Sh. N. Zaynutdinov, R. I. Nurimbetov
Yüklə 8,38 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Guruhning samaradorligi.
Endi "guruhning samaradorligi" degan tushunchani izohlab berish mumkin. G uruhning samaradorligi deyilganda, guruhning umumiy m aqsadlarini amalga oshirish darajasi tushuniladi. Ayrim tadqiqotchilar bunga guruh a ’zolarining bu yerda boiishdan qanoat hosil qilishini ham qo‘shadilar. Bu bilan shaxsning alohida ehtiyojlari guruh faoliyatining ijtimoiy ahamiyati bilan qo‘shilib ketadi. 1. M aium otlarning birinchi qismi kishi diqqatini guruh ishlayotgan muhitga qaratadi. Odatda, bu menejerlar guruhlari tuziladigan tashkilotdir. U nda guruh faoliyatining erkinligi birm uncha cheklangan b o ia d i, chunki h ar qanday tash kilotning ish yuritish usullari, yigilishlar o ‘tkazish, kom - munikasiya aloqalari va shu kabi muayyan normalari boiadi. G uruh yetakchisining tashkilot doirasidagi tutgan o ‘m i b o iib , u guruhning samaradorligi, unumdorligi, m a’naviy va jismoniy holatiga ta ’sir ko ‘rsatadi. 162 2. Vazifaning turi guruhning talab qilinadigan hajmi va tarkibini belgilab beradi. Masalan, axborot tarqatish ko‘proq miqdordagi ishtirokchilami talab qiladi. U laming soni o ‘ziga xos m uam m olam i hal qilishdagiga nisbatan ortiqroq bo ‘ladi. T o p sh iriq larn in g taq sim la n ish i tark ib iy y o n d ash u v id an foydalanish imkonini beradi, g‘oyalarni ifodalash esa zarur darajadagi puxtalikni talab qiladi. Vazifaning muhimligi ham katta aham iyat kasb etadi: vazifa qanchalik m uhim b o ‘lsa, guruh uni bajarish uchun shunchalik ko‘p m as’uliyat his qiladi. Pirovard natijada har qanday vazifaning barcha jihatlarini belgilab olish zarur, bu guruhning eng maqbul tarkibi va hajmini aniqlash, vazifani bajarish uchun vaqt belgilash uchun kerak boMadi. 3. Guruhning soni yutuqlar va kamchiliklar o ‘rtasidagi "o‘rta miyonalik" ni aks ettirish ifodasidir. Bir tom ondan guruh qancha katta bo ‘lsa, shuncha xilma-xil bilim va malaka talab qilinadi. Ikkinchidan, katta guruh uning har bir a ’zosining ishtirok etishi va ta ’sir ko‘rsatishini cheklab qo‘yishi mumkin. 4. Boshqaruvchi omillar: — guruhga rah b arlik qilish m uh im o m illard an biri hisoblanadi. Lekin biz bu bo‘limda rahbarlikning eng yaxshi va universal usulini aniqlashni maqsad qilib qo‘ymaymiz. Menej- ment nazariyasida bu masalaga ko‘pgina ishlar bag‘ishlangan. Biz boshqaruvning turli usullarini qarab chiqamiz, bunda ulaming guruh bilan ishlashdagi samaradorligiga e’tibor beramiz. Turli usullaming har xil natija berishini ko‘ramiz, ulardan har birining samaradorligini aniqlashga harakat qilamiz. Direktiv model. Bunda bir kishi, rahbam ing o ‘zi (rasmiy yetakchi) boshqaradi. Aynan u qarorlar ishlab chiqadi, guruh faoliyatini muvofiqlashtiradi va nazorat qiladi. Bu m odeldan foydalanish natijalari: qarorning sifati rahbar ega bo ‘lgan axborotga va qaror qabul qilish uchun bu axborotdan to ‘g‘ri foydalana olish qobiliyatiga bog‘liq bo ‘ladi. 163 — qaror xodimlarga aniq, qisqa shaklda yetkazilishi kerak. Q aror qabul qilish rahbarning obro‘siga, uning ishontirish qobiliyatiga va u ega b o ig a n sanksiyalarga b o g iiq b oiadi. Q arorning qabul qilinishi, uning albatta m a’qullanishini bildirm aydi. X o d im la m in g k o ‘p lari o ‘zlariga m ajburan tikishtirilgan narsalami yoqtirishmaydi. Shu sababli qarorlarning m a iu m qismi bajarilmay qoladi. Yüklə 8,38 Mb. Dostları ilə paylaş:
|