Subwencja ogólna składa się z 3 części

·Dyrektywa Rady Nr 88/378 z 03.05.1988 r. w sprawie zbliżania ustawodawstwa państw członkowskich dotyczących bezpieczeństwa zabawek. Mimo pewnych regulacji w wielu aktach prawnych (Ustawa o badaniach i certyfikacji, Ustawa o normalizacji, Rozporządzenie Prezydenta RP o dozorze nad artykułami żywnościowymi i przedmiotami użytku) i Polskich Normach - istnieje rozbieżność pomiędzy prawem polskim i unijnym. Brakuje ustawowego zdefiniowania pojęcia zabawki i wymagań dla tego typu produktu, a także jego oznakowania. Ponadto, polskie przepisy określają szczególne wymagania dotyczące m.in. bezpieczeństwa tylko w stosunku do zabawek dla dzieci do 3 lat, zaś w UE - dla dzieci do lat 14-tu.

·Dyrektywa Rady Nr 90/314 z 13.06.1990 r. w sprawie zorganizowanych wycieczek turystycznych. Występuje tu duża zbieżność ustawodawstw. Ogólne uregulowania zawarte są w Kodeksie cywilnym, szczegółowe zaś w Ustawie o usługach turystycznych. Niemniej, przepisy polskie wymagają jeszcze uzupełnień.

·Dyrektywa Rady Nr 92/59 z 29.06.1992 r. dotycząca ogólnego bezpieczeństwa produktu. Brakuje ogólnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa wyrobów przeznaczonych dla konsumentów. Nie ma również sprecyzowanych kryteriów, jakie powinien spełniać bezpieczny produkt. Procedury kontrolowania i wycofywania z obrotu produktów niebezpiecznych są niewystarczające.

·Rozporządzenie Rady Nr 339/93 z 08.02.1993 r. w sprawie kontroli zgodności z przepisami bezpieczeństwa towarów importowanych z krajów trzecich. Brak organu odpowiedzialnego za monitorowanie rynku. Brak również właściwych procedur, pozwalających na zatrzymanie i cofnięcie z granicy towarów mogących stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa konsumenta.

·Dyrektywa Rady Nr 93/13 z 05.04. 1993 r., w sprawie nieuczciwych warunków umów z konsumentami. Nie ma możliwości wskazania klauzul niedozwolonych, a co za tym idzie, uznania ich za niewiążące. Brakuje upoważnień dla urzędów i organizacji do wszczynania postępowania sądowego w stosunku do powszechnie stosowanych klauzul abuzywnych.

·Dyrektywa Rady Nr 94/47 z 27.10.1994 r. w sprawie ochrony nabywców praw użytkowania jednej lub kilku nieruchomości na zasadzie współużytkowania. Nie ma w Polsce jakichkolwiek uregulowań tego problemu.

Poza wspomnianymi dyrektywami Biała księga wskazuje także wiele innych uregulowań z zakresu szeroko rozumianej ochrony interesów i praw konsumentów, mieszczących się w takich obszarach, jak np. ochrona środowiska naturalnego. Istnieje przecież ścisły związek między polityką konsumencką a polityką w dziedzinie ochrony środowiska. Jeśli ochrona środowiska ma być w pełni skuteczna, to konieczna jest zmiana zachowań konsumentów w kierunku racjonalnego wykorzystywania bogactw naturalnych. Z drugiej strony wszelkie kroki podejmowane na rzecz ochrony środowiska przynoszą w efekcie konsumentom korzyści poprzez poprawę jakości życia. Dlatego istotne są działania na rzecz propagowania i wprowadzania zrównoważonego rozwoju, które powinny być włączone do polityki różnych sektorów

Wspomniane wyżej problemy, które musimy rozwiązać, chcąc zostać członkiem Unii Europejskiej, to zaledwie fragmenty szerokiego tematu. Bardzo ważne, ale nie jedyne. W Polsce bowiem kolejne rządy nie poświęcały zbyt wiele uwagi sprawom konsumenckim. Mieliśmy do czynienia jedynie z działaniami fragmentarycznymi, które nie miały spójnego i skoordynowanego charakteru. Były one bowiem realizowane przez organy o różnym podporządkowaniu resortowym przy braku ustalonego politycznego celu w tym zakresie.

Obecnie, ten stan rzeczy ulega zmianom. Rząd premiera Jerzego Buzka, zgodnie z zapisami Umowy Koalicyjnej AWS-UW, przywiązuje dużą wagę do wzmocnienia pozycji konsumentów i skutecznego egzekwowania ich praw. Znalazło to wyraz w przyjętym przez Radę Ministrów dnia 15 września 1998 roku dokumencie programowym pn. "Polityka konsumencka Rządu na lata 1998-1999", w którym Rząd jednoznacznie zadeklarował wolę aktywnego wspomagania konsumentów. W dokumencie tym przedstawiona została diagnoza stanu ochrony konsumenta w Polsce, działania niezbędne dla poprawy tego stanu, oraz organy administracji publicznej zobowiązane do takich działań.

Analiza sytuacji konsumentów - zawarta w ww. Polityce konsumenckiej ... - wskazuje, że główne obszary zagrożeń ich interesów wiążą się z:

·brakiem regulacji prawnych w wielu istotnych dla konsumenta dziedzinach, w zakresie analogicznym do opisanego wyżej prawodawstwa unijnego (bezpieczeństwo produktu, odpowiedzialność za produkt, kredyt konsumencki, itp.);

·niedostosowaniem niektórych, starych przepisów do wymogów gospodarki rynkowej;

·ograniczoną skutecznością działania organów zajmujących się ochroną konsumentów, związaną z brakiem dostatecznych uprawnień administracyjnych i zbyt małym potencjałem tychże organów;

·niedostatecznie rozwiniętą infrastrukturą organizacyjno-funkcjonalną, mającą za zadanie ochronę interesów konsumentów (poradnictwo konsumenckie, szybkie sądownictwo dla spraw konsumenckich, itd.);

·słabą pozycją negocjacyjną konsumenta, szczególnie wobec przedsiębiorców mających dominującą pozycję na rynku;

·nierzetelną i wprowadzającą w błąd reklamą;

·niską jakością towarów i usług;

·trudnościami w dochodzeniu swoich praw (reklamacji).

Na podstawie powyższej analizy, Rząd sprecyzował cele, kierunki i instrumenty polityki konsumenckiej, które można określić następująco:

·wzmocnienie bezpieczeństwa zdrowotnego konsumentów poprzez skuteczniejszą ochronę przed produktami i usługami mogącymi stwarzać zagrożenie dla życia i zdrowia nabywców;

·wzmocnienie bezpieczeństwa ekonomicznego poprzez skuteczniejszą ochronę przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi, w tym zwłaszcza praktykami monopolistycznymi i czynami nieuczciwej konkurencji;

·zapewnienie faktycznego dostępu do wymiaru sprawiedliwości poprzez stworzenie uproszczonych procedur dochodzenia roszczeń konsumenckich;

·zapewnienie powszechnego dostępu do informacji i edukacji konsumenckiej poprzez rozwój poradnictwa, wprowadzenie elementów wiedzy konsumenckiej do programów nauczania na różnych poziomach kształcenia, popularyzację w mediach itp.;

·stworzenie warunków prawnych i finansowych rozwoju ruchu konsumenckiego;

·zaktywizowanie organów samorządu terytorialnego w zakresie działalności prokonsumenckiej.

Do realizacji tak zakreślonych celów polityki konsumenckiej mogą być wykorzystywane instrumenty o charakterze prawnym, ekonomicznym, administracyjnym, informacyjno-edukacyjnym, wspierające badania naukowe z danej dziedziny z wykorzystaniem ich wyników w praktyce. Szczególną rolę - podkreślono w dokumencie - należy przypisać instrumentom prawnym, które tworzą ramy formalne dla innych działań.

Warto dodać kilka słów komentarza na temat Polityki konsumenckiej Rządu na lata 1998-1999. Jest to pierwszy tego typu dokument w Polsce i ma on ustawowe umocowanie. Wprawdzie został przyjęty dopiero w połowie września 1998 r., jednakże zadania w nim zawarte były już realizowane przez administrację rządową od początku roku 1998 i uwzględnione w trakcie prac nad reformą samorządu terytorialnego. Polityką objęto krótki horyzont czasowy - tylko dwuletni - z uwagi na przeprowadzanie w tymże okresie ww. reformy i niepewność co do ostatecznych rozwiązań dotyczących struktury administracyjnej państwa. W Polityce położono szczególny nacisk na prace legislacyjne związane ze zbliżeniem polskiego prawa w obszarze ochrony konsumenta z prawem unijnym, a to ze względu na rozpoczynające się negocjacje akcesyjne z Unią Europejską. Należy podkreślić, iż większość projektów aktów prawnych implementujących opisane wyżej dyrektywy została już opracowana i skierowana do uzgodnień międzyresortowych. Polityka konsumencka Rządu będzie kontynuowana. Analogiczny dokument przewiduje się uchwalić w tym roku, obejmujący 2000 r. i lata następne, uwzględniając w nim doświadczenia wynikające z praktycznego funkcjonowania nowych struktur państwowych.

Wagę jaką się aktualnie przykłada do problematyki konsumenckiej podkreśla fakt powołania w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej odrębnej, stałej Komisji Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

W przygotowywaniu i realizacji rządowej polityki konsumenckiej szczególną rolę spełnia Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz podległe mu struktury administracyjne. Do niedawna, brak było organu rządowego koordynującego i monitorującego całokształt działań politycznych w ww. zakresie, co powodowało ich rozproszenie i obniżało skuteczność. Sytuacja ta uległa zmianie wraz z przekształceniem Urzędu Antymonopolowego w Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Prezes Urzędu jest centralnym organem administracji rządowej, który opracowuje rządowe projekty polityki konsumenckiej, podległym Radzie Ministrów.

Swoje zadania Prezes wykonuje przy pomocy struktury administracyjnej jaką stanowi wspomniany wyżej Urząd. Urząd (UOKiK) składa się z Centrali mającej siedzibę w Warszawie oraz dziewięciu delegatur.

Centrala UOKiK zajmuje się zadaniami o charakterze ogólnokrajowym. W jej skład wchodzą komórki organizacyjne mające status departamentu. Sprawy dotyczące bezpośrednio interesów konsumentów prowadzą w Centrali cztery departamenty:

1) Departament Polityki Konsumenckiej - zagadnienia ogólnopolityczne, czyny nieuczciwej konkurencji, skargi konsumenckie oraz współpraca z organizacjami konsumenckimi, samorządem terytorialnym i organami kontroli (inspekcji) państwowej,

2) Departament Infrastruktury - ochrona konsumenta przed praktykami monopolistycznymi przedsiębiorców działających w warunkach monopolu sieciowego (np. energetyka, telekomunikacja, poczta, kolej, telewizja),

3) Departament Przemysłu - przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym w branżach przemysłowych (produkcja włókiennicza, chemiczna, meblarska, itp.),

4) Departament Usług i Rolnictwa - przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym w pozostałych branżach, wskazanych w nazwie (rolnictwo, rybołówstwo, artykuły spożywcze, handel, gastronomia, hotelarstwo, itp.).

 

Delegatury UOKiK realizują natomiast zadania mające zasięg lokalny, tj. załatwiają sprawy występujące na terenie określonych województw. Właściwość terytorialna delegatur jest następująca:

1) Delegatura UOKiK w Bydgoszczy - województwa: kujawsko-pomorskie i warmińsko-mazurskie,

2) Delegatura UOKiK w Gdańsku - województwa: pomorskie i zachodniopomorskie,

3) Delegatura UOKiK w Katowicach - województwa: śląskie i opolskie,

4) Delegatura UOKiK w Krakowie - województwa: małopolskie i podkarpackie,

5) Delegatura UOKiK w Lublinie - województwa: lubelskie i podlaskie,

6) Delegatura UOKiK w Łodzi - województwa: łódzkie i świętokrzyskie,

7) Delegatura UOKiK w Poznaniu - województwo wielkopolskie,

8) Delegatura UOKiK we Wrocławiu - województwa: dolnośląskie i lubuskie,

9) Delegatura UOKiK w mieście stołecznym Warszawie - województwo mazowieckie.

Wykaz adresowy delegatur UOKiK stanowi załącznik do niniejszej informacji.

Ponadto, w ramach swoich zadań dotyczących ochrony konsumenta Prezes UOKiK korzysta z pomocy Inspekcji Handlowej. Inspekcja Handlowa podlega administracyjnie Prezesowi UOKiK i stanowi swego rodzaju aparat wykonawczy w zakresie kontroli przestrzegania przez przedsiębiorców praw konsumenta, prowadzenia poradnictwa i polubownego sądownictwa konsumenckiego.

Podstawę prawną prokonsumenckiej działalności wskazanych wyżej jednostek administracji stanowią w zasadzie trzy ustawy:

- ustawa z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów (Dz. U. z 1997 r. Nr 49, poz. 318, Nr 118, poz. 754 i Nr 121, poz. 770 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 145, poz. 938),

- ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. Nr 47, poz. 211, z 1996 r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 88, poz. 554 i z 1998 r. Nr 106, poz. 668),

- ustawa z dnia 25 lutego 1958 r. o Państwowej Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 1969 r. Nr 26, poz. 206, z 1975 r. Nr 16, poz. 91, z 1990 r. Nr 14, poz. 88, z 1991 r. Nr 65, poz. 279, z 1996 r. Nr 106, poz. 496 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668).

Nadmienić należy, że każda z cytowanych ustaw zobowiązuje Prezesa UOKiK lub Inspekcję Handlową (odpowiednio) do ochrony interesów konsumentów oraz ustala zasady i tryb administracyjnego przeciwdziałania naruszeniom tychże interesów.

Kompetencje, jakie ustawy powyższe przyznają Prezesowi UOKiK, mają zróżnicowany charakter.

Grupa pierwsza kompetencji, to uprawnienia orzecznicze (wydawanie decyzji administracyjnych) w sprawach praktyk monopolistycznych - a więc działania władcze. Uprawnienia te obejmują przeciwdziałanie przez Prezesa UOKiK antykonkurencyjnym zachowaniom przedsiębiorców, polegającym na porozumieniach monopolistycznych i nadużywaniu pozycji dominującej, ze szkodą dla konsumentów.

Zachowania antykonkurencyjne określa ustawa o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów (p.p.m.o.k.) w artykułach 4 i 5.

Zgodnie z przepisami artykułu 4, porozumieniami monopolistycznymi są porozumienia polegające w szczególności na:

1.ustalaniu, bezpośrednio lub pośrednio, cen oraz zasad ich kształtowania między konkurentami w stosunkach z osobami trzecimi,

2.podziale rynku według kryteriów terytorialnych, asortymentowych lub podmiotowych,

3.ustaleniu lub ograniczeniu wielkości produkcji, sprzedaży lub skupu towarów,

4.ograniczeniu dostępu do rynku lub eliminowaniu z rynku przedsiębiorców nie objętych porozumieniem,

5.ustaleniu przez konkurentów lub ich związki warunków umów zawieranych z osobami trzecimi.

Natomiast nadużywanie przez przedsiębiorców pozycji dominującej na rynku jest zakazane przepisem art. 5 ust. 1 p.p.m.o.k. Ustawa stanowi, że pozycja dominująca występuje wówczas, gdy przedsiębiorca nie spotyka się z istotną konkurencją na rynku krajowym lub lokalnym. Domniemywa się, że przedsiębiorca ma pozycję dominującą, jeżeli jego udział w rynku przekracza 40%. Artykuł 5 ust. 1 zawiera klauzulę generalną, traktującą nadużywanie dominującej pozycji rynkowej za praktykę monopolistyczną. Ponadto, w punktach 1-8 ustępu 1, artykuł ten określa szczególne rodzaje praktyk uznanych za monopolistyczne. Są to:

1.przeciwdziałanie ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju konkurencji,

2.podział rynku według kryteriów terytorialnych, asortymentowych lub podmiotowych,

3.sprzedaż towarów w sposób powodujący uprzywilejowanie niektórych przedsiębiorców lub innych podmiotów,

4.odmowę sprzedaży lub skupu towarów, dyskryminującą niektórych przedsiębiorców przy braku alternatywnych źródeł zaopatrzenia lub zbytu,

5.nieuczciwe oddziaływanie na kształtowanie cen, w tym cen odsprzedaży, oraz sprzedaż poniżej kosztów w celu eliminacji konkurentów,

6.narzucanie uciążliwych warunków umów, przynoszących przedsiębiorcy narzucającemu te warunki nieuzasadnione korzyści,

7.uzależnianie zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia nie związanego z przedmiotem umowy, którego nie przyjęłaby lub nie spełniłaby mając zapewnioną możliwość wyboru,

8.stwarzanie konsumentom uciążliwych warunków dochodzenia swoich praw.

Wyliczenie powyższe obejmuje najczęściej spotykane zachowania naruszające reguły konkurencji w działalności gospodarczej. Ma ono charakter przykładowy, ponieważ nie jest możliwe ustalenie wyczerpującej i zamkniętej listy czynów będących praktykami monopolistycznymi. Z tych też względów, szkodliwe dla konsumentów czyny przedsiębiorców nie objęte wyliczeniem, Prezes UOKiK ocenia i kwalifikuje na podstawie klauzuli generalnej z art. 5 ust. 1 p.p.m.o.k.

Postępowania w sprawach praktyk monopolistycznych podejmowane są na wniosek uprawnionych, którymi są:

·przedsiębiorcy, których interes został lub może być naruszony takimi praktykami i związki tych przedsiębiorców,

·organy kontroli państwowej i społecznej,

·organizacje społeczne których statutowym zadaniem jest ochrona konsumentów,

·organy jednostek samorządu terytorialnego oraz powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów.

Zaznaczyć należy, iż Prezes UOKiK może odmówić wszczęcia postępowania, jeżeli uzna iż wniosek nie daje do tego podstaw. Postępowanie może też być wszczęte przez Prezesa UOKiK z urzędu, na podstawie własnych informacji lub informacji przekazanych przez osoby zainteresowane (np. konsumenta). Procedury postępowania wymagają każdorazowo określenia tzw. rynku właściwego i wyznaczenia pozycji podmiotu dopuszczającego się zakazanych praktyk monopolistycznych na tym rynku. Ponadto - zgromadzenia dowodów, wysłuchania stron a niekiedy wykonania specjalistycznych ekspertyz lub badań. Jest to zatem procedura parasądowa. Postępowanie kończy się decyzją administracyjną stwierdzającą (lub nie) stosowanie praktyki monopolistycznej. W przypadku stwierdzenia praktyki, Prezes UOKiK nakazuje jej zaniechanie i może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną, płatną do budżetu państwa.

Decyzje Prezesa UOKiK podlegają zaskarżeniu do Sądu Antymonopolowego; stanowi to istotny element kontroli i weryfikacji zarówno linii orzeczniczej jak i konkretnych rozstrzygnięć. Wyroki Sądu mogą być natomiast zaskarżone w tzw. trybie kasacyjnym.

Szczególne znaczenie z punktu widzenia ochrony interesów publicznoprawnych konsumentów mają działania UOKiK podejmowane wobec przedsiębiorców funkcjonujących na rynkach zmonopolizowanych lub o ograniczonej konkurencji (energetyka, poczta, kolej, itp.). Pozycja konsumenta na tych rynkach jest szczególnie zagrożona, gdyż nie mając możliwości wyboru dostawcy, jest on skazany na dyktat monopolisty. Dlatego też UOKiK monitoruje sytuację na tych rynkach i reaguje na wszelkie sygnały świadczące o wykorzystywaniu pozycji dominującej przez przedsiębiorców oraz naruszeniach interesów nabywców. Znajduje to m.in. wyraz w liczbie prowadzonych postępowań administracyjnych w sprawie praktyk monopolistycznych. Na przestrzeni ostatnich kilku lat z ogólnej liczby podejmowanych przez UOKiK postępowań, jedna trzecia dotyczyła przedsiębiorców działających w sektorach zmonopolizowanych. Tylko w roku 1997, na 73 sprawy zakończone decyzją Prezesa UOKiK stwierdzającą praktykę monopolistyczną, 37 dotyczyło przedsiębiorców z tychże sektorów.

Decyzje Prezesa UOKiK zakazujące praktyk monopolistycznych stwarzają bądź chronią warunki rozwoju konkurencji, ze wszystkimi dobrodziejstwami jakie z tego tytułu otrzymuje konsument (poprawa jakości i podaży dóbr, godziwe ceny, itp.). Z reguły zatem zawsze - pośrednio lub bezpośrednio - mają pozytywny skutek dla konsumentów.

Należy zaznaczyć, że kilka takich decyzji było wydanych w następstwie postępowań wszczętych na podstawie wniosków Federacji Konsumentów. Dotyczyły one niewłaściwych opłat za dostawę wody do gospodarstw domowych i za najem skrytek pocztowych, przerzucania na konsumentów kosztów budowy przyłączeń instalacji gazowych oraz obowiązku legitymowania się konsumentów przy zakupie biletów ulgowych na kolei. We wszystkich tych postępowaniach Prezes UOKiK nakazał przedsiębiorcom zaniechania sprzecznych z prawem praktyk, szkodliwych dla konsumenta. Urząd ma nadzieję, iż powyższe inicjatywy podejmowane będą również ze strony samorządu terytorialnego i delegaturom UOKiK będą sygnalizowane niewłaściwe praktyki przedsiębiorców, które mogą być uznane za monopolistyczne.

Druga pod względem ważności grupa, to uprawnienia procesowe Prezesa UOKiK, wynikające z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (u.z.n.k.).

Ustawa ta uprawnia do występowania przeciwko przedsiębiorcom którzy dopuszczają się czynów nieuczciwej konkurencji. Praktyki zakazane ustawą są określone bardzo szeroko. Mianowicie, w art. 3 ust. 1 (podobnie jak w art. 5 ust. 1 p.p.m.o.k.), ustawa zawiera klauzulę generalną ustalającą, że czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.

Ponadto, przepisy szczególne ustawy określają konkretne stany faktyczne, które są kwalifikowane jako nieuczciwe czyny przedsiębiorców. Z postanowień szczególnych - jako istotne dla ochrony interesów konsumenta - należy wymienić następujące naruszenia:

- opatrywanie towarów lub usług fałszywym lub oszukańczym oznaczeniem geograficznym (art. 8 i 9 u.z.n.k.),

- oznaczanie towarów lub usług albo jego brak, które może wprowadzić klientów w błąd co do pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy, konserwacji lub innych istotnych cech towarów albo usług, a także zatajenie ryzyka jakie wiąże się z korzystaniem z nich; dotyczy to także opakowania (art. 10 u.z.n.k.),

- naśladowanie gotowego produktu (kopiowanie, reprodukcja), jeżeli może wprowadzić klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu (art. 13 u.z.n.k.),

- nieuzasadnione zróżnicowane traktowanie niektórych klientów (art. 15 u.z.n.k.),

- reklama sprzeczna z prawem, dobrymi obyczajami, wprowadzająca w błąd, uciążliwa (nagabywanie), porównawcza (art. 16 u.z.n.k.).

Artykuł 18 - w związku z art. 19 ust. 1 pkt 3 - u.z.n.k. pozwala Prezesowi UOKiK żądać od przedsiębiorcy który dopuszcza się czynów nieuczciwej konkurencji:

- zaniechania niedozwolonych działań,

- usunięcia skutków niedozwolonych działań,

- złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie.

W praktyce, w przypadku stwierdzenia naruszenia przez przedsiębiorcę ustawy, UOKiK wzywa go do dobrowolnego zaniechania zakazanych praktyk. Jeżeli przedsiębiorca nie podporządkowuje się wezwaniu, dopiero wówczas Prezes UOKiK może skierować sprawę na drogę sądową, składając pozew przeciwko przedsiębiorcy. Z reguły, wezwany przedsiębiorca dobrowolnie uwzględnia stanowisko UOKiK.

Podejmując działania w trybie przewidzianym u.z.n.k. Prezes UOKiK kieruje się przesłankami, określonymi w art. 1 tej ustawy. Mianowicie, celem jego działań ma być: zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej, w szczególności produkcji przemysłowej i rolnej, budownictwie, handlu i usługach - w interesie publicznym, przedsiębiorców oraz klientów, a zwłaszcza konsumentów. W dotychczasowych działaniach UOKiK brany był pod uwagę głównie interes konsumentów jako zbiorowości. Jako przykład kwestionowanych przez UOKiK w interesie konsumentów można wskazać następujące reklamy:

- operatorów telekomunikacyjnych wprowadzających klientów w błąd zapewnieniami o zakresie możliwości połączeń w ich sieci telefonicznej,

- producenta artykułu spożywczego, reklamowanego w sposób prezentujący scenę agresji na imprezie sportowej,

- towarzystwa ubezpieczeniowego odwołującego się w swojej reklamie do uczucia lęku, zagrożenia poprzez straszenie klientów katastroficznymi wizjami.

Ponadto, UOKiK kwestionował naganne praktyki firm wysyłkowych, niewłaściwe oznaczenia towarów oraz oszustwa w tym zakresie (np. wprowadzanie klientów w błąd informacją o przecenie towaru, podczas gdy wyższa, przekreślona na wywieszce cena nigdy nie istniała).

Swoje działania przeciwko czynom nieuczciwej konkurencji Prezes UOKiK podejmuje z urzędu. Nie jest do tego prawnie zobligowany żadnym wnioskiem. Niemniej, podstawą działań są otrzymywane z całej Polski informacje - od jednostek Inspekcji Handlowej, delegatur UOKiK, bądź też zawarte w skargach konsumentów.

Trzecim, istotnym uprawnieniem Prezesa UOKiK jest prawo zlecania wyspecjalizowanym jednostkom i odpowiednim organom kontroli państwowej dokonywania badań przestrzegania praw konsumentów (zob. art. 19 ust. 1 pkt 7c p.p.m.o.k.). Te działania kontrolne w większości przypadków realizowane są w wyniku sygnalizacji oraz skarg konsumenckich. Z reguły dotyczą one różnego rodzaju oszustw i nadużyć w handlu lub usługach, godzących w interes konsumenta. Coraz częściej jednak podejmowane są kontrole w innych branżach, np. telekomunikacji (m.in. badano prawidłowość naliczania opłat za połączenia telefoniczne oraz zabezpieczenia instalacji przed podłączeniem się osób nieuprawnionych). Działania Prezesa UOKiK w tym trybie są bardzo skuteczne, bowiem kończą się - w razie stwierdzenia naruszenia prawa - sankcją administracyjną w postaci mandatu lub grzywny, wymierzoną nieuczciwemu przedsiębiorcy.