Saha Çalışması Raporu ve Okul Ziyaretleri Raporu Bölüm 2 Faaliyet Lideri: Sn. Vesna Janevski

İDARECİ VE ÖĞRETMENLER

Ankara-Altındağ Yeni Hayat İlkokulu Müdürü ile yapılan görüşmede şunlar anlatılmıştır: “Geçenlerde, ders saatleri içinde okul binası içinde dışardan gelen bir grup gencin uyuşturucu kullandığını gördüm. Onlara nazik bir şekilde okuldan uzaklaşmaları gerektiğini söyledim. Onlar ‘bizim arkamız sağlam’ dediler. Ben, onlara benin arkamın sağlam olmadığını, eğer okuldan uzaklaşmazlarsa bana zarar geleceğini söyledim. Bunun üzerine sözümü dinleyip okuldan uzaklaştılar. Okulda bu ve benzeri olaylar sıklıkla yaşanmaktadır. Ancak her zaman bu kadar ‘şanslı’ olunmayabilir.”

Ziyaret edilen okullar içinde yer alan İzmir Tepecik semtindeki okullar ile Balıkesir-Edremit Gazi İlkokulu, Tekirdağ 13 Kasım ilkokulu vb. gibi zor koşullar içinde görev yapan idareci ve öğretmenlerin güvenliği ciddi bir konudur. Bu okulların heterojen öğrenci yapısına dönüştürülmesi Roman öğrenciler kadar bu okullardaki idareci ve öğretmenler için de gereklidir.

Zor koşullarda eğitim verilen bu ve benzeri okullarda hizmet puanlarının değişmesi, zorunlu hizmet kapsamındaki okullarla aynı puan statüsüne getirilmesi konusunun değerlendirilmesi gereklidir. Bu tip okullarda uzun süre görev yapmak okul idareci ve öğretmenlerinde yetersizlik duygusuna neden olmaktadır. Bu okullarda görev yapan idareci ve öğretmenlerin motivasyona, psikolojik desteklere ihtiyaçları bulunmaktadır. Bunun yanı sıra zorunlu hizmet süresi gözetilerek uzun yıllar bu okullarda aynı idareci ve öğretmenlerin görev yapmalarının önüne geçilmelidir.

Roman öğrencilerin yoğun olduğu okullarda ROMAN SOSYAL ARABULUCU görevlendirilmesinin okul idareci ve öğretmenleri kadar Roman ebeveyn ve çocuklar açısından da yararlı olabileceği değerlendirilmiştir. Roman Sosyal Arabulucu aynı zamanda çocuklar için de ROL MODEL olabilecektir.

SOSYAL HİZMET KOORDİNASYON BİRİMLERİ

Proje kapsamında oluşturulan Sosyal Hizmet Koordinasyon Birimleri oldukça kısa bir süre faaliyet göstermiş olmakla beraber kuruluşlar arası işbirliği temelli olarak uyum içinde çalıştıkları gözlenmiştir. İşbirliği temelli yaklaşım çoğaltan etki yaratmakta olup Sosyal Hizmet Koordinasyon Birimlerinin proje süresi bitiminden sonra sürekliliği sağlanmalıdır.

ARABULUCULUK

Proje kapsamında oluşturulan arabuluculuk mekanizmasının yaygınlaşmasına gerek bulunmaktadır. Kırklareli’de SİROMA projesi kapsamında görev yapan ve etkin olarak çalışan arabulucu gibi örneklerin çoğaltılması ve devamlılığının sağlanmasının Romanların koşullarının iyileştirilmesi ve sosyal içermelerinin sağlanması açısından ciddi katkı sağlayacağı değerlendirilmiştir.

STK’LARIN GÜÇLENDİRİLMESİ

İzmir-Buca Hüseyin Avni Ateşoğlu ilkokulunun yanında üç yıldır faaliyet göstermekte olan Charlie Chaplin Derneği tarafından yürütülmüş olan faaliyetlerle devamsız öğrenci sayısının 20-30’dan 4’e indiği ifade edilmiştir. Okulun hemen bitişiğinde faaliyet göstermekte olan Charlie Chaplin Derneği tarafından ebeveynlere ve çocuklara yönelik düzenlenen faaliyetlerin katkısı ile okul öncesi eğitime devam eden çocuk sayısının ise 36’dan 80’e çıkmış olduğu belirtilmiştir. Mahallede faaliyet göstermekte olan STK’nın mahalle halkına ve çocukların okula devamına katkısının iyi uygulama örneği olarak incelenmesine gerek bulunmaktadır. Kamu-STK işbirliği temelli yürütülen projelerin etki, verimlilik ve çarpan etkileri dikkate alınarak Roman STK’ların güçlendirilmesi yönündeki çabalara hız verilmelidir.

2. Okul Ziyaretleri Raporu

GİRİŞ

Toplam 24 okul ziyaret edilmiş; 3 okulla ilgili olarak ise seminer sırasında bilgi alınmıştır. 11 pilot ilde yapılan okul ziyaretlerinde idareci ve öğretmenlerden konteyner kullanımlarının yanı sıra okul öncesi eğitim, mevcut durum, ihtiyaç ve diğer ilgili . konulara ilişkin bilgiler alınmıştır. Romanların yoğun olarak yaşamakta olduğu Balıkesir Merkez ve Edremit, Tekirdağ Aydoğdu mahallesi ve Kırklareli Merkez’de mahalle ziyaretleri yapılmıştır.

Raporun ilk bölümünde konteyner kullanımına ilişkin genel bir değerlendirme yapılmış; ikinci bölümde okulların konteyner kullanımına ilişkin bilgilerin yanı sıra görüşmeler sırasında dile getirilen konu ve ihtiyaçlara da yer verilmiştir. Okulların konteyner kullanımına ilişkin bilgiler raporun sonunda sunulan tabloda da gösterilmiştir (Ek-1)

KONTEYNER KULLANIMINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME

İzmir-Konak Sosyal Hizmet Merkezi Eğitim Uzmanı ile yapılan görüşmede okulun kamusal arazide olduğu, bu alana yapılmış olan konteyner için kamu kurumu tarafından projelendirme yapılmasının gerektiği; Belediye ya da bir başka kuruluş tarafından kamusal arazide projelendirme yapılamayacağı açıklanmıştır. Yetkin kurumun onayının gerekli olduğu; MEB tarafından il müdürlüklerine yazılacak resmi bir yazı ile il müdürlükleri tarafından yapılacak projelendirme sonrası konteynerlerin iç donanımının yapılabileceği ifade edilmiştir. Konteyner iletken bir yapıda olduğu için elektrik donanımının riskli olduğu İş Sağlığı ve İş Güvenliği Kanunu’na göre mevzuata uygun olarak projelendirme yapılmasının gerekli olduğu belirtilmiştir. Bu nedenle de İzmir ilinde elektrik donanımı mevzuata uygun olarak yapılmayan konteynerlerin elektrik bağlantılarının kesildiği ifade edilmiştir.

Öğrencilerin heterojen olduğu okullarda, okul yönetiminin istekli olması durumunda konteynerin etkin kullanılmış olduğu gözlenmiştir. Güvenliğin söz konusu olduğu okullarda güvenlik endişesinin yanı sıra okul idarecilerinin yılgınlığı nedeniyle de konteyner kullanılmamıştır.

İlkokullarda din kültürü ve yabancı dil haricindeki dersler sınıf öğretmenleri tarafından verilmektedir. İlkokullarda bu dersler haricinde norm kadro bulunmadığı için resim ve müzik derslerinin verilebilmesi mümkün olmamaktadır.

Bazı pilot okullar tarafından konteynere ihtiyaç bulunmadığı, konteynerin Roman STK, Belediye vb. kuruluşlara hibe edilmesi ya da kullanımlarına verilmesi önerilmiştir.

Konteyneri ihtiyaç olarak görmeyen okullardaki konteynerin gezici hale getirilip mahalle aralarında ebeveyn ve çocuklara yönelik eğitim ve etkinlikler için kullanılması önerilmiştir.

Okul ziyaretleri sırasında velilerin okul çıkış saatlerinde çocuklarını okul dışında bekledikleri gözlenmiştir. Konteynerin iç donanımı yapılarak kütüphane/bekleme odası ve diğer etkinlikler için kullanılabilmesi mümkün olmakla beraber Edirne Meriç ilkokulunda olduğu gibi okul içinde veliler için kütüphane ve bekleme odası tahsis edilmesinin okul-aile işbirliği açısından daha iyi bir çözüm olacağı değerlendirilmiştir.