T. C. Orman ve su iŞleri bakanliğI

3.3. Ulusal Mevzuat

Ülkemizde su kalitesini ilgilendiren çok sayıda Kanun mevcuttur. Ülkemizde Su Kalitesi ile ilgili Kanunlar şunlardır:

• 
  831 sayılı Sular Hakkında Kanun (1926)
  

• 
  1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu (1930)
  

• 
  4373 sayılı Taşkın Sulara ve Su Baskınlarına Karşı Korunma Kanunu (1943)
  

• 
  6200 sayılı DSİ Kanunu (1953)
  

• 
  167 sayılı Yeraltı Suları Hakkında Kanun (1960)
  

• 
  7478 sayılı Köy İçme Suları Hakkında Kanun (1960)
  

• 
  1053 sayılı Belediye Teşkilatı Olan Yerleşim Yerlerine İçme, Kullanma ve Endüstri Suyu Temini Hakkında Kanun (1968)
  

• 
  1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu (1971)
  

• 
  2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun (1981)
  

• 
  2674 sayılı Karasuları Kanunu (1982)
  

• 
  2872 sayılı Çevre Kanunu (1983)
  

• 
  3621 sayılı Kıyı Kanunu (1990)
  

• 
  5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu (2004)
  

• 
  5393 sayılı Belediye Kanunu (2005)
  

• 
  5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu (2005)
  

• 
  5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu (2007)
  

• 
  6107 sayılı İller Bankası A.Ş. Kanunu (2011)
  

Burada da görüldüğü gibi, kanuni düzenlemelerin sayısı oldukça fazladır. Bu nedenle, su ile ilgili hususları genel bir çerçeve altında düzenleyecek bir “Su Kanunu” çıkarılması uzun zamandır ihtiyaç olarak görünmektedir. Bu ihtiyaç doğrultusunda, Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından bir taslak kanun hazırlanmış olup, son hazırlıkları tamamlandıktan sonra Başbakanlık’a gönderilmesi planlanmaktadır.

3.3.1. Su Kanunu Tasarısı
Su kaynaklarının sürdürülebilir şekilde korunması, kullanılması, iyileştirilmesi, geliştirilmesi maksadıyla havza bazında yönetimi ve planlı bir su tahsis yönetimini esas alan, suyun miktar ve kalite açısından etkin yönetimini amaçlamaktadır.
Yönetmelikler
Ülkemiz Avrupa Birliği’ne giriş süreciyle birlikte hızla yol katetmiştir. Su kalitesi açısından AB katılım öncesi ve sonrasında uyumlaştırılarak yürürlüğe giren ve kısa zamanda çıkması planlanan taslak yönetmelikler aşağıda özetlenmiştir.
3.3.2. Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği (RG 26.11.2005 tarih – 26005sayı) (TMKKY 2005)
AB Mevzuat uyum çalışmaları kapsamında, Ulusal Programda “22.1 Su Kalitesi” başlığı altında yer alan; “Su Çevresine Boşaltılan Bazı Tehlikeli Maddelerin Neden Olduğu Kirliliğe Dair” 4 Mayıs 1976 tarih, 76/464/EEC sayılı Konsey Direktifi ile Kardeş Direktiflerinin ve 87/217/EEC sayılı Asbest Direktifinin Türk Mevzuatına uyumlaştırılması amacıyla yapılan çalışmalar sonucunda “Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği (TMKKY)” hazırlanmış 26.11.2005 tarih ve 26005 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir(TMKKY 2005).
Bu Yönetmeliğin amacı; su ve çevresinde tehlikeli maddelerden kaynaklanan kirliliğin tespiti, önlenmesi ve kademeli olarak azaltılmasıdır.
Bu Yönetmelik;

• 
  Yüzeysel sularda, geçiş sularında, bölgesel sularda kirliliğe neden olan tehlikeli maddelerin belirlenmesi,
  

• 
  Kirlilik azaltma programlarının oluşturulması,
  

• 
  Kirliliğin önlenmesi ve izlenmesi,
  

• 
  Suya deşarj edilen tehlikeli maddelerin envanterinin yapılması,
  

• 
  Deşarj standartları ve kalite kriterlerinin belirlenmesi ile ilgili teknik ve idari esasları kapsar.
  

3.3.3. Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (RG 04.09.1988 tarih – 19999 sayı) (SKKY 2004)
Güncellenerek 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (SKKY 2004), ülkenin yeraltı ve yerüstü su kaynakları potansiyelinin korunması ve en iyi bir biçimde kullanımının sağlanması için, su kirlenmesinin önlenmesini sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu bir şekilde gerçekleştirmek üzere gerekli olan hukuki ve teknik esasları belirlemeyi amaçlamaktadır.
SKKY;

• 
  Su ortamlarının kalite sınıflandırmaları ve kullanım amaçları,
  

• 
  Su kalitesinin korunmasına ilişkin planlama esasları ve yasakları,
  

• 
  Atıksuların boşaltım ilkeleri ve boşaltım izni esaslarını,
  

• 
  Atıksu altyapı tesisleri ile ilgili esasları,
  

• 
  Su kirliliğinin önlenmesi amacıyla yapılacak izleme ve denetleme usul ve esaslarını kapsar.
  

3.3.4. Su Ürünleri Yönetmeliği (RG 10.03.1995 tarih - 22223 sayı- SÜY 1995)
10.03.1995 tarih ve 22223 sayılı Resmi Gazete ile yürürlüğe giren Su Ürünleri Yönetmeliği su ürünleri stoklarını korumayı ve su ürünleri kaynaklarından ekonomik olarak yararlanmayı amaçlamaktadır. Yönetmelik su ürünleri ruhsat tezkereleri, sportif amaçla yapılacak avcılık, istihsal yerlerinin değiştirilmesi, avcılıkta patlayıcı ve zararlı maddelerin kullanılması, su ürünleri istihsal yerlerine dökülmesi yasak olan zararlı ve kirletici maddeleri, istihsal vasıtalarının vasıf, şartları ve bunların kullanılması, su ürünleri avcılığının düzenlenmesi, trol avcılığı, arızi olarak istihsal edilen su ürünleri, su ürünleri sağlığı, su ürünlerinden yapılacak mamul ve yarı mamul maddelerin üretimi, su ürünlerinin pazarlaması ile ilgili usul, esas, yasak, sınırlama, yükümlülük, tedbir, kontrol ve denetimine ait hususları kapsamaktadır. Sulara dökülmesi yasak olan zararlı maddeler ve alıcı ortama ait kabul edilebilir değerler, bu yönetmeliğin Ek-5’inde gösterilmiştir.


3.3.5. İçme Suyu Elde Edilen Veya Elde Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların Kalitesine Dair Yönetmelik (RG 29.06.2012 tarih – 28338 sayı)
Bu Yönetmeliğin amacı, içme suyu elde edilen veya elde edilmesi planlanan yüzeysel sular ile ilgili kalite kriterlerini ve bu suların içme ve kullanma suyu olarak kullanılabilmesi için uygulanması gereken arıtma sınıflarını tespit etmektir.
3.3.6. Yeraltı Sularının Kirlenmeye Ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik (RG 07.04.2012 Tarih – 28257 sayı)
Bu Yönetmeliğin amacı, yeraltı sularının kirlenmesinin ve bozulmasının önlenmesi ve bu suların iyileştirmesi için esasları belirlemektir. Söz konusu yönetmelik aşağıdaki hususları içermektedir:

• 
  Yeraltı suyu kütlelerinin belirlenmesi ve karakterizasyonu
  

• 
  Yeraltı suyu iyi kimyasal durumu ve yeterli miktar durumunun belirlenmesi ilkeleri ve eşik değerlerin belirlenmesi
  

• 
  Yeraltı suyu kalitesinin izlenmesi
  

• 
  Önemli ve sürekli artan kirlilik eğilimlerinin tespiti
  

• 
  İyileştirmeye başlama noktasının belirlenmesi
  

• 
  Tedbirler Programı’nın oluşturulması
  

• 
  Yeraltı suyu Koruma Alanları’nın oluşturulması
  

• 
  Yaptırımlar ve idari cezalar.
  

Yönetmeliğin temel uygulama adımları, yeraltı suyu kütlelerinin belirlenmesi ve karakterizasyonu, yeraltı sularının miktar ve kimyasal açıdan durumunun değerlendirilmesi, yeraltı sularının izlenmesi, kirleticilerin, trendlerinin ve eşik değerlerinin belirlenmesi, yeraltı sularının kirlenmesini ve bozulmasını önlemek, kontrol etmek ve iyileştirmek için tedbirlerin belirlenmesi ve uygulanması hususlarını içermektedir.

3.3.7 Su Havzalarının Korunması ve Yönetim Planlarının Hazırlanması Hakkında Yönetmelik (RG 17.10.2012 Tarih – 28444 Sayı)
Bu Yönetmeliğin amacı, yüzeysel sular ve yeraltı sularının bütüncül bir yaklaşımla miktar, fiziksel, kimyasal ve ekolojik kalite açısından korunması için su havzaları yönetim planlarının hazırlanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
3.3.8 Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği (RG 30.11.2012 Tarih – 28483 Sayı)
Yönetmeliğin maksadı, yüzeysel sular ile kıyı ve geçiş sularının biyolojik, kimyasal, fiziko-kimyasal ve hidromorfolojik kalitelerinin belirlenmesi, sınıflandırılması, su kalitesinin ve miktarının izlenmesinin sağlanması, bu suların kullanım maksatlarının sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu bir şekilde koruma-kullanma dengesi de gözetilerek ortaya konulması, korunması ve iyi su durumuna ulaşılması için alınacak tedbirlere yönelik usul ve esasların belirlenmesidir. Yönetmelik, açık deniz haricindeki bütün yüzeysel sular ile kıyı ve geçiş sularını kapsamaktadır.
Söz konusu yönetmelik yüzeysel su kalitesi yönetimi ile ilgili olarak alıcı su ortamlarının korunması, hassas su alanları ve bölgelerini belirlenmesi, Yüzeysel su kütlelerinde baskı ve etkilerin değerlendirilmesi, bütün yüzeysel su kütlelerinde fizikokimyasal, kimyasal, biyolojik ve hidromorfolojik kalite parametreleri açısından çevresel hedeflerin belirlenmesi, kimyasal madde ve madde grupları açısından çevresel kalite standartlarının belirlenmesi, yüzeysel suların sınıflandırılması, yüzeysel sularda trofik seviyenin belirlenmesi kirliliğin önlenmesi ve su kalitesinin iyileştirilmesi için alınacak tedbirlerin kimin tarafından yapılacağını ve koordinasyonun sağlanması hususlarını kapsamaktadır.
3.3.9 Yüzey Suları ve Yeraltı Sularının İzlenmesine Dair Yönetmelik Taslağı
Bu Yönetmeliğin amacı, ülke genelindeki tüm yüzey ve yeraltı sularının miktar, kalite ve hidromorfolojik unsurlar bakımından mevcut durumunun ortaya konulması, suların bütüncül olarak izlenmesi, izlemede standardizasyonun ve izleme yapan kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonun sağlanmasına yönelik usul ve esasları belirlemektir.
Bu Yönetmelik, kullanım amacına bakılmaksızın jeotermal kaynaklar ve deniz suyu dışındaki bir deniz mili mesafeye kadar olan kıyı suları, yüzey, geçiş, yeraltı ve doğal mineralli suları kapsar.
3.3.10 Tarımsal Kaynaklı Nitrat Kirliliğine Karşı Suların Korunması Hakkında Yönetmelik (RG 18.02.2004 tarih – 25377 sayı)

Amacı, tarımsal kaynaklı nitratın suda neden olduğu kirlenmenin tespit edilmesi, azaltılması ve önlenmesi olan Yönetmelik yer altı, yer üstü suları ve topraklarda kirliliğe neden olan azot ve azot bileşiklerinin belirlenmesi, kontrolü ve kirliliğin önlenmesi ile ilgili teknik ve idari esasları kapsar.