Raport o stanie

2.6. Ocena społeczno-gospodarcza obszaru

2.6.1. Ludność

Liczba ludności na obszarze Lokalnej Grupy Działania Lider Zielonej Wielkopolski wynosi 129.1054 tys. (dane 31.12.2009).. Gęstość zaludnienia na omawianym obszarze wyniosła 76,77 osoby na km². Najwięcej ludności liczy gmina Mosina, najmniej gmina Dominowo. Liczbę ludności w przekroju gmin prezentuje Wykres 2.5.

Wykres 2.5. Liczba ludności w przekroju gminnym

Źródło: Zagregowane dane dla obszaru LGD na podstawie danych Urzędów Gmin i Urzędów Miejskich
Rzeczą charakterystyczną dla obszaru jest dodatni przyrost naturalny w każdej gminie. W 2010 roku na omawianym obszarze urodziło się 438 osób więcej niż zmarło, co oznacza przyrost na poziomie 3,39 na 1 tys., co jest wskaźnikiem nieco wyższym niż średnia krajowa. Dane, dotyczące przyrostu naturalnego w przekroju gminnym, prezentuje Wykres 2.6.
Wykres 2.6. Przyrost naturalny na obszarze LGD

Źródło: Zagregowane dane dla obszaru LGD na podstawie danych GUS na koniec 2009 roku
Silną stroną obszaru jest zdrowa struktura demograficzna. Wskaźniki demograficzne są korzystniejsze niż średnia krajowa. Więcej osób jest w wieku przedprodukcyjnym (średnia dla kraju - 20,1%), nieznacznie mniej w wieku produkcyjnym (średnia dla kraju - 64,2%), znacznie mniej w wieku poprodukcyjnym (średnia dla kraju - 15,7%). Zdrowa struktura demograficzna pozytywnie wpływa na lokalny rynek pracy, oznacza również mniejsze wydatki, związane z opieką społeczną i zdrowotną. Dane o aktywności ekonomicznej ludności dla obszaru LGD przedstawiono na Wykresie 2.7.
Wykres 2.7. Aktywność ekonomiczna ludności (ujęcie relatywne)

Źródło: Zagregowane dane dla obszaru LGD na podstawie danych GUS, Warszawa 2009

2.6.2. Bezrobocie³

Na koniec 2009 roku bez pracy pozostawało na analizowanym obszarze 6869 osób. Dane o liczbie bezrobotnych w przekroju gminnym przedstawia Wykres 2.8.

Wykres 2.8. Liczba osób pozostających bez pracy na obszarze LGD*

(Wszystkie dane dotyczące bezrobocia określone są na dzień 31.12.2009 roku)


Źródło: Zagregowane dane dla obszaru LGD na podstawie danych statystycznych Powiatowych Urzędów Pracy

* W gminach Środa Wlkp. i Śrem, liczba bezrobotnych określona jest dla całej Gminy
Wskaźnikiem, który lepiej określa rzeczywisty obraz bezrobocia na danym obszarze, jest liczba osób pozostających bez pracy na 1.000 mieszkańców. Kolejny wykres przedstawia dane dla obszaru LGD w przekroju gminnym. Najkorzystniejsza sytuacja pod tym względem kształtuje się w Kórniku, Mosinie i Brodnicy, najgorzej radzą sobie z bezrobociem gminy Dominowo, Zaniemyśl i Kotlin. Odpowiednie dane przedstawia Wykres 2.9.
Wykres 2.9. Liczba osób pozostających bez pracy w przeliczeniu na 1.000 mieszkańców

(Wszystkie dane dotyczące bezrobocia określone są na dzień 31.12.2009 roku)

Źródło: Zagregowane dane dla obszaru LGD na podstawie danych Urzędów Gmin i Urzędów Miejskich
Największy odsetek wśród osób pozostających bez pracy stanowią osoby długotrwale bezrobotne. Powyżej 2 lat pozostaje bez pracy ponad ¼ ogółu bezrobotnych. Wysokie wskaźniki osób pozostających na bezrobociu do 3 miesięcy wskazują, że duża grupa osób nie ma problemów ze znalezieniem nowej pracy.
Bezrobocie dotyka najczęściej osób w wieku 25-34 lat oraz osób, dopiero wchodzących na rynek pracy. Obie te grupy stanowią trochę ponad połowę ogółu bezrobotnych.
Regułą jest, że bezrobocie częściej dotyka osoby z niższym wykształceniem. Obszar LGD Lider Zielonej Wielkopolski nie jest w tym względzie wyjątkiem. Najczęściej bez pracy pozostają osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz bez wykształcenia, najmniejszy problem ze znalezieniem pracy mają osoby z wykształceniem wyższym. Najczęściej bezrobotnymi zostają osoby bez stażu oraz ze stażem 1-5 lat.

2.6.3. Gospodarka obszaru LGD

Przeważająca część obszaru (poza miejskimi częściami gmin) ma charakter rolniczy. Na obszarze Lokalnej Grupy Działania swoją siedzibę ma 7 280 podmiotów gospodarczych (według ewidencji rejestru REGON stan na 31.12.2009 roku), z których zdecydowana większość reprezentuje branżę handlową (blisko 40%). Zwraca uwagę stosunkowo wysoki udział firm z branży budowlanej. Rozkład branż dla obszaru LGD prezentuje Wykres 2.10.

Wykres 2.10. Struktura podmiotów gospodarczych na obszarze LGD (ewidencja gmin)

Źródło: Zagregowane dane dla obszaru LGD na podstawie danych Urzędów Gmin i Urzędów Miejskich
Ważnym wskaźnikiem, wskazującym na warunki działania podmiotów gospodarczych, jest liczba podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 1.000 mieszkańców. Wskaźnik ten na koniec 2009 roku dla analizowanego obszaru był niższy od średniej dla województwa wielkopolskiego i średniej dla kraju, co przedstawia kolejny wykres.
Wykres 2.11. Liczba podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 1000 mieszkańców (według danych rejestru REGON)

Źródło: Zagregowane dane obszaru LGD na podstawie danych Polskiej Statystyki Publicznej, GUS Warszawa 2012
Warunki przyrodnicze nie sprzyjają intensywnej produkcji rolniczej. Jak już wcześniej wspomniano, gleby są słabej jakości, co przekłada się na niską dochodowość produkcji rolniczej. Gospodarstwa są silnie rozdrobnione, 53,9% z nich nie przekracza powierzchni 5 ha, o czym świadczą dane z Wykresu 2.12. Należy przypuszczać, że uprawa roli dla większości takich gospodarstw nie jest podstawą utrzymania.

Wykres 2.12. Struktura gospodarstw rolniczych według wielkości na obszarze LGD

Źródło: Zagregowane dane dla obszaru LGD na podstawie danych Urzędów Gmin i Urzędów Miejskich
Gospodarstw silnych, powyżej 15 ha, jest na omawianym obszarze niespełna 15% ogółu, ale gospodarują one na ponad połowie obszaru. Odpowiednie dane przedstawiano na Wykresie 2.13.
Wykres 2.13. Struktura gospodarstw rolniczych według zajmowanego areału na obszarze LGD

Źródło: Zagregowane dane dla obszaru, LGD na podstawie danych Urzędów Gmin i Urzędów Miejskich
W zakresie upraw dominują zboża i mieszanki zbożowe oraz ziemniaki. W hodowli pewne znaczenie ma trzoda chlewna i bydło mleczne. W niektórych gminach działają grupy producentów rolnych (zbóż i roślin oleistych, trzody chlewnej).

2.6.4. Organizacje pozarządowe na obszarze LGD

Na omawianym obszarze ludność aktywnie działa w organizacjach pozarządowych. W każdej gminie zlokalizowane są Koła Gospodyń Wiejskich i jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych, które biorą aktywny udział w życiu kulturalnym obszaru. U podłoża programu współpracy z organizacjami pozarządowymi leży przekonanie władz gminnych o korzyściach z niej płynących, potwierdzonych wieloletnim doświadczeniem w realizacji różnych form tej współpracy. Działalność organizacji pozarządowych jest istotną cechą społeczeństwa demokratycznego, zaś skupieni w nich mieszkańcy to najaktywniejsi i najwrażliwsi na sprawy społeczne obywatele lokalnej społeczności. Ludzie ci są inicjatorami i realizatorami wielu przedsięwzięć, które wspomagają i uzupełniają gminy w realizacji ich zadań. Poza wspomnianymi KGW i OSP wykaz najważniejszych organizacji pozarządowych w przekroju gminnym przedstawiono w Załączniku nr 2 do niniejszego opracowania.