GEOTEKTONİKA BÖLMƏSİ
GEOTEKTONİKANIN PREDMETİ VƏ ƏSAS TƏDQİQAT ÜSULLARI
Geotektonikanın predmeti
Geotektonika ümumən yerin inkişafı ilə əlaqə-dar Yer qabığının və üst mantiyanın inkişafı və de-formasiyaları, hərəkətləri, strukturu haqqında elmdir. Burada struktur adı altında müxtəlif tərkibli dağ süxurlarının paylanması və yatım şəraiti başa düşü-lür. Ancaq struktur termini geotektonikada başqa mənada, yəni Yer qabığının struktur elementi kimi başa düşülür. Bu elementlər platformalar, geosinkli-nallar, antiklinorilər, sinklinorilər, qalxanlar, plitələr, anteklizlər, sineklizlər və s.- dir.
Tektonik hərəkətlər Yer qabığının və üst manti-yanın ayrı- ayrı sahələrinin mexaniki yerdəyişmə-sidir. Bu hərəkətlər dağ süxurlarının yatımında və daxili quruluşunda gedən deformasiyalar və digər dəyişmələrlə müşaiət oluna bilər. Deformasiyalar dağ süxurlarının ilkin yatımında gedən pozulmaları özündə əks etdirir.
Plikativ (qırışıqlıq), dizyunktiv (parçalanma) və inyektiv (maqmanın təsiri ilə) pozulmalar məlum-dur.
Öyrənilmə sahəsinə görə geotektonika bir neçə elm sahələrinə ayrılır: morfoloji geotektonika və ya struktur geologiya, və ya sadəcə tektonika; regional geotektonika; tarixi geotektonika; ümumi geotekto-nika.
Dostları ilə paylaş: |
