Resim San'atı'nda Zihinsel ve Bedensel Özürlülüğün Ele Alınışı

1.1. Özürlü Bireylerin Problemleri

Araştırmamızın bu bölümüne gazetede yayımlanmış "Özürlüler ve Sorunları" başlıklı bir makale ile başlamayı uygun gördük.

"3 Aralık Dünya Özürlüler Günü idi. Belki bir çoğumuz farkına varmadık. Bu günde özürlülerin sorunları ve çözümleri konusunda toplantılar, konuşmalar yapıldı. Basında ve TV'de ise olay medyatik bir yaklaşımdan öteye geçemedi.

Özürlüler için hayatta birçok sorun bulunmaktadır.

Psiko-Sosyal Problemler :

Konuştuğum birçok özürlü ve ailesi sokağa çıktıklarında kendilerine garip garip bakılmasından yakınmaktadırlar. Bir çoğu ise sokağa çıkmamaktadırlar. Böylece özürlüler insanlarla sağılıklı ilişkilere girememektedirler. Kişilik problemleri kendine güvensizlik, özürünü inkâr etme bunların sonucudur. Kadere, hayata isyan gibi sorunlarla karşılaşıyoruz.

Sosyal problemlerin başında özürlülerin ulaşım sorunu birinci sırada gelmektedir. Bir özürlü tek başına evinden çıkıp tekrar evine dönememekten şikayetçidir. Şehir içi ulaşım araçlarını özürlülerin kullanabilmesi gerçekten zordur. Yerel yönetimlerin bu konuya karşı hassas davranması gerekiyor.

Mimari engellerde özürlülerin temel sorunlarındandır. Şehir içindeki tekerlekli sandalye kullanan birisi için dolaşmak maalesef mümkün görülmemektedir. Kaldırımların yüksek oluşu büyük bir problemdir. Binalarda resmi daire ve kuruluşlarda özürlülere ayrılmış özel bir merdiven veya asansör sistemi yoktur.

Trafik ve özürlülerin kısıtlı olan hareketlerini daha da kısıtlamaktadır. Görme özürlüler için trafik ışıklarında işitsel uyarılar konulması gerekiyor. Trafik ikaz levhalarına özürlülerle de ilgili bilgiler eklenmelidir.

Eğitim Problemleri :

Eğitim belki de özürlü ve ailelerin en büyük sıkıntısıdır. Görme özürlülerle işitme özürlüler için her ilde özel okul veya okullarda sınıflar açılması gerekiyor. Özürlü eğitimi ile ilgili personel yetiştirilmesi çok önemli hale gelmektedir.

Mesleki Problemler :

Bildiğimiz gibi bir meslek sahibi olabilmek her insanın ideallerindendir. Bir mesleği olmayan kişi için maddi bağımsızlık kavramından bahsetmek mümkün değildir. Günümüzde birçok problemin çıkış noktasını ekonomik nedenler oluşturmaktadır. Bu sıkıntılar özürlüler de hat safhaya ulaşmaktadır. Bu nedenle özürlülere meslek edindirme kurslarına hız verilmelidir. Yapabilecekleri uygun işlere yerleştirilmesi sağlanmalıdır.

Sağlık Problemleri :

Bir çok özürlü tedavi imkanlarından yoksundur. Sosyal güvenceleri yoktur. Tedaviyle tekrar sağlığına kavuşabildiklerinde karşısına maddi imkansızlıklar çıkmaktadır.

Özürlüler sosyal güvence kapsamına alınmalıdır. Özürlülere yönelik rehabilitasyon merkezleri kurulmalı, böylece var olan fonksiyonlarını kullanarak kimseye muhtaç olmadan hayatlarını idame ettirmelerine imkan sağlanmalıdır.

Toplumun bilinçlendirilmesi için basın ve TV'lere de çok iş düşmektedir. Özürlülere yıkıcı değil yapıcı yaklaşımlarda bulunarak topluma kazandırmalıyız.

Koruyucu hekimlik fonksiyonel hale getirilip toplumun bilinçlendirilmesine katkıda bulunmalıdır. Akraba evliliği vs. gibi özürlülüğe sebep olacak girişimlerden dolayı kişiler uyarılmalıdır.

"Unutulmamalı ki her şey insan için ve bu insanlar bizimdir."¹¹

Bu makaleden de anlaşılacağı üzere engelli bireyler çok büyük sorunlarla yüz yüzedir. Her ne kadar özürlülüğe engel olma çalışmaları yapılsa da bunlar ancak bir yere kadar olmaktadır. Örneğin bir takım nakilleri ve ameliyatları ayrıca anne karnındaki bebeğin zihinsel gelişiminin takibi, istenmeyen bir durumla karşılaşıldığında tıbbi müdahalenin yapılması bu çabaların göstergesi olmaktadır. Bütün bunların yanında yaradılıştan gelen özürlülüğe ve daha sonra ki bir takım kaza veya felâketlerin sebep olduğu özürlülüğe karşı kullanılacak bazı çözümler getirilmektedir. Ama bu çalışmalar yapılırken en öncelikli ve en önemli olan manevi desteğin esirgenmemesi gerekir. Kendi kendilerinin işlerini yapmaya güçlerinin yetemeyişi onlara acıyarak bakmamıza sebep olmamalıdır. Tam aksine bu bireylere kendi başlarına yapabilecekleri şeyleri öğrenmelerinde yardımcı olunmalı ki yardım ihtiyaçları en asgariye inmeye bir basamak daha yaklaşsın. Onların hayatlarını, içinde bulundukları durumun sebebini kuru kuruya merak etmek bizi bir yere götürmeyecektir.

Hayatın her sınıfında ve yaşamın her ortamında bulunan bu bireylerin yaşamını kolaylaştırma görevini canı gönülden üstlenmek görevini benimsemeliyiz. Okullarda, devlet dairelerinde vs. gibi ortamlarda onlar için gerekli ortamı (rampalar, sesli ikaz işaretleri, yardımcılar, kullandıkları aletlerin en azından geçici onarımını sağlayabilecek kabiliyette teknik eleman temini... vb.) yaratmalıyız. İhtiyaç duyulduğunda parasal yardım yapacak kuruluşların varlık ve faaliyetlerini artırmalıyız. Örneğin trafikte gereken kolaylıkların sağlanması onların sokaklardaki yaşamını bir nebze de olsa rahatlatacaktır. Görme engelliler için sesli trafik işaretleri veya yine özürlüler için hazırlanmış özel tertibatlı olarak imâl, tadil ve teçhiz edilmiş, motosiklet, otomobil gibi araçların H sınıfı ehliyetle kullanımını sağlamak, işitme engellilerin bu problemini çeşitli protez ve alet kullanımlarını sağlayarak gerekli duyum eşiğine erişmelerinde yardımcı olmak, işleri biraz daha kolayca göğüslemelerinde etkili olacaktır.

1.2. Özürlülere Tanınan Haklar

Burada sosyal yardım deyimi yerine aslında "sosyal haklar" deyimini kullanmak gerekir. Çünkü yardım kavramı, özürlüler hukukunun bir gereği ve sosyal devletin işlevi olarak, özürlülerin hakkı kabul edilmelidir. Devletin böylesi toplumsal öze ulaşması ve toplumunda kendi devletine bu anlayış biçimini benimsetmesi, özürlülük alanındaki bütün sorunların çözümüne adım atmayı kolaylaştıracaktır.

Hekimsel ve eğitsel yardımın yanı sıra, sosyal haklar bölümünde, yaşam giderlerine katkıda bulunarak, asgari geçim koşulunun düzeltilmesi, sosyal devletin işlevleri arasına girmeli.

Sosyal Güvenlik için hazırlanmış olan düzenlemede;

1. 
   Bakım için ilk yardım,
   
2. 
   Asgari geçim için yardım,
   
3. 
   Bir kereye özgü ödeme,
   
4. 
   Cep harçlığı,
   
5. 
   Hastalık Sandığı'nın finansman katkısı,
   
6. 
   Özürlülerin araç - gereç gereksinimine parasal katkı,
   
7. 
   Özürlülüre tanınan (nesnel yardım) haklar,
   
8. 
   Vergi indirimi,
   
9. 
   Ev edinmenin finansmanına katkı,
   
10. 
    Ek tatil hakkı
    

Gibi unsurların yer alması ve uygulanması sağlanmalıdır. İstenen her türlü yardıma kulak tıkamak gibi bir duyarsızlıkta bulunulmamalıdır.