Sh. N. Zaynutdinov, R. I. Nurimbetov

. 7.11- sxema. 
"Ehtiyoj — sabab — qiziqish"
tushunchalarining o ‘zaro bog‘liqligi.
Ijtimoiylashuv 
— shaxsning m uomala yordamida mazkur 
jam o ag a , gu ru h g a, ja m iy atg a xos b o ‘lgan n o rm a la rn i, 
qadriyatlarni, yo ‘l-y o ‘riqlarni o ‘zlashtirish asosida uning 
shakllanish jarayonidir.
Shaxsning ijtimoiylashuvi boshqa shaxslar bilan o ‘zaro 
muomalada bo‘lishida, ya’ni guruhda, jam oada sodir b o ‘ladi.
"Jamoa" tushunchasi boshqarishning ko‘pgina bo‘limlarida 
markaziy o ‘rinlardan birini egallaydi.
157

---

Jam oa deganda nima tushuniladi va nima sababdan bu 
tushuncha boshqarish tizimida shunchalik muhim o ‘rin tutadi?
Jamoa 
— ijtimoiy tashkilot bo ‘lib, uning uchun birga- 
likdagi ijtimoiy ahamiyatli faoliyat xosdir.
Birlamchi jamoalar 
— bular bo‘limlar, xizmatlar, uchast- 
kalar, brigadalar, jamoalar bo£lib, ular xodimlami ayrim texno- 
logiyajarayoni asosida birlashtirib, bu jarayonni amalga oshirish 
bilan xodimlar bevosita munosabatlarga kirishadilar.
Ikkilamchi jam oalar bo‘lim, sex miqyosida harakat qiladi; 
bunday jam oa barcha a ’zolarining bevosita ta ’sir ko‘rsatish 
darajasi ancha pastroq b o ‘ladi (masalan, firma a’zolarining 
soni 10 ming kishi bo‘lsa, ayrim xodimlar bir-birlarini m ut- 
laqo tanimasliklari, bilmasliklari mumkin), lekin firmaga man- 
sublik har bir shaxs uchun katta ahamiyatga ega boMadi.
Horasmiy jamoalar 
(guruhlar) b a’zan adabiyotlarda ja- 
moaning norasmiy tuzilmalari deb ataladi, ular ishlovchi- 
lam ing o ‘zaro samimiyati, do ‘stona m unosabatlari asosida 
birorta muayyan maqsadga erishish uchun ularning istagi 
b o ‘yicha tashkil etiladi. Ayrim hollarda bunday guruhlar 
rahbardan norozi kishilar tom onidan tashkil etilishi mumkin.
Yangi jam oaning shakllanish jarayoni rivojlanishning bir 
nechta izchil bosqichini o ‘tishdan iborat. Rahbaming jam oani 
boshqarish jarayoni va san’ati uning rivojlanishning bir bos- 
qichidan ikkinchi — yanada yuqoriroq bosqichiga oqilona 
ko‘chirishdan iborat (7.12- sxema).