Ted sinif ders notu
Yüklə 0,63 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Betimleyici anlatım
MeddahGeleneksel tiyatro içinde yer alan Meddah hikâyelerinde rol alan bütün kişileri, hikâyeyi anlatan ve meddah adıyla anılan tek kişi canlandırırdı. Önceleri tarihî ve dinî konuları nakleden meddahlar, sonraları günlük hayattan alınan kesitleri komik bir üslûpla nakletme yoluna yönelmişlerdir. Hikâye anlatmak olan meddahlık taklit yapma sanatıdır. Perdesi, sahnesi, dekoru, kostümü bir sanatkârda toplanmış bir temaşadır. Meddah bir sandalyeye oturarak dinleyicilerine hikâyeler anlatır. Meddahın anlatışını, günlük yaşamdaki olaylar, masallar, destanlar, hikâyeler ve efsaneler oluşturur. Meddahın aksesuarını bir mendil ile bir sopa (baston) oluşturur. Genellikle güldürücü, ahlâkî ve edebi sonuç çıkarılacak hikâyelerine klişeleşmiş "râvıyân-ı ahbar ve nâkılân-ı âsar ve muhaddisân-ı ruzigâr şöyle rivayet ederler ki" şeklinde söz başı ile başlar, daha sonra kahramanları sayıp hikâyesini anlatır. Meddah hikâyenin kahramanlarını kendi yöresinin dili ve şiveleri ile konuşturan insandır. Meddah çok oyunculu bir tiyatro eserinin tek sanatçısı, oyuncusu konumundadır. Okumanın gelişmediği, dinlemenin rağbet gördüğü zamanlarda Osmanlı sarayında şehirlerde, kasabalarda, ramazan gecelerinde, sünnet düğünlerinde, kahvehanelerde bu sanatı sürdürürdü. Bu sanatın günümüzdeki uzantısı stand-up yapan showmenlerdir.
*Yazılı bir metnin bulunmayışı *Karakterlerden çok belirli tiplerin bulunması *Bir sahne ve dekor anlayışının olmayışı *Doğaçlama olarak oynanması,yani yazılı bir metne bağlı kalmadan oynanması *Usta çırak ilişkisiyle sonraki nesillere aktarılması Edebiyatımızda “İlk”ler… » İlk yerli tiyatro eseri: Şinasi / Şair Evlenmesi /1859 » İlk yerli roman: Şemsettin Sami / Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat » Batılı tekniği uygun ilk roman: Halit Ziya Uşaklıgil/Aşk-ı memnu » İlk çeviri roman: Yusuf Kamil Paşa/ Fenelon’dan Telemak /1859 » İlk köy romanı: Nabizade Nazım / Karabibik » İlk psikolojik roman: Mehmet Rauf / Eylül » İlk realist roman: Recaizade Mahmut Ekrem / Araba Sevdası » İlk resmi Türkçe gazete: Takvim –i Vakayi » İlk yarı gazete: Ceride-i Havadis » İlk tarihi roman: Namık Kemal / Cezmi , A. Mithat / Yeniçeri » İlk özel gazete: Tercüman-ı Ahval / Şinasi ile Agah Efendi » İlk pastoral şir: A.Hamit Tarhan /Sahra » İlk şiir çevirisini yapan: Şinasi » İlk makaleyi yazan: Şinasi » Noktalama işaretlerini ilk kez kullanan ilk Türk gazeteci: Şinasi » Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan: A.Hamit /Eşber veya Sardanapal » Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri: A.Hamit/Nesteren » İlk bibliyografya: Keşfü’z Zünun /Katip Çelebi » İlk hatıra kitabı: Babürşah /Babürname » İlk hamse yazarı: Ali Şir Nevai » İlk tezkire: Ali Şir Nevai /Mecalisün Nefais » İlk antolojisi: Ziya paşa /Harabat » İlk atasözleri kitabı: Şinasi /Durub-i Emsal-ı Osmaniye » İlk mizah dergisi: Diyojen /Teodor Kasap » İlk hikaye kitabı: A: Mithat /Letaif-i Rivayet » İlk fıkra yazarı: Ahmet Rasim » İlk Türkçe yazılan ilk kitap: Kutadgu Bilig » İlk siyasetname: Kutadgu Bilig » İlk mensur şiir örneklerini veren: Halit Ziya » Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan: Mehmet Emin Yurdakul » Dünya edebiyatındaki ilk modern roman: Cervantes/Don Kişot » İlk makale: Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi » İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk: Fecr-i Ati » Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser: Kutadgu Bilig » İlk seyahatname: Mir’atül Memalik / Seydi Ali Reis » İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi » Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz: Fuat Köprülü » Sahnelenen ilk tiyatro: Namık Kemal / Vatan yahut Silistre » Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekillerinden farklı ilk örnekleri veren: Tevfik Fikret » Türkçenin ilk dil bilgisi kitabı: Süleyman paşa / Sarf – ı Türki » İlk naturalist eserimizin yazarı: Nabızade Nazım / Zehra » Divan Edebiyatında mahallileşme akımının temsilcisi: Nedim » Şarkıyı icat eden: Nedim » İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi: Kamus’ul Alam » İlk sözlüğümüz: Divan-ı Lügat-it Türk » İlk Türkçe sözlük: Şemsettin Sami: Kamus-ı Türki » İlk özdeyiş örneklerini veren: Ali Bey / Lehçet’ül Hakayık » İlk didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan ilk eserimiz: Kutadgu Bilig » Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin: Orhun Abideleri » Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan: R. Mahmut Ekrem » Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına öncülük eden: Mehmet Emin Yurdakul » Konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı: Ömer Seyfettin » Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiirini yazan: A. Hamit / Validem » İlk köy şiiri: Muallim Naci / Köylü Kızların Şarkısı » İlk alfabemiz: Göktürk Alfabesi » Tekke şiirinin babası: Ahmet Yesevi » İlk Türk destanı: Alp Er Tunga Destanı » Bizde batılı anlamda ilk eleştiriyi yazan: Namık Kemal » Bizde epik tiyatro türünün kurucusu: Haldun Taner » İlk kadın romancımız: Fatma Aliye Hanım » Süslü nesrin ilk temsilcisi: Sinan Paşa » Dünyanın bilinen ilk destanı: Sümerlerin Gılgamış Destanı » Dünyanın halen yaşayan ,en büyük ve ilk Müslüman Türk Destanı: Kırgızların Manas Destanı » Edebiyat kelimesini bizde ilk kullanan: Şinasi » Kurtuluş savaşımızı doğrudan işleyen roman: Ateşten Gömlek » İlk uyarlama tiyatro eserinin yazarı: A.Vefik paşa » İlk divan şairi: Hoca Dehhani » Hikayede gerçek anlamda ilk kez Anadolu’yu işleyen: Refik Halit Karay » En başarılı psikolojik roman yazarımız: P.Safa / 9.Hariciye koğuşu » İlk çocuk şiirlerini yazan: Tevfik Fikret / Şermin » Dilde sadeleşmeyi savunan ilk yayın organı: Genç Kalemler AŞAĞIDAKİ VERİLEN İFADELERİN DOĞRU YA DA YANLIŞ OLDUĞUNU PARANTEZ İÇERİSİNDE (D) VEYA (Y) YAZARAK BELİRTİNİZ. 1-(D) Güzel sanatlar işitsel(fonetik), görsel(plastik) ve dramatik(ritmik) olmak üzere üç kısımda sınıflandırılır. 2-(D) Güzel sanatların temelinde güzellik, etkileyicilik, öğreticilik, evrensellik ve yaratıcılık vardır. 3-(Y) Sanat eseri sadece insanın doğayı anlatma biçimlerinden doğmuştur. 4-(D) Sanat eseri öğretmez, açıklamaz, sezdirir, çağrıştırır, hissettirir, duygulandırır ve düşündürür. 5-(D) İnsanın bir eylemle kendini veya bir olayı bir olguyu anlattığı sanat dalı dramatik sanattır. 6-(Y) Sanat esri özgün değildir. Kendinden önceki eserlerin devamı niteliğindedir. 7-(D) Sanat eseri, eseri oluşturan sanatçının düşünce dünyasından izler taşır. 8-(D) Güzel sanatların temelinde insan vardır. 9-(D) Sanat, insanların, kendileri ve doğa karşısında duygu ve düşüncelerini çizgi, renk, biçim, ses, söz ve ritim gibi unsurlarla güzel ve etkili bir biçimde ve kişisel bir üslupla ifade edilmesidir. 10-(D) Sanat yapıtının özgünlüğünü belirleme, geçmiş ve bugünü bütünleştirerek değerlendirmeyi gerektirir. 11-(D) Yaşanılan ortam, sanat eğitiminde önemli bir etkendir. 12-(Y) Sanat zevkinin oluşmasında yaşanılan çevrenin pek önemi yoktur. Kişi kendi üslubunu zamanla kendisi oluşturur. www.edebiyatdersi.net 13-(D) Her sanat ürünü belirli bir birikimin sonucudur. 14-(Y) İnsanoğlu, geçirdiği değişimlere uygun olarak sanatı değiştirmemiş, geliştirmemiştir. 15-(D) Sanat alanında belirli bir düzeye gelmek, geçmişteki birikimleri değerlendirmeyi gerektirir. 16- (D)Her gerçek sanat eserinde sanatsal yönle düşünsel yön birbiriyle kaynaştırılmalıdır. 17-(Y) Çağların değişmesiyle sanattaki değişmeler arasında bir etkileşim yoktur. 18-(D) Her sanat eseri mutlaka birilerine seslenmek için vardır.
19- (D) Sanat herkese seslenen ortak bir dildir. 20-(D) Sanat eserlerinin yaratılması, anlaşılması akıl ve duyu yoluyla gerçekleşir. AŞAĞIDAKİ VERİLEN CÜMLELERDEKİ BOŞ BIRAKILAN YERLERİ UYGUN CÜMLELERLE TAMAMLAYINIZ. 1-Güzel sanatlar, …………………, ……………., ve …………….olmak üzere üç gruba ayrılır.(işitsel,görsel ,dramatik) 2-Mimari, heykel, resim ve hat gibi sanatlar………………..sanatlar grubuna girer. (görsel) 3-……………sanatı, sözler ve bedensel hareketlerle bir olayı canlandırma sanatıdır. (tiyatro) 4- Sinema belirli bir bakış içindeki bilgi ve değerlendirmelerin seçimi ve düzene konmasına dayanır. Bu, biçimlendirme yoluyla aktarılan anlık hareketli görüntülerin üretimiyle ilgilidir. Bu yüzen sinema………………..sanatlar grubuna girer. (dramatik) 5- Bir sanat eserinin temelinde………………. vardır. (insan)
6-İnsanların maddeye dayanan gereksinimlerini karşılamak için yapılan, öğrenimle birlikte deneyim, beceri ve ustalık gerektiren işlere………….denir. (zanaat) 7- Tümü ya da bir bölümü şarkı olarak söylenen müziğe uyarlanmış sahne yapıtı olan operada müzik, edebiyat ve dans iç içedir. Bu nedenle bu tür sanatlara…………………………da denir. (karma sanatlar) 8- ………………..malzemesi boya ve çeşitli yüzeyler olan bir sanattır. Soyut ya da somut şekillerin çizilmesi temeline dayanır. (resim) 9-……………baştan sona bestelenmiş, sololu, korolu, orkestralı sahne oyunudur. Oyun sürelerinin çoğunu sözlü bölümler oluşturur. Sözler, konunun akışına göre çeşitli müzik türleri içinde bestelenir. (opera)
10-………………sanatı, mekan içinde, üç boyutlu estetik biçimler oluşturmayı amaçlayan görsel bir sanat dalıdır. (heykel) 11-Tarihî ve kültürel olandan hareketle dil ile gerçekleştirilen güzel sanat etkinliğine………………………denir. (edebiyat) 12- Sanatı güzel kılan sanatın ……………..yönüdür. İnsanoğlu, yaratılışı gereği güzele ve güzelliğe eğilimlidir. Bu özelliği de insanoğlunun bu yönünü geliştirmiştir. (estetik)
14-Bir Yunan heykeli, bir Osmanlı seramiği, bir Uzak Doğu resmi farklı anlayışların ürünleridir. Ama bu yapıtların her birinde ayrı bir güzellik, ayrı bir çekicilik buluruz. Bu tüm insanlığa hitap eden bir güzelliktir. Sanatın bu özelliği onun……………………..olduğunu gösterir.(evrensel) AŞAĞIDA VERİLEN KAVRAMLARI VE TERİMLERİ KISACA AÇIKLAYINIZ. SANAT:
EDEBİYAT: ZANAAT:
DRAMATİK SANAT: FONATİK SANAT: SANATÇI
GÖRSEL SANAT KARMA SANAT 
AŞAĞIDAKİ SANAT DALLARINI KARŞIDINDAKİ SANAT ÇEŞİTDİYLE EŞLEŞTİRİNİZ. 
AŞAĞIDAKİ SORURI CEVAPLANDIRINIZ. 1-Sanatın beş özelliğini yazınız. a) b)
d) ç) 2-Öğretici olan ve fayda sağlayan eser ile sanat esri arasındaki farkı açıklayınız. 3-Güzel sanatları şema ile sınıflandırınız. 4-Sanat esri ile sanatçı arasında nasıl bir ilişki vardır. www.edebiyatdersi.net 5-Sanat ile estetik arasındaki ilişkiyi açıklayınız. 6-Güzel sanatların insan yaşamındaki yeri ve önemini açıklayınız. 7-Edebiyat ile güzel sanatlar arasındaki ilişkiyi açıklayınız. 
1- Edebiyat her şeyden önce tarihî ve kültürel olandan hareketle dille gerçekleştirilen güzel sanat etkinliğidir. Bu etkinlik ile insan olan her yerde ve zamanda karşılaşıldığını, insanı konu alan çalışma alanlarının yetkinlikleri dile getirilmektedir. Öyleyse güzel sanatların kaynağı ve özelliklerinden söz edebilmek için somut olarak insanı tanımak gerekir. Yukarıda güzel sanatların hangi yönü üzerinde durulmaktadır.
2-Aşağıdakilerden hangisi güzel sanatların özelliklerinden değildir? A) Her an genişlemekte, değişmekte ve zenginleşmektedir. B) İnsanda bulunan güç ve yeteneğin sonucu ortaya çıkar. C) Özgün bir çalışmanın ürünüdür. D) Yeni bir yapı kurma ve şekil verme girişimidir.
4- Aşağıdakilerden hangisi sanatın özelliklerinden değildir. A)Kavramların, gözlemlerin değil, sezginin öne çıktığı eserler ortaya koyar. B) Öğretmez, açıklamaz, göstermez. C) Sezdirir, çağrıştırır, hissettirir, duyurur, hatırlatır. D)Doğanın gözlemlenmesi sonucu ortaya çıkar. E) Sanat kendi geleneği içinde varlığını sürdürür. 5) Sesle yapılan sanatlara fonetik sanat denir. Bu tanıma göre aşağıdaki sanat dallarından hangisi bu gruba girmez? A) Müzik
B) Edebiyat C) Tiyatro D) Resim E) Opera
A) Destan B) Masal
C) Halk Hikâyesi D Roman
E) Müzik 7- Atatürk: “ Söz ve anlamı, yani insan dimağında yer eden, her türlü bilgileri ve insan karakterinin en büyük duygularını, bunları dinleyenleri veya okuyanları, çok ilgili kılacak şekilde söylemek ye yazmak sanatıdır edebiyat. Bunun içindir ki, edebiyat ister nesir halinde olsun, ister nazım biçiminde osun, tıpkı resim gibi heykeltıraş gibi özellikle musikî gibi güzel sanatlardan sayıla gelmektedir.” diyor. Atatürk’ün yukarıdaki ifadeleri edebiyatın hangi özelliğini belirtiyor. A) Edebiyatın güzel sanatlar içerisindeki yerini B) Edebiyatın insanı ve doğayı konu almasını C) İnsanın duygularının bir göstergesi olduğunu D) Nesir ve nazım şeklinde yazılmasını E) Anlatmaya dayalı bir tür olduğunu
9-Aşağıdakilerden hangisi edebiyatın özelliklerinden değildir. A) İnsanın duygu, düşünce ve hayallerini konu edinir. B) Sözlü ve yazılı olarak ikiye ayrılır. C) Güzel sanatlar arsında sayılır. D) Kendine özgü kuralları vardır.
II) Edebiyatın konusu insandır. III) Sanat değeri taşıyan insanda üstün bir güzellik duygusuyla heyecan uyandıran dil ürününe edebî eser denir. IV) Edebî eserin estetik bir değer taşıması gerekmez. V) Edebî eseri yaşatan başlıca öge dilidir.
A) I B) II C) III D) IV E) V 11- Çağımız sanatı hemen her alanda büyük bir anlatım zenginliğine sahiptir. Farklı çevrelerden, hatta kültürlerden etkilenme olayı çağımızda tüm açıklığıyla ortaya çıkar. Etkilenme, sanatın “evrenselliğini” destekleyen bir durumdur. Yukarıdaki paragrafta sanatın hangi özelliği üzerinde durulmuştur?
12- İnsan, güzel duygu ve düşüncelere gereksinim duyar. Her insanda güzele ve güzelliğe karşı bir yöneliş vardır. Sanat ise insandaki güzel duygu ve düşünceleri ortaya çıkartır, insanı günlük hayatın sıkıcı ve anlamsız yönlerinden uzaklaştırır, insanın edebî yönünü ortaya koyar. Yukarıdaki paragraf sanatın hangi yönünü ortaya koymaktadır.
13- Aşağıdaki sanat dallarından hangisi görsel sanatlardan değildir? A) Mimari B) Heykel C) Fotoğraf D) Resim
A) Resim B) Edebiyat C) Müzik
D) Heykel E) Halıcılık 15- I) Edebiyat kelimelerle yapılan güzel sanattır. II) Müzik sesleri melodi haline getirme sanatıdır. III) Tiyatro, bale ve opera ses ve görsel sanatların karışımıdır. IV) Fotoğraf ve sinema da güzel sanatlardan sayılır. V) Edebiyat sadece görsel bir sanattır.
A) I B) II C) III D)IV E) V 16- Duyguların taşa, tahtaya kazılması ile …………, maddelerin şekillenmesi ile ………….ortaya çıkmış; duyguların seslerle belirtilmesi ………..e temel olmuş, çeşitli oyunlarla …………., yazının bulunmasıyla da ………….. başlamıştır. Yukarıdaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
17- Ses ve görüntüyü kullanarak yapılan güzel sanatlara karma sanatlar adı verilir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi karma sanattır. A) Resim
B) Tiyatro C) Heykel D) Müzik E) Edebiyat 18- Yalnız görüntüyle yapılan sanatlara plastik sanat denir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi plastik sanat değildir? A)Dokumacılık B) Marangozluk C) Aşçılık D) Heykel E) Duvarcılık 19- Bir yapı ve ifade biçimi kazanmış sanat eseri kendisine özgü bir iletişim aracıdır. Kullanılan malzeme ile ifade edilmek istenen husus birleşerek bir bütün oluşturur. Artık bu bütün yeni bir varlıktır. Benzeri olsa da eşi yoktur. Bu paragrafta sanat eserinin hangi özelliği vurgulanmaktadır?
20- Sanatçı kendine özgü bakış açısı ve duyarlılığıyla varolanı seçer, ayıklar, yorumlar sonra da yine dönemine ve kendisine özgü bir teknikle bu malzemeden yeni bir yapı ortaya çıkarır. Ancak bu kurgu inandırıcı, çağrıştırıcı, düşündürücü olmalıdır. Bunun için sanat eserinin önemli bir özelliği de kurgulu olmasıdır. Yukarıdaki parçada sanat eserinin hangi özelliğine değinilmemiştir?
21- Aşağıdakilerden hangisi edebiyatın bir özelliği olamaz? A) Edebiyat güzel sanatların bir şubesidir. B) Edebiyat sözlü ve yazılı edebiyat olarak ikiye ayrılabilir. C) Edebiyatın en önemli malzemesi dildir. D) Edebiyatta estetiğe önem verir.
A) Yazılı anlatımda dil bilgisi ve yazım kuralları kesinlikle uygulanır. B) Yazılı anlatımda argo ifadelere yer verilmez. C) Yazılı anlatımda kısa ve anlaşılır ifadeler daha kolay anlaşılır. D) Yazılı anlatımda günlük dilde kullandığımız her kelimeyi kullanabiliriz. E) Yazılı anlatımda çok değişik söz ustalıklarına başvurulabilir. 23-Edebî eserler, ulusun yaratıcı gücü ile birlikte, dilin gelişmişliğini de gösterir. Çünkü bu eserler, anlatım gücü bakımından, dilin en yatkın ve seçkin ürünleridir. Yukarıdaki paragrafta edebî eserlerin hangi özelliği vurgulanmıştır?
24- İnsan cemiyetlerinin seçkin bir ifadesi ve güzel sanatların bir kolu olan edebiyat, “malzemesi dile dayanan, duygu, düşünce ve hayal dünyamızda hususî tesirler uyandıran, sosyal bir çevrede hayat bulmuş ya da bulmakta olan sözlü ve yazılı eserler”e verilen addır. Yukarıda tanımı verilen edebiyatın özellikleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
25- Aşağıdakilerden hangisi edebî eserin özelliklerinden değildir? A) Edebiyat sanatı bakımından değer taşır ve okuyucu da estetik duygular uyandırır. B) Ruha ve zekâya seslenen sanat eseridir. C) Öğretim amacıyla yazılmaz, bu yönüyle diğer yazılı ve sözlü eserlerden ayrılır. D) Sadece hayal dünyamıza hitap ederler. E) Ait olduğu toplumun ve dönemin sosyal ve kültürel yapısını yansıtır. 1  -(I) Aydın kesimi, tiyatro sanatına, bu sanatın değerine, sorumluluklarına karşı duyarlıdır. (II) Tiyatro seyircisinin çoğunluğu ise tiyatro sevgisini yalnızca bir alışkanlık olarak sürdürmektedir. (III) Bu sanatı oluşturan dil, sahne, ışık ve müzik gibi öğeler konusunda fazla bilgisi yoktur. (IV) Onun için, seyirciye her zaman daha iyisini, daha doğrusunu, daha güzelini götürmek, tiyatro sevgisini ince bir beğeniyle donatmak, düşünceyle yoğurmak gerekir (V) Bu da ancak tiyatro sanatçılarının, bu sanatçıları yetiştirenlerin, inançlı ve sürekli çabalarıyla gerçekleşir.
Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde belirtilenler, tiyatro sanatıyla uğraşanlar için bir “görev” olarak nitelendirilebilir?
CEVAP: D (1997 ÖSS) 2- Bir yazının tadı, sözcükleri giydirmekte, koşturmakta, sıçratmakta ve onlara diz çöktürmekte gizlidir. Her sanatçı sözcüklere diz çöktürebilir mi? Üstesinden kolayca gelinecek bir iş değildir bu. Öncelikle, o dilin bütün girdisini çıktısını çok iyi bilmeyi gerektirir. Dilin olanak ve yeteneklerini tanımayan bir sanatçının önünde diz çökmez sözcükler. Bu parçada, .sanatçının sözcüklere diz çöktürmesi. sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Sözdizimi bakımından özensiz cümleler arasında sıkışıp kalmamak B) Sözcük seçimiyle, her yapıtına farklı bir boyut kazandırmak C) Sözcükler üzerinde fazla durmadan üretken olmaya çalışmak D) Okurun dil duyarlığını geliştiren yapıtlar ortaya koymak E) Sözcüklerin gündelik kullanımlarıyla yetinmeyip onlara yeni ve özgün anlamlar yüklemek (2003-ÖSS) 3-Sanat yapıtlarının büyüklüğü, alıcısını, izleyicisini, okuyucusunu değiştirmesindedir. Bir şiiri, bir romanı okumuş olan, bir resme bakmış olan insan, o şiiri, o romanı okumadan, o resme bakmadan önceki hâlinden farklı bir duruma gelmişse sanat yapıtı olmaya hak kazanmış, kendilerinden beklenen görevi yerine getirmiş sayılırlar.
(1981-ÖYS b) 4-Yaşanmış olaylardan yararlanmadan yazdığını savunan bir tek yazar var mıdır? Ne var ki hiçbir gerçek yazar, günlük yaşamına girmiş kişileri ya da olayları olduğu gibi aktarmaz. Yazar seçtiği kişileri, yalnızca kişileri değil yaşamı da değiştirir; kendine göre kurar, oluşturur. Bunu gerçekleştirirken kullandığı malzeme yine gerçek kişiler, gerçek yaşamdır elbet. Bu parçada yazarla ilgili olarak vurgulanmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
(1991-ÖYS e)
SORU-1) Aşağıdakilerden hangisi öğretici metin türlerinden birisidir? A) Roman B) Masal C) Manzum öykü D) Fıkra E) Mesnevi ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, SORU-4) "Kitapsever insanla, kitap delisini birbirine karıştırmamalıyız. Kitap delilerine bir örnek olan Paris belediye başkanlarından Boulard, her gün Seine rıhtımlarını dolaşır, ayrım yapmadan yüzlerce kitap alırdı. Kitaplığında yer açmak için, sahibi olduğu altı bin dükkândan bütün kiracılarını çıkarttı, her yeri kitapla doldurdu. Aradığı hiçbir kitabı bulması mümkün değildi. Bu düpedüz okuma tutkusu değil, kitaba sahip olma hırsıydı; kitap deliliğiydi. Kitapları arasında ve onlara sahip olmanın mutluluğu içinde öldü." Parçaya göre kitapsever bir okuyucu aşağıdakilerden hangisini yapmalıdır? A) Her kitabı seçerek almalıdır B) Az ama kapsamlı eserler seçmelidir C) Okuma arzusuyla kitap almalıdır D) Kendi kitaplığından başkalarının da yararlanmasını ağlamalıdır E) Kitaplığında aradığı kitabı bulabilecek bir sistem geliştirmelidir ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, SORU-5) Orta oyunu ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, SORU-6) “ Bir bayram günü çocuğu dadısıyla beraber büyük babasına gönderdiler. Dönüşte büyük efendi dedi ki: - Biraz dursan a Ferhunde! Senin hizmetine mükafat zamanı geldi. O zaman efendi çekmecenin kapağını açtı, kalemini baş parmağının tırnağında çıtlattı. Bir kağıdı çekti, düşüne düşüne , uzun uzun yazdı, tekrar okudu...” Yukarıdaki öykünün anlatım biçimi hangisidir? Kahraman anlatıcı bakış açısı Gözlemci anlatıcı bakış açısı İlahi bakış açısı Düz anlatım bakış açısı Betimleyici anlatım,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, SORU-7) Aşağıdakilerden hangisi kişi hayatını konu alan öğretici metin türlerinden değildir? A) Seyahatname B) Anı C) Söyleşi D) Günce E) Biyografi ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
A) Bir ulusun dili ile yaşam biçimi arasında doğrudan ilişki vardır B) Her ulus dilini geliştirmek için çaba sarf eder C) Atasözleri ve deyimler bir ulusun en önemli kültür değerleridir D) Bir dildeki kavramların çokluğu, dilin zenginliğini gösterir E) Bir ulusun kültürü ile dilindeki gelişme daima yan yana olmuştur ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, SORU-9) (1) Kapım kapalı. Açmak istiyorum. (2) Açarsam hastanenin benim için hazırladığı felaketlerin hepsi birden içeri girecek sanıyorum. (3) Karanlık bastı. (4) Elektrik düğmesini çevirdim. (5) Gayet zayıf bir ışık...” Yukarıdaki numaralandırılmış cümlelerden hangisi ruhsal durumu yansıtmaktadır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
I. Olmuş ya da olabilecek olayları anlatır. İki tür öykü vardır. II. Derin karakter tahlilleri yoktur. Anlatmaya dayalıdır. III. Romana göre daha kısa bir türdür. IV. Hikayede kişi kadrosu geniştir. V. Öykünün öğeleri arasında olay, zaman ve mekan yer alır.
A) I B) II C) III D) IV E) V
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, SORU-12) Aşağıda roman türü ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, SORU-13) Aşağıdakilerden hangisi öğretici metin türlerinden biri değildir? Yüklə 0,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|
