Soğuk savaş DÖnemi sosyo-küLTÜrel değİŞİmler

4. SONUÇ

II. Dünya Savaşından sonra ABD, Batı Avrupa ülkeleri ile SSCB ve diğer komünist ülkeler arasında Soğuk Savaş adı verilen bir savaş başlamıştır. Bu savaşla birlikte tüm Doğu Avrupa ülkelerinde SSCB’nin etkisi artarken Batı Avrupa ülkeleri de ABD’nin nüfuzu altına girmiştir. Böylece bütün savaş sonrası dönem boyunca iki Süpergücü amansız bir hakimiyet ve rekabet kavgasına sürükleyen bu büyük çatışma aynı zamanda hem eski dünyanın sonu, hem de milletlerin bölündüğü, Avrupa, Asya ve Afrika’daki eski güç dengelerinin değiştiği yeni dünyanın başlangıcı olmuştur.

Bu dönem boyunca en önemli değişim uluslararası düzende yaşanmıştır. Böyle bir düzenleme sisteminin gerekliliğinin arkasında yatan en önemli faktör ise ülkelerarası giderek artan ekonomik, sosyal, kültürel ilişkiler olmuştur. Böylece ülkeler bir araya gelip yeni savaşların oluşumunu engelleyecek bir dünya düzeni kurma gayretine girmişlerdir. Bu amaçla 1945’te kurulan ve bünyesinde büyük güçlerin denetlediği bir Güvenlik Konseyi bulunan Birleşmiş Milletler örgütüne büyük umutlar bağlanmıştır. Bu örgüt uluslararası tartışmalar için bir yer sağlıyor, alt kuruluşlarıyla da dünya kültürü, sağlığı, eğitimi gibi temel konularda yararlı işler yapıyordu.

1973 ekonomik krizine kadar büyük gelişme gösteren refah devleti uygulamaları ve demokratikleşme çabaları bu tarihten itibaren toplumların artan talepleri karşısında kesintiye uğramıştır. Esas olarak her toplumun ekonomik ve teknolojik gelişmelerle açığa çıkan bir değişme dinamiği bulunmaktadır. Bu durum toplumsal yapıları, politik sistemleri, askeri gücü, devlet ve imparatorlukların konumlarını etkilemektedir. Aynı şekilde, yerküre üzerindeki farklı bölge ve toplumlar, daha hızlı ya da daha yavaş büyüme hızına sahip olmuşlar ve bu yalnızca teknoloji, üretim ve ticaret yapılarının değişmesine göre değil, onların yeni verimlilik ve zenginlik artışları usullerini kabul eğilimlerine göre de olmuştur. Dolayısıyla dünyadaki bazı alanlar yükselirken diğerleri geride kalmıştır. Bunda ülkelerarası görülen kültür farklılıkların payı da büyüktür.

Öte yandan ekonomik, askeri ve teknolojik alanlarda inanılmaz bir rekabet ve üstünlük yarışına gidildi. Hassasiyet ve vurucu gücü yüksek konvansiyonel silahlar ile yıkıcı gücü korkunç boyutlara ulaşan kitlesel tahrip silahları geliştirildi. Ay’a gidilerek dünya yörüngesinde uzay istasyonları kuruldu. Bilgi teknolojilerinin gelişimiyle uluslar arası entegrasyon sağlandı. Bilime ve sanata her zamankinden daha fazla önem verildi. Teknolojik ilerlemeler ise devletler arasıdaki uçurumu daha da artırdı.

Bütün bunlardan sonra Sovyet Bloğunda Gorbaçov’la gelen yeniden yapılanma ve açıklık politikalarıyla gelen tarihi bir yumuşama sürecine girildi. Komünizm şekil hatta hüviyet değiştirdi. Nükleer, kimyasal ve konvansiyonel silahlarda önemli çapta indirimlere gidildi. Ve soğuk savaşı simgeleyen Berlin Duvarı’nın yıkılmasıyla II. Dünya Savaşından sonra başlayan süreç sona erdi.

Sonuç olarak bu gelişmelerin ortaya çıkardığı en büyük realite ise kanımızca söz konusu savaştan hiç kimsenin karlı çıkmadığıdır. Hatta en büyük kurbanların Soğuk Savaşı başlatanların bizzat kendilerinin olduğudur. Ancak her ne olursa olsun bu dönemde dünyada yaşanan sosyo-kültürel gelişmeler insanoğlunu bir adım daha ileriye götürmüş ve inanıyoruz ki bundan sonra da götürmeye devam edecektir.

5. BİBLİYOGRAFYA

5.1. Ansiklopediler

Büyük Larousse, C. 20. (1986). Milliyet Yayınları. İstanbul.

Grolier İnternational Americana, C. 4. (1993). Çev. Medya Holding A.Ş. İstanbul.

5.2. Kitaplar

Acar, C. (1991). Süper Güçlerin Hakimiyet Kavgası. Ankara.

Chomsky, N. (1994). Worl Orders: Old and New, Phıto Press. London.

Grant, N. (1985). Çağdaş Dünya Tarihi, C.l. (1985). Remzi Kîtabevi Yayınlan. İstanbul.

Hobsbawn, E. (1996). Kısa 20. Yüzyıl 1914-1991 Aşırılıklar Çağı. Çev. Yavuz Alogan, Sarmal Yayınevi. İstanbul.

Keneddy, P. (1990). Büyük Güçlerin Yükseliş ve Çöküşleri, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Ankara.

Mark, V. K. ve R. Craig Netion. (1983). The Soviet Union and The Middle East in the

1980s. Lexington.

McNeill, W. H. (1989). Dünya Tarihi, Çev. Alaeddin Şenel, V Yayınları. Ankara.

S~Newman, O. ve de Z. Richard. (2001). The Promise of the Third Way: Globalization and Social Justice. Plagrave, Hampshine, NewYork.

Richard, F. N. (1979). İsrael. The American University.

Theodere, R. S. (1984). The Space Station. IEEE Press, Newyork.

Wallerstain, İ. (2000). Bildiğimiz Dünyanın Sonu: 21. Yüzyıl için Sosyal Bilim, Metis Yayınlan. İstanbul.

5.3. Makaleler

Aktan, C. C. ve M. Tunç. (1998). “Bilgi Toplumu ve Türkiye.” Yeni Türkiye Dergisi, Ocak-Şubat 1998.

Özfatura, M. N. (1990). “Filistin Meselesi 2.” Türkiye Gazetesi.

Teller, E. (1988). "Deterrence? Defense? Disarmament?", Annelise Anderson ve Dennis L. Bark, ed., Thinking About America. Hooveitution Press, Stanford.

5.4. Gazete ve Dergiler

NewYork Times. İş Dünyası Bölümü. 22 Eylül 1985.

UN (The United Nations). Basic Facts About The United Nations. United Nation

Department of Public Information, NewYork, 1995.

1 Otto Newman ve de Zoysa Richard, The Promise of the Third Way: Globalization and Social Justice, Plagrave, Hampshine, NewYork, 2001.

2 Noam Chomsky, World Orders: Old and New, Pluto Pres, London, 1994.

3 UN (The United Nations), Basic Facts About The United Nations, United Nations Department of Public İnformation, NewYork, 1995.

4 İmmanuel Wallerstein, Bildiğimiz Dünyanın Sonu: 21. Yüzyıl için Sosyal Bilim, Metis Yayınları, İstanbul, 2000.

5 Paul Keneddy, Büyük Güçlerin Yükseliş ve Çöküşleri, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, 1990, s. 464-465.

6 William H. McNeill, Dünya Tarihi, Çev. Alaeddin Şenel, V Yayınları, Ankara, 1989, s. 465.

7 Grolier İnternational Americana Encyclopedia, Çev. Medya Holding A.Ş, C. 4, İstanbul, 1993, s. 265.

8 Neil Grant, Çağdaş Dünya Tarihi, C. 1, Remzi Kitabevi Yayınları, İstanbul, 1985, s. 119.

9 Grant, A.g.e., s. 120

10 Grant, A.g.e., s. 120.

11 McNeill, A.g.e., s. 459.

12 Grant, A.g.e., s. 120.

13 Grant, A.g.e., s. 123.

14 Cemal Acar, Süper Güçlerin Hakimiyet Kavgası, Ankara, 1991, s. 132.

15 Grant, A.g.e., s. 124.

16 Kennedy, A.g.e., s. 460.

17 Siyonizm, Filistin’de bir Yahudi devleti kurmak amacı güden hareket. Geniş bilgi için bkz., Büyük Larousse, C. 20., Milliyet Yayınları, İstanbul, 1986, s. 10610.

18 F. Nyrop Richard, İsrael, The American Üniversity, 1979, s. 4.

19 M. Necati Özfatura, “ Filistin Meselesi 2”, Türkiye Gazetesi, İstanbul, 31.12.1990, s.6.

20 Mark V. Kauppi ve R. Craig netion, The Soviet Union and The Middle East in the 1980s, Lexington, 1983, s. 19.

21 Grant, A.g.e., s. 119.

22 NewYork Times, İş Dünyası Bölümü, 22 Eylül 1985, s. 3.

23 Kennedy, A.g.e., s. 507-512.

24 Grant, A.g.e., s. 126.

25 McNeill, A.g.e., s. 468-469.

26 Eric Hobsbawn, Kısa 20. Yüzyıl 1914-1991 Aşırılıklar Çağı, Çev. Yavuz Alogan, Sarmal Yayınevi, İstanbul, 1996, s. 580.

27 Hobsbawn, A.g.e., s. 574-578.

28 Acar, A.g.e., s. 215.

29 Theodore R. Simpson, The Space Station, IEEE Pres, NewYork, 1984, s. 273.

30 Edward Teller, “Deterrence? Defense? Disarmament?”, Annelise Anderson ve Dennis L. Bark, ed., Thinking About America, Hooveitution Pres, Stanford, 1988, s. 29.

31 C.Can Aktan ve Mehtap Tunç, “Bilgi Toplumu ve Türkiye”, Yeni Türkiye Dergisi, Ocak-Şubat 1998, s. 118-134.

32 Grant, A.g.e., s. 127-128.