SeçKİ HÜququ və onun hüquqi MÜdafiƏSİNƏ dair praktik vəSAİT

Ədalətli seçkilərin həyata keçirilməsi üçün, azad, ədalətli 
seçkilərin rəqabət əsasında qurulması prinsiplərini qoruyan 
qanunlar lazımdır. Qanunlar ölkədəki siyasi və texnoloji 
dəyişikliklərə uyğun olaraq daim yenilənməlidir. 
Yeni Zellandiyada seçki hüququ Komitəsi lazımi esnekliği təmin 
edir. Komitə seçki ilə bağlı məsələlərlə tanış olmaq üçün hər yeni 
parlament tərəfindən təyin edilir. Milli seçkilərdən sonra Komitə 
seçkilərin inzibati və hüquqi aspektlərini araşdırır. Seçki sədrinin, 
Ədliyyə Nazirliyinin və seçicilərin qeydiyyatı mərkəzinin, habelə 
ictimaiyyətin 
fikirlərini 
araşdırır, 
sonra 
Komitə 
seçki 
qanunvericiliyinin təkmilləşdirilməsi ilə bağlı tövsiyələr təqdim edir.

---

24 
Seçki Məcəlləsi 

Çox sayda qanunverici aktın əvəzinə bir çox ölkələr seçki 

prosesinin ən çox aspektlərini əhatə edən milli seçki məcəlləsini 
qəbul ediblər. Seçki siyasətinin və rəhbərlik orqanlarının, seçki 
cədvəlinin, seçicilərin seçilməsi, namizədlərin və partiyaların 
qeydiyyatı, səsvermə və hesablama prinsipləri, nəzarət mexanizmləri, 
qanunun pozulmasına görə cəza qaydalarının mandatı var. Qərar 
həmçinin seçki prosesində mübahisələrin həll edilməsi və həll 
edilməsi üçün prosedur və mexanizmləri müəyyənləşdirir.
 
Birtərəfli seçki qanunvericiliyi mövcud olan sistemlərdə, müxtəlif 
qanunlar arasında ziddiyyətlər səbəbindən seçkilərin ədalətliliyini 
sual altına alan suallar riski minimuma endirilir. Bir qanunverici akt 
varsa, qanunu dəstəkləyən tətbiq mexanizmi rəhbər orqanının 
məsuliyyətlərini, onun qaydalarını, məhkəmələrin və digər icra 
orqanlarının vəzifələrini göstərən hərəkətə daxil edilə bilər. 
Seçki şikayətləri 
Şikayətlər və müraciətlərin verilməsi seçkilərin ədalətli olması üçün 
mühüm müdafiə mexanizmidir. Bəzi namizədlər və partiyalar 
məğlubiyyətlərini qəbul etmirlər və saxtakarlıq, yaxud aldatma 
halları üzrə faktlar aşkarlayırlar. Digər namizədlər şikayətləri 
əsaslandırmaq üçün yaxşı səbəblər və inandırıcı dəlillər gətirə 
bilərlər.