Sh. N. Zaynutdinov, R. I. Nurimbetov
Yüklə 8,38 Mb. Pdf görüntüsü
|
| To‘rtinchi bosqich
— muzokaralaming tugashi va boshi berk ko‘chadan chiqish. Bu bosqichga doir ancha-muncha turli takliflar va variantlar mavjuddir, lekin ular bo‘yicha hali bir fikrga kelingan emas. Vaqt siqib kela boshlaydi, jiddiylik ortadi, qandaydir qaror qabul qilish talab etiladi. Har ikki tomondan qilinadigan birmuncha oxirgi yon bosishlar axvolni tuzatishi mumkin. 15 - 30 225 Lekin bu o‘rinda janjallashuvchi tomonlar uchun qanday yon bosishlar ulaming asosiy maqsadga erishuviga olib kelishi, qandaylari esa butun aw algi ishlarni yo‘qqa chiqarishi mumkinligini aniq esda tutish kerak. Raislik qiluvchi o ‘ziga berib qo'yilgan hokimiyatdan foydalanib, so‘nggi kelishmovchiliklarni tartibga soladi va tomonlarni murosaga olib keladi. Nizoli vaziyatni hal qilishga doir umumiy tavsiyalar quyidagilardan iborat bo‘lishi mumkin: 1. Nizo mavjudligini e’tirof qilish, ya’ni qarama-qarshi maqsadlar mavjudligini, muxoliflar usullarining borligini e ’tirof qilish, bu qatnashchilaming o ‘zini belgilab chiqish. Amaliy jihatdan olganda, bu masalalami hal qilish oson ish emas. Biror xodimning qandaydir masalada nizoli holatda ekanligini anglab etish va buni aytish ancha murakkabdir. Ba’zan nizo ancha vaqgdan beri mavjud bo‘ladi, odamlar bundan azoblanib yuradilar, uni ochiq e’tirof qilishmaydi, har kim o ‘zi istagan xulq-atvor shaklini tanlaydi, biri ikkin- chisiga ta’sir etish yo‘llarini izlaydi, ammo birgalikda muho- kama qilish va yuzaga kelgan vaziyatdan chiqish yo‘li sodir bo‘lmaydi. 2. Muzokaralar olib borish mumkinligini aniqlash. Nizo borligi va uni "yo‘l-yo‘lakay" hal qilish mumkin emashgi e’tirof etilgach, muzokaralar olib borish mumkinligini va aynan qanday muzokaralar bo‘lishi mumkinligini kelishib olish: ulami vositachi bilanmi yoki usiz ham o ‘tkazish, vositachi kim bo‘lishi, u har ikki tomonni qanoatlantirishi kerakligi kelishib olinadi. 3. Muzokaralar qanday o ‘tishini kelishib olish. Muzo karalar qaerda, qachon va qanday boshlanishini aniqlab olish, ya’ni muddatini, joyini, uni olib borish tadbirlarini, birgalik- dagi faoliyatning boshlanish vaqtini gaplashib olish lozim bo‘ladi. 4. Nizo mavzusini tashkil etuvchi masalalar doirasini aniqlash. Asosiy muammo birgalikda olib boriladigan faoliyatda 226 nizoning mavzusi nimadan iborat ekanligini aniqlab olishdir. Mana shu bosqichning o ‘zida muammoga qanday yondashish kerakligi ishlab chiqiladi, tom onlam ing nuqtayi nazarlari aniqlanadi, kelishmovchilikning eng yuqori nuqgalari va tomonlarni yaqinlashtirishning mumkin bo‘lgan nuqgalari belgilab olinadi. 5. Qarorlar variantlarini ishlab chiqish. Tomonlar birga- likda ish olib borganda hal qilishning bir necha variantlarini taklif qiladilar, ularga ketadigan chiqimlarni hisob-kitob qiladilar, qanday oqibatlarga olib kelishi mumkinligini o‘ylab oladilar. 6. Kelishilgan qaror qabul qilish. Tomonlar birgalikda muhokama vaqtida va bir fikrga kelishlari mumkinligi sharti bilan bir qator variantlami qarab chiqqandan keyin bu umu miy qarorni yozma ravishda: axborot, rezolyutsiya, ham korlik haqidagi shartnoma va hokazolar tarzida taqdim etishlari maqsadga muvofiqdir. Alohida murakkab yoki mas’uliyatli sharoitlarda yozma xujjatlar muzokaralaming har bir bosqichidan keyin to ‘zib chiqiladi. 7. Qabul qilingan qarorni amalda ro‘yobga chiqarish. Agar birgalikdagi harakatlar faqat ishlab chiqilgan va kelishib olingan qarorni qabul qilish bilan tugasa-yu, keyin hech narsa sodir bo‘lmasa va o ‘zgarmasa, bunday ahvol yanada kuchliroq va davom etadigan nizolaming sababchisi bo‘lishi mumkin. Bunda birinchi nizoni keltirib chiqargan sabablar yo‘qol- magan, balki bajarib bo‘lmaydigan va’dalar bilan yanada kuchaytirilgan bo‘ladi. Takroriy muzokaralar o‘tkazish ancha qiyinroq bo‘ladi. Yüklə 8,38 Mb. Dostları ilə paylaş:
|