mikroorqanizmlərə deyilir?
mühitin qatılığına çox davamlı mikroorqanizmlərə
mühitin qatılığına davamsız mikroorqanizmlərə
oksigenə dözümsüz mikroorqanizmlərə
nəmliyə dözümsüz mikroorqanizmlərə
mühitin quru olmasına dözməyənlərə
Mikroorqanizmlərə şüalardan hansıları daha kəskin təsir göstərir?
qısa dalğalı şüalar
uzun dalğalı şüalar
orta dalğalı şüalar
heç biri
ultra qısa şüalı dalğalar
Hansı halda ionlaşdırıcı radiasiyaya qarşı mikroorqanizmlərin davamlılığı düzgün verilib?
mikroblar insanlardan daha dözümlüdür
mikroblar hamısı məhv olur
insanlar daha dözümlüdür
mikroorqanizmlərdə mutasiya verir, həyat fəaliyyətini artırır
mikroorqanizmlərə təsir etmir
Hansı halda metabioz anlayışı düzgün ifadə edilib?
bir növ mikrobun inkişafı digər növ üçün əlverişli şərait yaradarsa
bir növ mikrobun digərlərindən təcrid olunmuş vəziyyətdə inkişaf etməsi
bakterial hüceyrə quruduqda su və mineral maddələr mərkəzi hissədən kənara çəkilirsə, mübadilə pozularsa
mühitdə nəmlik artdıqda mikrob anabiozdan çıxır, həyat canlanarsa
əgər mikrob növləri birgə yaşadıqda hər birinin inkişafı üçün şərait yaradırsa, və bu şərait daha yaxşı olarsa
Qidalanma tipinə görə heterotrof mikroorqanizmlər iki böyük qrupa bölünürlər:
saprofitlər və parazitlər
mezofillər və termofillər
heterotroflar və parazitlər
simbiotik və avtotrof
avtotroflar və saprofitlər
Patogen mikroorqanizmin insan orqanizminə daxil olaraq, onun daxili mühitini pozaraq törətdiyi mürəkkəb bioloji proseslər hansı halda düzgün terminlə ifadə olunub?
infeksiya
toksikoz
anabioz
metabioz
bioz
Patogen mikrobun orqanizmin müqavimətinə baxmayaraq yaşayıb, çoxalması və inkişafı hansı halda düzgün adlandırılıb?
aqressivlik
toksigenlik
virulentlik
faqositoz
lizis
Hansı halda ekzotoksinlərin təsnifatı düzgün verilib?
mikrobun orqanizmdə həyat fəaliyyəti zamanı xarici mühitə ifraz olunurlar və yaxud qidalı mühitdə yetişdirildikdə, qida maddələri üzərində toplayırlar; bunlar çox zəhərlidir
mikrob hüceyrəsində toplanır, mikrob öldükdən sonra, parçalanması nəticəsində azad olurlar və insan orqanizminə təsir edirlər; yüksək temperatura qarşı çox davamlıdırlar, parçalanmırlar
mikrob hüceyrəsindən xaric edilirlər, öldürücü gücə malikdirlər, qaynadıqda parçalanırlar
mikrob hüceyrəsində toplanırlar, çoxaldıqda xaric olurlar və insan orqanizminə təsir edirlər
ətraf mühitə mikrob tərəfindən xaric edilirlər və qida məhsullarında toplanır, toksiklik dərəcəsi yüksək deyildir
Mikrob dozasının yüksək olması və onun virulentliyi hansı təsirə malikdir?
infeksiyanın yaranmasına və ona qarşı davamlılığa təsir edir
infeksiyanın yaranmasına və ona qarşı davamlılığa təsir etmir
infeksiyanın yayılmasına təsir etmir
öldürücü təsir göstərir
mikrobun patogenliyinə təsir etmir
İmmunitet anlayışının məzmunu hansı halda düzgün ifadə olunub:
infeksiyaya və toksinlərə qarşı davamlılıq
pis vərdişlərə qarşı davamlıq
infeksiyaya qarşı davamlılıq
yad cisimlərə qarşı davamlılıq
soyuq havaya qarşı davamlılıq
Xəstəlikdən sonra yaranan immunitet necə adlanır?
təbii əldə edilmiş immunitet
süni əldə edilmiş immunitet
anadan gəlmə immunitet
dərmanlarla əldə edilmiş immunitet
antigenlər vasitəsi ilə əldə edilən immunitet
Antitel nəyə deyilir?
xəstə orqanizmin əmələ gətirdiyi spesifik, zülal təbiətli maddələrdirlər ki, bunlar da mikrobların antigeninə qarşı reaksiyaya daxil olmaqla onları məhv etməyə qadirdirlər
mikrobun ifraz etdiyi maddəyə
ağ qan hüceyrələrinin yalançı ayaqlarına
öldürülmüş mikrobların toksinlərinə
mikrobun hüceyrəsində əmələ gələn zülal təbiətli maddələrdir ki, xəstəliyi gücləndirirlər
Patogen mikrobların virulentliyi dəyişə bilər. Bunu ilk dəfə kim müəyyən etdi?
Paster
İvanovski
Piroqov
Pavlov
Verner
Ötüb keçən dəyişkənlik necə adlanır?
modifikasiya
mutasiya
rekombinasiya
konyuqasiya
transduksiya
Gen nəyə deyilir?
DNT molekulunun polinukleotid zəncirinin bir sahəsinə ki, o da bir zülalın quruluşu və xassələri haqda, bir əlamət haqda məlumatı özündə kodlaşdırıb
nukleotidlər cütlüyünə
bir mikrobun irsi əlamətlər toplumuna
DNT molekulunun polinukleotid zəncirinə
nukleotid üçlüyünə
Neçə cür mutasiya tanıyırsınız?
irsən keçə bilən, keçə bilməyən
spontan mutasiya, gen mutasiyası
transduksiya, irsən keçə bilməyən
transformasiya, transduksiya
transformasiya və irsən keçə bilən
Transformasiya nəyə deyilir?
bir növ bakteriyanın başqa bir yaxın bakteriya növü ilə birlikdə yetişdirilməsi zamanı bakteriofaq vasitəsi ilə genetik materialın ötürülməsinə deyilir; bu zaman bir mikrobun başqasına çevrilməsi baş verir
mikrobun formasını dəyişməsinə
mikrobun çoxalma üsulunun dəyişməsinə
mikrobun başqa bir mikrobu udarsa
bir növ bakteriyanı başqa bir yaxın olmayan bakteriya növü ilə birlikdə yetişdirilməsi zamanı baş verən dəyişkənliklərə
Modifikasiya hansı dəyişkənliyə deyilir?
irsiyyətə keçməyən dəyişkənliyə
irsiyyətə keçən dəyişkənliyə
naməlum səbəbdən yaranan irsən keçən dəyişkənliyə
mikrobun xarakterinin daimi dəyişməsinə
günəşin radiasiyası təsiri ilə yaranan dəyişkənliyə
Transduksiya nəyə deyilir?
bakteriofaq vasitəsi ilə bir bakterial hüceyrədən başqasına genetik materialın bir qisminin ötürülməsinə deyilir
konyuqasiya vasitəsi ilə bir mikrobun digərinə irsi əlamətlərin keçirilməsinə deyilir
dezoksiribonukleaza fermentinin təsiri ilə gedən prosesdir
bakteriyalarda DNT hissəsinin ötürülməsinin protoplazma körpücüyü vasitəsi ilə verməsinə
ribosomlarda zülal sintezində baş verən proseslərə
Havaya mikroblar haradan düşə bilməz?
ozon qatından yuxarıdan
sudan
torpaqdan
yeyinti məhsullarından
neft quyularından
Bakterioloji və kimyəvi keyfiyyətlərinə görə yeyinti sənayesi məhsullarının istehsalında istifadə olunan su içməli suya uyğun olmalıdır, yəni:
dadsız, rəngsiz, qoxusuz, 100 ml suda bağırsaq çöpü yoxdursa
dadlı, rəngsiz, qoxusuz, şəffaf
rəngli, dadlı, 100 ml suda mikrob 10-dan çox sayda tapıla bilər
dadsız, rəngsiz, iysiz, 100 ml suda 4-10 mikrob tapıla bilər
qeyri patogen mikrobların sayı 1 ml suda 100-dən artıq ola bilər və dadsız, rəngsiz, şəffaf olmalıdır
İlin hansı fəslində havada daha çox mikrob olur?
yay
qış
yaz
payız
bütün fəsillərdə
Mikrobların sayı su mənbələrində hansı hissədə daha çox olur?
kənar hissəsində
mərkəzi hissəsində
hər yerində eyni olur
üst qatında
alt qatında
Artezian quyularında suyun tərkibində nə zaman az mikrob olur?
daha dərin olanlarda
daha səthə yaxın qatdan çıxanda
heç birində
kanalizasiya xətlərinə yaxın quyularda
ağzı açıq quyularda
Koli titr nəyə deyilir?
bağırsaq çöpü tapıldığı ən az su miqdarına
350 ml suda bağırsaq çöpü tapılarsa miqdar suyun koli titri adlanır
100 mikrobdan çox olmayan su miqdarı
150 mikrobdan çox olmayan
200 mikrobdan çox olmayan su miqdarı
Su mənbəsinin patogenlərlə çirklənməsini necə müəyyən edirlər?
əsasən bağırsaq çöpü bakteriyasının miqdarını təyin etməklə
əsasən patogen mikrobların 1 ml suda olan mikrobların ümumi miqdarı ilə
əsasən salmonellərin miqdarını təyin etməklə
əsasən mukor göbələyinin sporlarının miqdarını təyin etməklə
əsasən qarın yatalağının törədicilərinin miqdarını təyin etməklə
Çirkab suların təmizlənməsi üçün hansı üsul istifadə olunmur?
distilə etmə
mexaniki
kimyəvi
bioloji
çökdürmə
Suyun dezinfeksiyasını hansı vasitə ilə aparırlar?
xlorla
xlorlu əhənglə
yuyucu maddələrlə
naşatır spirti ilə
sulfat turşusu ilə
Peyin əlavə edilmiş torpaqda hansı baş verir?
termofillər və bağırsaq çöpü artır
termofillər və bağırsaq çöpü azalır
mezofillər artır
parazitlər artır
psixrofillər və çürüdücü bakteriyalar artır
Paster kimi təbiətin sanitarı adlandırmışdır?
mikroorqanizmləri
canavarları
soğulcanları
göbələkləri
şibyələri
Torpaq üçün azotobakterin rolu nədədir?
azotlu birləşmələri parçalayır
fosforlu birləşmələri parçalayır
kali birləşmələrini parçalayırlar
üzvi tullantıları parçalayırlar
kükürd birləşmələrini parçalayırlar
Meyvələrin çürüməsini törədən hansı göbələkdir?
Monila fruktigena
papaqlı göbələklər
Bazidiomisetlər
Mucor
Aspergillus
Acı çürümənin törədicisi nə zaman meyvələri xarab edir?
saxlanma zamanı
çiçək meyvə bağlayanda
yetişmə dövründə
zədələnəndə
həşəratlarla zədələnərkən
Üzümün qara çürüməsini hansı törədir?
Phoma uvikola göbələyi
Mucor
Penisillum
bağırsaq çöpü
salmonellər
Qida istehsal edən müəssisələrin ərazilərini saxlanilmasina qoyulan sanitariya tələbləri hansı halda doğru deyil?
personalın işə vaxtı-vaxtında gəlib-getməsi
ərazinin və istehsalat otaqlarının vaxtında və düzgün yığışdırılması, təmizlənməsi
zibilin və qida tullantılarının vaxtında yığılması və kənara daşınması
inventarın, avadanlığın, qabların yuyulması və zərərsizləşdirilməsi
personal tərəfindən şəxsi gigiyena qaydalarına ciddi əməl olunması
Dezinfeksiya nədir?
infeksion xəstəliklərin, eləcə də qida zəhərlənmələrinin törədicilərini məhv etmək üçün üsulları və vasitələri öyrənən bir elmdir
infeksion xəstəlikdən qurtulmaqdır
infeksiyanın yayılması yollarını öyrənən elmdir
infeksiyanın törədiciləriniöyrənən bir elmdir
infeksion xəstəliklərin və qida zəhərlənmələrinin qarşısının alınmasını müəyyən edən elmdir
Havanın tez infeksiyasının aparılması zamanı hansı halda bu fiziki amillərin təsiri ilə baş verir?
kvars və civə-kvars lampaları ilə emal zamanı
süd turşusu məhlulu ilə
xloraminlə emal zamanı
monoxloraminlərlə emal zamanı
xlorlu əhənglə emal zamanı
Xlorlu əhəngin işçi məhlulu neçə faizli olmalıdır?
0,2 – 3% və ya 5%-dək
10 %
0,1 %
6 %
2 %
Hansı dezinfeksiya edici məhlul saxlanmağa davamlıdır və 15 günədək saxlana bilər?
xlorlu əhəng
süd turşusu
xloramin
monoxloramin
xlorlu su
Müəssisə ərazisinin saxlanmasına qoyulan sanitariya tələblərinin yerinə yetirilməsi üçün hansı tədbirlər səhf verilib?
müəssisənin qiriş qapısını və ətrafının daima dezinfeksiya edici maddələrlə emal etmək
zibilin daşınması üçün xüsusi ayrılmış nəqliyyat olmalıdır, zibilqabları metallik olmalı və ya dəmir örtüklü olmalıdır, bərk örtüklü və ölçüləri zibil qablarının ölçülərindən 1,5m artıq olan xüsusi sahə üzərində qoyulmalıdırlar
ərazini hər gün təmizləmək lazımdır
ərazidə köhnə, sınıq avadanlıq yığılıb qalmamalıdır
qida tullantılarını vaxtlı-vaxtında ərazidən çıxartmaqla milçəklərin və gəmiricilərin çoxalmasının qarşısı alınmalıdır
Hansı maddə milçəklərlə mübarizə vasitələsi deyil?
xloramin
formalın
piretrum
fosforlu üzvi birləşmələr (xlorofos, diklofos)
bor turşusu və natrium salisilat
Gəmiricilərlə mübarizə tədbirləri hansı halda doğru adlandırılıb?