Sakarya Üniversitesi Bireysel Danışma Uygulamaları

Diyaloglar

Tekniğin amacı

Bu teknikle farkındalık oluşturmak ve bitirilmemiş işleri bitirmek amaçlanır. Bu teknikle aynı zamanda genel amaç olan kişilik bütünleşmesine ulaşılmaya çalışılır. Bu teknikte danışan ve terapistin birbirinin fenomenal bakış açılarını algılamalarını da sağlar (WEB2). Danışanların ne yaptıkları, nasıl yaptıkları, yaşamlarında neleri değiştirebileceklerinin farkına varmaları ve kendilerine değer vermeleri ve kabul etmeleri amaçlanır.

Uygulama şekli

GT’deki özel anlamıyla diyaloglar, danışanla terapist arasında, danışanın kişiliğinin parçaları arasında danışanın şimdiki ya da geçmişte ilişki kurduğu bir başkasıyla yapılan terapötik konuşmalardır. Bu konuşmaları yaparken terapist diyaloga konu olan durumla ilgili çeşitli sorular sorarak danışana yardım eder. Bu sorular, ilgili olayın olası sebepleri, duygular, düşünceler, önemli noktalar, ayrıntılar, çözümler, çözüm teşebbüsleri, ilerlemeler, kurtulma girişimleri, o olmasaydı nasıl olurdu gibi çeşitli bileşenlerle ilgili olabilir (WEB3). Bu tekniğin çok çeşitli kullanımları bulunmaktadır. Örneğin alttaki ses ve üstteki ses diyaloğu GT’de kullanılan yaygın diyalog tekniklerinden biridir.

Uygulanabileceği durumlar

Danışanların hemen hemen bütün deneyimleri üzerinde çalışırken çeşitli diyaloglar kurmasına yardımcı olunabilir.

Uygulamada dikkat edilecek hususlar

Danışanın ilgili diyaloğu kurma konusunda hazır ve gönüllü olmasına dikkat edilmeli, yoğun direnç yaşandığında diyalogların yoğunluğu azaltılmalı ya da başka bir çalışmaya geçilmelidir.

Kurgusal Örnek

Ayşe oturumlarda sıklıkla kendini değersiz hissettiğinden bahsetmektedir. Terapist Ayşe’nin önüne bir sandalye koyar ve önce oturduğu yerde kendini aşırı derecede değersiz hisseden bir Ayşe’yi hayal edip onu konuşturmasını ister. Ayşe bu konuşmayı tamamladığında bu sefer de karşı sandalyeye geçerek kendini aşırı derece değerli ve diğerlerinden üstün gören bir Ayşe’yi hayal edip, önceki Ayşe’ye karşı onu konuşturmasını ister…

Abartma

Tekniğin amacı

Danışanın tepkilerinin farkına varması ve farkında olmadığı yönlerini sahiplenerek daha otantik hale getirmesine ve genel anlamda bütünleşme sürecine yardımcı olmaktır.

Uygulama şekli

Abartma tekniği esas olarak danışanın farkında olmadığı yönlerini yansıtan davranışların ve özellikle de sözsüz ifadelerini fark eden terapistin bu davranışları abartarak yapmalarını istemesi olarak özetlenebilir. Danışanın bazı beden hareketlerini abartarak yapmaları istenebilir; ya da kullandıkları bir cümleyi daha sesli olarak tekrar söylemesi istenebilir. Danışan abarttığı tepkilerin ne anlama geldiğini anlamaya çalışır; terapist de bu sürece yardımcı olmaya çalışarak danışanın kişiliğinin farkında olmadığı bir yönünü fark etmesi ve kabullenmesiyle sonuçlanabilir. WEB2

Uygulanabileceği durumlar

Terapist, danışanın fark etmediği ancak onun kişiliğinin önemli yönleri hakkında ipuçları içeren sözlü ve daha çok sözsüz ifadeleri fark ettiğinde abartma tekniğini kullanabilir.

Uygulamada dikkat edilecek hususlar

Bu teknik özellikle danışanın bütünleşme ve farkındalık sürecine katkı sağlayacağı düşünülen tepkiler üzerinde uygulanmalıdır.

Kurgusal Örnek

Ayşe, danışma seanslarından birinde annesinden bahsederken ayağını hızlıca sallamaya başlamıştır. Terapist bu tepkisini fark eder ve ayağını daha hızlı sallamasını ister. Bu şekilde danışan bedensel tepkisinin farkına varır ve bunun ne anlama geldiğini anlamaya çalışır.

Rüya çalışması

Tekniğin amacı

GT kuramında rüyalar “bütünleşmeye giden kraliyet yolu” olarak ele alınmıştır. Bu yaklaşımda rüyalar en spontan yaşantılardır ve rüyalardaki simgeler aslında kişiliğin kutuplarını temsil ederler. Bu anlamda rüya çalışmaları kişiliğin bütünleşmesine yardımcı olmayı amaçlar.

Uygulama şekli

Rüya çalışmalarında danışan rüyalarında gördüğü her bir bileşen üzerinde paylaşımlar yapar, onların yerine geçer, onları konuşturur. GT sürecinde bu unsurların benliğin kabul edilmeyen ve sahiplenilemeyen yönlerini ya da önemli kişileri temsil ettiği düşünülür. Terapist bu imgeler üzerinde çalışmada süreci yönetir. Rüya çalışması yapılırken yaygın olarak kullanılan yapılandırılmış bir yöntem de “rüya günlükleri”dir. GT rüya çalışmalarında danışana yapılandırılmış yönergeler verilerek danışanın rüyalarını hatırlamalarını kolaylaştırmak amacıyla telkinler verilebilir ve not tutmaları istenebilir (WEB3). Kurgusal örnekte bunlardan biri verilmiştir.

Uygulanabileceği durumlar

Rüyaların anlatıldığı ve terapi süreci açısından anlamlı bulguların ortaya çıktığı oturumlarda danışanın bu yaşantıları üzerinde çalışılabilir.

Uygulamada dikkat edilecek hususlar

Rüyaların danışan açısından önemli olması gerekir ve içerdiği imgeler üzerinde terapötik amaçlara uygun çalışmalar yapılmalı, danışanın yoğun direnci ve zarar görme olasılığı ortaya çıkan durumlarda çalışma sonlandırılmalıdır.

Kurgusal Örnek

Danışma sürecinde bir seansın sonunda terapisti Ayşe’ye aşağıdaki yönergeyi verir:

Şimdi sana önümüzdeki seansa kadar rüyalarınla ilgili yapmanı istediğim bazı şeyleri anlatacağım: Her gün yatmadan önce, yüksek sesle şu cümleyi tekrarla: " Yarın sabah gördüğüm rüyaları hatırlayacağım." Bu cümleyi tıpkı bir zikir gibi yavaş yavaş on kez söylemeni istiyorum. Yatağının yanında bir kâğıt ve kalem olsun, böylece rüyalarını mümkün olduğunca ayrıntılı olarak kaydedebilirsin. Eğer rüya görmediysen uzan ve aklına gelen ilk şeyleri yaz. Büyük ihtimalle bunlar bir rüyanın parçaları olabilir. Bu tür şeyleri de not almanı istiyorum. Notlar üzerinde önümüzdeki seansta çalışırız.

Diğer hafta geldiğinde Ayşe kaydettiği bir rüya’da kendisini yeşil bir bahçede çeşitli çiçekleri sularken gördüğünü ancak içinde bir sıkıntı olduğunu, aynı rüyada sevmediği bir arkadaşını da gördüğünü anlatır. Terapist ise arkadaşının yerine geçmesini ve o rüyayı şimdide yaşıyormuşçasına onun yerine geçerek onu konuşturmasını ister...