Referat fakültə: Beynəlxalq Münasibətlər və Regionşünaslıq Kafedra: Avropaşünaslıq Kurs: 2-ci kurs Qrup: 204

3)Polşa-Azərbaycan münasibətləri
Azərbaycan və Polşa xalqları arasında yaxın və səmimi münasibətlər lap qədimdən mövcuddur. Müstəqillik qazandığımız son 20 ildə isə bu əlaqələr əsl müttəfiqlik səviyyəsinə yüksəlib. Xüsusilə də bu ölkənin Avropa Birliyinin, eyni zamanda, NATO-nun üzvü olması Qarabağ münaqişəsindən dolayısı torpaq itkiləri ilə üzləşmiş Azərbaycana öz problemlərindən qurtulmaq üçün çox faydalıdır.
Polşa ilə Azərbaycanı həmişə yaxın və dost münasibətlər birləşdirib. Oxşar talelər, əsasən də XX əsrdə bizə bir-birini daha düzgün başa düşməyə, eləcə də problemləri eyni tərzdə mənimsəməyə imkan verir. Polşa Avropa Birliyinin və NATO-nun tamhüquqlu üzvü kimi Şərq Tərəfdaşlığı proqramına daxil olan Azərbaycan üçün təcrübə mübadiləsi baxımından bir vasitəçidir. Azərbaycanın Avroatlantik strukturlarla partnyorluq prinsipləri üzərində əməkdaşlığın dərinləşdirilməsini nəzərdə tutan bütün fəaliyyətini dəstəkləməkdə və əlaqələrin daha da dərinləşdirilməsinə töhfə verir. Tələbə mübadiləsi davam edir, eləcə də Polşa tərəfi Azərbaycan vətəndaşları üçün çoxlu təqaüd proqramını həyata keçirir və sair. Bakıda Polşa Mədəniyyəti və Dili Mərkəzi fəaliyyət göstərir, eləcə də Polşa diasporunun fəaliyyəti çox aktivdir.
    Polşanın Mərkəzi Statistika Bürosunun məlumatlarına görə, 2010-cu ilin yanvar - iyul aylarında iki ölkə arasında ticarət dövriyyəsi 51,5 milyon dollar təşkil edib. Bunun da 45,2 milyon dolları Polşadan Azərbaycana ixrac, qalan 6,5 milyon dollar isə əksinə, idxalın hesabınadır.
  Polşa İsveçlə birgə Avropa Birliyinin qonşuları üçün misli olmayan Şərq Tərəfdaşlığı əməkdaşlıq proqramı barədə təşəbbüsün müəllifidir. Hansı ki, həmin proqramda Azərbaycan mühüm yer tutur. Proqramın əsasları Avropa Şurasında qəbul ediləndən sonra təşəbbüs Avropa Birliyinin şərq siyasətinin miqyasını qat-qat gücləndirdi. Mümkün əməkdaşlıq isə bərabər şəkildə həm AB-dən, həm də ayrı-ayrı tərəfdaş ölkələrindən asılı olacaq. Bu iki və çoxtərəfli könüllü əməkdaşlıq proqramıdır, partnyorlar istəmədiyi ölkələrlə əməkdaşlıq etmək məcburiyyətində deyillər. İkitərəfli əlaqələrin yüksək səviyyəsindən yan keçmək olmaz. Burada isə Polşa tərəfindən baş nazirin müavini, iqtisadiyyat naziri Valdemar Pavlyakın sədrlik etdiyi Polşa - Azərbaycan iqtisadi əməkdaşlıq üzrə Hökumətlərarası Komissiyası xüsusi rol oynayır. Bu vaxtadək komissiyanın 4 iclası keçirilib. Hansı ki, Polşa - Gürcüstan İqtisadi Komissiyası hələ bu il çağırılıb.İki ölkəni birləşdirən ikitərəfli münasibətlər son illər bir çox sahədə yaxın əlaqələrin yaradılmasına imkan verdi. Polşanın yüksək səviyyəli hökumət nümayəndələrinin Bakıya çoxsaylı səfəri, 2010-cu ildəkilərə də istinad etsək - baş nazir Donald Tusk və yaxud baş nazirin müavini, iqtisadiyyat naziri Valdemar Pavlyakın səfərləri ikitərəfli əlaqələrin səviyyəsini göstərdi.
Avrasiya Neft Nəqli Dəhlizi Layihəsinin (EAKTR) mühüm elementi olan Odessa - Brodi boru kəməri davamla "Sarmatia konsorsiumu" formatında həyata keçirilir. Bura Polşa, Ukrayna, Litva, Azərbaycan və Gürcüstanın energetika şirkətləri daxildir. 24 noyabr 2010-cu il tarixində Bakıda keçirilmiş Polşa - Azərbaycan iqtisadi əməkdaşlıq üzrə Hökumətlərarası Komissiyasının IV iclası zamanı Polşa baş nazirinin müavini və iqtisadiyyat naziri Valdemar Pavlyak effektivliyin artırılmasının, həmçinin Sarmatiyanın yeni şəraitlərə uyğunlaşmasının zərurətini vurğuladı. O, eləcə də Şərq Tərəfdaşlığı təşəbbüsünün "Enerji təhlükəsizliyi" III tematik platformasında təklif edilən imkanları da qeyd etdi. Bu yaxınlardakı Azərbaycan neftinin Ukraynaya çatdırılmasına dair razılaşmalar və xammalın Belorusa nəqli əsaslandırılmış ticarət istifadəsinin sübutu və "EAKTR" layihəsinin inkişafı üçün yaxşı zəmindir.

    Smolenskdəki qəza nəticəsində prezidet Kaçinskinin vəfatı görülməmiş bir hadisə idi. Polşa bu faciəvi sınaqda ictimai vəziyyəti və konstitusiyaya söykənmiş hakimiyyətin qoruyub-saxlanması nöqteyi-nəzərindən imtahan verdi. Ancaq prezidentin vəfatı heç bir halda Polşanın xarici siyasətinin istiqamətini və əsaslarını, burada xüsusən Varşava ilə Bakını birləşdirən əlaqələri dəyişməyəcəyi gözlənilir. Biz inanırıq ki Polşanın siyasi sistemində prezident xarici siyasətin yaradıcısı deyil, icraçısıdır. Bu səbəbdən də 1 il əvvəl baş verdiyi üzücü itki xarici siyasətinə təsir etməz. Hazırda hakimiyyət qrupunda dəyişiklikləri keçirə biləcək növbəti parlament seçkiləri bu ilin payızına planlaşdırılır. Lakin parlamentə daxil ola biləcək ciddi siyasi qüvvələrdən heç biri Polşanın şərq siyasətinin əsaslarını, burada da Azərbaycanla əlaqələri inkar etmir.