Sh. Sh. Shodmonov

degan tushuncha mavjud. Keyns modeli esa kapitalistik x o ‘jalikning
uzoq muddat o ‘z in i-o ‘zi tartibga solish ichki mexanizmlarining hara-
katsizligi va iqtisodiy stagnatsiya holatida «исходит» b o ‘lish imkoniyat-
laridan kelib chiqadi.
2. Pul massasining milliy daromadga ta’siri masalalari bo'yicha m one­
taristik qarashlarga asos b o ‘lib, portfelli m odellar yoki «aktivlarni
afzal k o ‘rish» konsepsiyasi xizm at qiladi. Portfelli aktivlar pullar,
hukmat obligatsiyalari va kapitalni qamrab oladi. Har bir aktivlar turi
daromad keltiradi.
3. Monetaristlar pul massasining o ‘zgarishi va boshqa agregatli makroiq-
130

---

tisodiy ko‘rsatkichlar — YAMM, iste’mol xarajatlari, tovar narxlari va 
hokazolaming o‘zgarish sur’ati o‘rtasidagi korrelatsion bog‘liqlikni 
kuzatadilar. Bunday korrelatsiyaning mavjudligi mualliflar tomonidan 
puldan iqtisodiy faollik holati tomon boruvchi sabab aloqasi sifatida 
talqin etilgan. Pul impulslarini uzatish mexanizmlariga quyidagilar 
kiradi: narx tizimi, inflatsiya, ishsizlik, valuta kursi va to‘lov balansi.
4
.
Monetaristlar va keynschilar o‘rtasida davlatning xo‘jalik hayotidagi 
roli masalasi bo'yicha fikrlar qarama-qarshiligi yakuniy hisobda 
hukumat organlari tomonidan konyunkturaga — pul-kredit siyosati 
va fiskal siyosatga ta’sir etish uchun foydalaniladigan makroiqtisodiy 
nazoratning ikki asosiy vositasini bir-biriga qarshi qo‘yishda namoyon 
bo'Iadi. Markaziy bankning pul massasi hajmiga ta’siri bilan bog‘liq 
birinchi siyosat turi monetaristlar tomonidan eng samarali va tovar- 
pul munosabatlari tizimiga organik kiradigan siyosat sifatida baholanadi.
5. Soliq stavkalarini o'zgartirish va davlat qarzlarini boshqarish bilan 
ifodalanuvchi ikkinchi siyosat esa ular tomonidan hukumat apparatining 
o‘zboshimchaligi bilan bog'lanadi va xo'jalik rivojlanishi uchun 
samaradorligi past sifatida baholanadi. Shu sababli iqtisodiy o'sishni 
rag‘batlantirish uchun hukumatning faol siyosati talab qilinadi. Bu 
siyosat soliq stavkalarini o‘zgartirish va davlat qarzlarini boshqarishdan 
iborat.
Asosiy tayanch tusbunchalar