Sakarya Üniversitesi Bireysel Danışma Uygulamaları

Birisini Hoşnut Etme

Genel Bilgi: Adler, danışanın her gün birini nasıl memnun edeceğini düşünmesini tavsiye ederek hatalı yaşamstili ile yüzleştirilmesini savunmuştur. Eğer danışan hemen bu yönergeye uyarsa (ki Adler’e göre bu çok nadir olarak gerçekleşir), danışman onun ilgisini başkalarına yönlendirmede, dolayısıyla da sosyal ilgisini arttırmada başarılı olmuştur. Eğer danışan reddederse, semptomların altındaki gerçek amacın ne olduğu açığa çıkar. Danışman, danışanı bu amacı ile yüzleştirmez bunu yerine onun başkaları ile birlikte olmasında ısrarcı olmaya devam eder. Örneğin, Adler bir danışanına verdiği başkalarını memnun etme yönergesine, danışanın başkaları onu memnun etmediğinden dolayı itiraz etmesini örnek olarak verir. Adler, danışanına başkaları için endişelenmemesini fakat kendi sağlığı için bu görevi başarması gerektiğini söylemiştir (Murdock, 2013).

Tekniğin Amacı: Danışanın hatalı yaşamstili ile yüzleştirilmesini sağlamaktır.

Ne Zaman Kullanılır: Terapinin her aşamasında ihtiyaç duyulduğunda kullanılabilir.

Nasıl Kullanılır: Danışana birisini memnun etmesi ve danışanın her gün birini nasıl memnun edeceğini düşünmesi istenir.

Örnek Olay: Psikolojik danışman, danışana bir memnun etme görev, vermeye karar verir. Bunun danışan için zor ve yeni olmasına rağmen, ondan önündeki birkaç gün içinde üvey annesi için hoş bir şeyler yapmasını ister. Danışan bunu nasıl yapabileceği ile ilgili olarak kafa yorar, sonunda çöpü dökmek gibi ev içinde küçük bir görev almayı teklif etmeye karar verir. Sonra da, bu görevi sürekli olarak yapmaya istekli olabileceğini söyleyerek psikolojik danışmanı şaşırtır.

Bu Tekniği Kullanırken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar: Danışan isteklendirilmesi ve motive edilmesi önemlidir.

Paradoksal Niyet

Genel Bilgi: Bu karşıt-sezgi tekniği ki bu bazen karşıt-ima olarak da adlandırılmaktadır. Burada danışanların semptomlarını daha da yoğun olarak yaşamaları istenir. Örneğin, danışandan öfke nöbetlerini daha da iyi yaşaması istenebilir. Danışana ayrıca yaşadığı öfke nöbetlerinin annesi onun ev işlerinde sorumluluk vermeye çalışırken dikkatini başka tarafa yönlendirmede çok etkili olduğu için bunun daha da iyi bir şekilde yapılması söylenebilir. Adler bu tekniği çorbaya tükürmek veya semptomun işlevinin ne olduğunu açığa çıkarmak olarak adlandırmaktadır. Ayrıca yaşadığı paradoks artık saçma gelmeye başladığından semptomlarından vazgeçmesine yardımcı olabilir (Murdock, 2013). Psikolojik danışman belli davranışları danışanlarına göstererek bedelini ortadan kaldırır. Örneğin gösteriş yaparak her zaman kızına üstün davranan bir anne, bu davranışı kendisine gösterildikten sonra da aynı şekilde davranmaya devam edebilir, ancak bu şekilde davranarak elde edilen sonuç artık yoktur (Gladding, 2013).

Tekniğin Amacı: Danışanın yaşadığı paradoks artık saçma gelmeye başladığından semptomlarından vazgeçmesine yardımcı olur.

Ne Zaman Kullanılır: Psikolojik danışman belli davranışları danışanına göstererek ortadan kaldırmak istediğinde kullanılır.

Nasıl Kullanılır: Örneğin, danışandan öfke nöbetlerini daha da iyi yaşaması istenebilir. Danışana ayrıca yaşadığı öfke nöbetlerinin annesi onun ev işlerinde sorumluluk vermeye çalışırken dikkatini başka tarafa yönlendirmede çok etkili olduğu için bunun daha da iyi bir şekilde yapılması söylenebilir.

Örnek Olay: Psikolojik danışman, kendine yeterince güvenmediği için çevresindeki insanlara zarar veren danışana belli seviyede kendinden emin olduğunu ama yeterince kendinden emin olmadığını ve bu yüzden ne kadar kendinden emin olduğunun başkaları tarafından tam olarak takdir edilmediği söylemiştir. Daha da kendinden emin görünme yollarını aramasını ve sonra da başkalarının buna tepkisini gözlemlemesini istemiştir. Böylece danışan kendinden emin olmanın anlamını ve başkalarını aşağılamanın onlarla gerçek iletişim kurmayı nasıl engellediğini sorgulamaya başlamıştır.

Bu Tekniği Kullanırken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar: Bu teknik özellikle entelektüel becerileri yüksek olan bireylerle çalışırken kullanılmalıdır.

DİĞER ADLERYAN TEKNİKLER

Yüzleştirme: Psikolojik Danışman, danışanlarını kendi özel mantıklarını düşünmeye teşvik eder. Danışanlar bu mantığı incelediklerinde, çoğu zaman onu ve davranışlarını değiştirebileceklerini fark ederler (Gladding, 2013).

Soru’’yu Sorma: Psikolojik Danışman ‘’Eğer iyi olsaydın, ne farklı olurdu?’’ sorusunu sorar. Bu soru danışanlara çoğunlukla ilk görüşmede sorulur, ancak herhangi bir zamanda sorulması da uygundur (Gladding, 2013).

‘’Gibi’’ Davranmak: Danışanlara olmak istedikleri ‘’kişi’’ gibi davranmaları söylenir: örneğin rüyalarında gördükleri kişiler (Gold, 1979; Akt. Gladding, 2013). Adler, ‘’gibi’’ davranma fikrini, dünya hakkındaki sayıltılar yoluyla içinde yaşadıkları dünyayı yaratan insanlar hakkında yazan Hans Vaihinger (1911)’den almıştır (Gladding, 2013).

Katran bebekten (İçinden çıkılması zor durumdan) kaçınmak: Katran bebek terimi ırksal ve diğer şekillerde anlamlar kazanmış olmasına rağmen Adler bu terimi, terapistin hasta için önemli olan ve hastaya sorunlar yaşatan yapışkan (katran) bir sorunu tartışırken dikkatli olmasına atıfta bulunarak kullanmıştır. Örneğin, kendini değersiz hisseden bir hasta sinir bozucu bir şekilde davranabilir ve böylece terapist de sinirlenip onun değersiz olduğu algısını doğrulayabilir. Terapist bu tuzağa düşmekten kaçınmalı ve katran bebeğe dokunmaktan uzak durmalıdır (Sharf, 2014).

Görev Oluşturmak: Danışanlar, başlangıçta kısa vadeli, ulaşabilir amaçlar koyar ve giderek uzun vadeli gerçekçi amaçlar üzerinde çalışırlar. Danışanlar davranış değiştirdiğinde ve yaşamları üzerinde kontrollerinin olduğunun farkına vardıklarında, psikolojik danışma sona erer (Gladding, 2013).

Görüntü/Resim Oluşturma: Bazen terapist, hastanın bir şey başarmasına yardımcı olmasında kullanılabilecek bir görüntü/resim önerebilir. Adler bir şeyi yapmanın zihinsel resminin birinin zihinsel olarak anımsamasından daha etkili olduğuna inanır. Örneğin eğer bir danışan oda arkadaşının sigara içmesini engellemek için kendisinden emin görünmek istiyorsa kendisini havalı ve klas, oda arkadaşını da uysalca isteklerine boyun eğer şekilde canlandırabilir (Mosak & Maniacci, 2008 ; Akt. Sharf, 2014).

Kaynakça

Corey, G. (2008). Psikolojik Danışma, Psikoterapi Kuram ve Uygulamaları. Ankara: Mentis Yayıncılık.

Gladding, S.T. (2013). Psikolojik Danışma – Kapsamlı Bir Meslek. Ankara: Nobel Yayncılık.

Murdock, N.L. (2013). Psikolojik Danışma ve Psikoterapi Kuramlar – Olgu Sunumu Yaklaşımıyla. Ankara: Nobel Yayncılık.

Sharf, R.S. (2014). Psikoterapi ve Psikolojik Danışma Kuramları – Kavramlar ve Örnek Olaylar. Ankara: Nobel Yayncılık.