T. C. Adnan menderes üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ İŞletme anabiLİm dali



Yüklə 3,81 Mb.
səhifə39/58
tarix29.07.2018
ölçüsü3,81 Mb.
#62247
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   58

3.4. Madencilik


Aydın, hem yer altındaki kaynakları bakımından hem de Büyük Menderes Nehrinin bu yöreye taşıdığı bereketli alüvyonlu topraklar sayesinde yerüstü zenginlikleri bakımından oldukça önemi bir ilimizdir.

İl nüfusunun gelir kaynaklarının temelinde bu bölgedeki tarım sektörünün önemi yadsınamaz. İlin bir ucundan bir ucuna adeta şah damarı gibi can taşıyan Büyük Menderes Nehri ile kolları ile hayat vermektedir. Nehrin il hudutları içinde kalan uzunluğu 281 km’dir. Nehrin debisi ortalama 30 m3 olup; yağışın yoğun olduğu dönemlerde 400 m3’e kadar ulaşmaktadır. (Azazi vd., 1998: 18) Bu yüksek debi yoğun yağışların olduğu Aralık-Mart dönemleri arasında nehirde taşkınlara sebep olmaktadır. Büyük Menderes Nehrini besleyen üç önemli kol bulunmaktadır. Bunlar; Kuyucak yakınlarında Nehre dökülen Dandalas Çayı; Bozdoğan’ı boydan boya kat edip Yenipazar sınırlarında Büyük Menderes’e akan Akçay ve Çine ilçe sınırları içinde doğan ve Çine Ovasını baştan başa kat edip daha sonra Karpuzlu Çayı ile birleşen Çine Çayı’dır. Akçay ve Çine Çayları üzerinde ilin iki önemli barajı, Kemer ve Topçam Barajları bulunmaktadır.

Özellikle son yirmi yılda ile komşu olan Denizli ve Uşak’ta tekstil ve dericilik sanayinin hızla ve kontrolsüz bir şekilde büyümesi sonucu Büyük Menderes Nehri büyük bir kirlenme ile karşı karşıya kalmıştır. Özellikle, Uşak’taki deri terbiye tesislerinin ve Denizli’deki kumaş boyama tesisleri zehirli kimyasal atıklarını Büyük Menderes’e akıtmaları sonucu, nehirdeki yaşam son bulmuştur. Nehirdeki balık populasyonu giderek azalmaktadır. Bu aşırı kirlenme sadece nehir hayatını değil çevresinde bulunan ovaların verimliliklerini etkilemekte ve bir çok üründe rekolte kayıplarına neden olmaktadır. Özellikle, nehir kenarlarındaki bahçelerde yapılan sebze üretimi durma noktasına gelmiştir. Bu kirlenmenin tek sorumlusu çevre illerdeki sanayi tesisleri değildir. İldeki tekstil sanayi ve organize sanayi bölgeleri de kirlenmeyi hızlandırıcı etkilerde bulunmaktadır. Her ne kadar organize sanayi bölgelerinde arıtma tesisleri bulunsa da bunlar etkin olarak çalıştırılmamaktadır. Son yıllarda bu konu üzerinde çalışmalar yapılmış ve MENÇEP (Menderes Nehri Çevre Koruma Projesi) geliştirilmiştir. bu proje uygulandığı takdirde kısmen de olsa Menderes Nehri eski güzel günlerindeki gibi akabilecektir.

Büyük Menderes Nehri konusunda önlem alınamamışsa da, Aydın’da koruma altında olan pek çok tabiat ve kültür varlıkları vardır. Milli Parklar ve Tabiat Parkları statüsünde korunan bu yerler il için büyük önem taşımaktadır. Koruma altındaki yerler bu statüleriyle hem gelecek nesillere miras bırakılmakta hem de ile turist çeken birer cazibe merkezi olmaktadırlar.

Türkiye’de toplam 33 tane millî parktan biri de Aydın İli sınırları içerinde yer alan Dilek Yarımadası Büyük Menderes Deltası Millî Parkı’dır. Söke ve Kuşadası ilçe sınırları içerisinde yer alan bu park, Söke’ye 34, Kuşadası’na 28 km. uzaklıktadır. 1966 yılında “Millî Park” statüsüne geçen bu alanda, Samson Dağı’nın Ege Denizi’ne doğru uzantısıyla şekillenen Dilek Yarımadası’nın jeolojik yapısından kaynaklanan bir çok tabiat harikası bulunmaktadır. Bunun yanında bitki örtüsü bakımından da eşsiz bir yer olan Dilek Yarımadası, kestane, defne ve Akdeniz ikliminin tipik bitki örtüsü olan maki florasının tüm örneklerini bulundurmaktadır.

Ülkemizde benzerlerine göre daha az tahribata uğratılan Bafa Gölü, ülke genelinde sayıları 16’yı bulan tabiat parklarından biridir.Göl, Ege Denizi’nin bir kıyısı durumunda iken Büyük Menderes Deltası’nda ortaya çıkan jeomorfolojik hareketler sonucunda bu halini almıştır. Bafa Gölü Tabiat Parkı, 12.281 hektarlık bir alana sahiptir. Gölün ana su kaynağı Büyük Menderes taşkınları ve çevresindeki yeraltı ve yerüstü su kaynaklarıdır. Bafa Gölü sadece doğal güzelliğiyle değil; arkeolojik değerler açısından da önemli bir yerdir. Gölün üzerinde üç tane küçük ada bulunmakta ve bu adaların üzerlerinde manastır, kilise kalıntıları bulunmaktadır. En eski kalıntı “Yediler Manastırı”dır.

Çizelge 46. Aydın Jeotermal Enerji Kaynakları ve Rezervleri

Yeri

Sıcaklık

Debi

Potansiyel

Kullanım Şekli

Ilıcabaşı

85-100 0C

7 Litre/s

1.900.000Wt

Kaplıca suyu olarak

Ömerbeyli

200-230 0C

725 Litre/s

594.830.000Wt

Enerji,ısıtma,sanayi

Bozköy

59 0C

1 Litre/s

100.000Wt

Kaplıca suyu olarak

Germencik

90 0C

2,5 Litre/s

600.000Wt

Kaplıca suyu olarak

Salavatlı

167-172 0C

98,3 Litre/s

53.790.000Wt

Enerji,ısıtma,sanayi

Gümüş

35 0C

6 Litre/s

-

Kaplıca suyu olarak

Kuşadası

50 0C

-

-

Kaplıca suyu olarak

Kaynak: Ateş vd, 2001: 32.
Aydın’ın bir başka önemli özelliği ise, Türkiye’de günümüze kadar bulunmuş en zengin jeotermal alanlara sahip olmasıdır. Türkiye’deki jeotermal enerji potansiyeli bakımından 230 0C en yüksek sıcaklığa sahip Germencik-Ömerbeyli jeotermal alanı da Aydın’dadır. Bu alanın yanı sıra Aydın Merkez-Ilıcabaşı, Gümüşköy, Davutlar, Germencik-Alangüllü, Sultanhisar-Salavatlı’da jeotermal alanlar bulunmaktadır (Azazi vd., 1998: 111).

Çizelge 47. Aydın İli Maden Varlığının Dağılımı ve Niteliği



Madenin Cinsi

Bulunduğu Yer

Rezerv

Açıklamalar

Altın

Koçarlı-Satılar

5.630 Ton

Görünür+Muhtemel

Cıva

Bozdoğan-Altıntaş

52.500 Ton




Demir

Söke-Koçarlı

120.000 Ton

Muhtemel

Demir

Söke-Salhane

3.000.000 Ton

Geçmişte İşletilmiş

Demir

Söke-Çavdar

12.000.000 Ton

Görünür+Muhtemel

Feldspat

Merkez

1.878.516 Ton

Seramiğe uygun

Feldspat

Merkez

151.819 Ton

Muhtemel

Feldspat

Merkez

67.363.515 Ton

Muhtemel

Feldspat

Merkez

151.819 Ton

Muhtemel

Feldspat

Çine

798.000 Ton

İşletiliyor

Kuvars

Çine-Karaağaç

4.239.400 Ton

İşletiliyor

Kuvars

Çine-Karpuzlu

144.357 Ton

Seramiğe uygun

Kuvars

Çine-Alabayır

120.000 Ton

Muhtemel

Kuvars

Çine-Kuruköy

2.025.000 Ton

Muhtemel

Kuvars

Çine-Mutaflar

38.000 Ton

İşletiliyor

Kuvars

Çine-Kavşıt

896.000 Ton

Geçmişte İşletilmiş

Kuvars

Çine-Karpuzlu

115.150 Ton

Muhtemel

Kuvars

Çine-Ovacık

66.800 Ton

Muhtemel

Kuvars

Bozdoğan-Altıntaş

28.000 Ton

Geçmişte İşletilmiş

Kuvarsit

Söke, Çine

9.663.100 Ton

Muhtemel

Kükürt

Aydın-Karacasu

51.800 Ton

Görünür+Muhtemel

Talk

Bozdoğan-Genzile

75.000 Ton

Geçmişte İşletilmiş

Zımpara

Karacasu

235.000 Ton

İşletiliyor

Zımpara

Söke

65.000 Ton

Geçmişte İşletilmiş

Mermer

Karacasu-Geyre

2.500.000 m3

İşletiliyor

Mermer

Karacasu-Tepecik

9.000.000 m3

Geçmişte İşletilmiş

Mermer

Karacasu-Yazır

3.600.000 m3

Geçmişte İşletilmiş

Mermer

Karacasu

15.000.000 m3

İşletiliyor

Uranyum

Koçarlı-Çavdar

208.942 Ton

Görünür

Uranyum

Koçarlı-Çavdar

28.250 Ton

Muhtemel

Uranyum

Koçarlı-Çavdar

1.729.200 Ton

Görünür+Muhtemel

Uranyum

Kisir

45.895 Ton

Muhtemel

Linyit

Şahnalı

14.192.000 Ton

Görünür

Linyit

Söke

2.455.000 Ton

Görünür+Muhtemel

Linyit

Küçük-Çavdar

2.440.000 Ton

Mümkün

Görünür Rezerv: Üç Boyutu ile belirlenmiş olan ve bu boyutlar içerisinde devamlılığı konusunda en az risk taşıyan cevher kütlesini belirtir.

Muhtemel Rezerv: İki boyutuyla belirlenmiş olan ve devamlılığı konusunda daha büyük risk taşıyan cevher kütlesini belirtir.

Mümkün Rezerv: Boyutları hiçbir şekilde belirlenmemiş olan ve varlığı ancak ümit edilen cevher kütlesini belirtir.

Kaynak: www.mta.gov.tr, 2003.
Bir yörenin en önemli yeraltı kaynağı o bölgede çıkan madenler, ya da çıkabilecek potansiyel maden yataklarının varlığıdır. Aydın, bölgesi hem işletilmekte hem de var olan maden yatakları itibariyle oldukça zengin bir yöredir. İlde en çok Linyit Kömürü ve Kuvars Madeni çıkartılmaktadır. Bunların yanı sıra; Zımpara, Mermer, Feldspat madenleri de çıkartılan diğer maden cinsleridir.

Yüklə 3,81 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   58




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin