Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

JEOFİZİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI 
  

AKTAŞ Gülten

Tez Adı :İstanbul Boğazı ve Tekirdağ Arasında Toplanan Sığ Sismik ve Mikrobatimetrik Verilerin Yorumu

Danışman : Doç. Dr. Hüseyin TUR

Anabilim Dalı : Jeofizik Mühendisliği

Programı : -

Mezuniyet Yılı : 2013

Tez Savunma Jürisi : Doç. Dr. Hüseyin TUR

Prof. Dr. İbrahim KARA

Prof. Dr. M. Emin DEMİRBAĞ

Doç. Dr. Davut AYDOĞAN

Doç. Dr. Ferhat ÖZÇEP


İstanbul Boğazı ve Tekirdağ Arasında Toplanan Sığ Sismik ve

Mikrobatimetrik Verilerin Yorumu
Marmara Denizi kuzey şelfinde, İstanbul Boğazı – Tekirdağ arasında kalan alanda, yaklaşık 100 metre derinliğe kadar olan bir alanda çalışma alanının Kuvaterner evriminin açıklanmasına katkı sağlamak amacıyla, İstanbul Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenen 5783 No’lu “Küçükçekmece ve Büyükçekmece Lagünlerinin (Marmara Denizi Kuzeyi) Jeolojik Evriminin Yüksek Çözünürlüklü Sığ Sismik Veriler Yardımıyla İncelenmesi” isimli proje çalışması kapsamında çözüm gücü yüksek rezolüsyonlu sığ sismik yansıma verileri ile yaklaşık 1250 metre derinliğe kadar batimetri (multibeam) verileri toplanmıştır. Toplanan bu veriler, DZ.K.K.’lığı Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı araştırma gemileri ve botları ile daha önceki yıllarda Sparker enerji kaynağı kullanılarak toplanmış yüksek rezolüsyonlu sığ sismik veriler ile birlikte değerlendirilmiş ve yorumlanmıştır. Sismik kesitlerin yorumundan birimlerin sismik stratigrafisi ve çalışma alanındaki yapısal unsurlar ortaya çıkarılmıştır. Yapısal unsurlar yer yer KB-GD uzanımlı doğrultu atımlı faylar, yer yer KKD-GGB uzanımlı faylar ve yer yer de yaklaşık D-B uzanımlı faylar ile temsil edilmektedir. Ayrıca, kara jeolojisi çalışmaları ile stratigrafik birimlerin deneştirmesi gerçekleştirilmiştir.
Şelf alanında toplanan Multi-beam mikrobatimetrik verileri ile çalışma alanında cm hassasiyetinde derinlik değerleri elde edilerek deniz dibi topoğrafya (batimetri) haritası hazırlanmıştır. Elde edilen batimetri haritası incelendiğinde taban topoğrafyasının, kıyıdan itibaren Yaklaşık K-G yönünde, az bir eğim sergilediği göze çarpmaktadır. Örneğin -60 metrelik su derinliğini gösteren eş derinlik eğrisi, kıyıdan yaklaşık (İstanbul Boğazı-Tekirdağ arası) 5-10 Km uzakta yer almaktadır. -60-65 metrelerde izlenen orta kesimin oldukça düz ve 65 metre konturundan başlayarak güneye doğru ise, eğimli olduğu görülür. Orta kesimde yer alan düzlük inceleme alanı batısına doğru giderek genişlemektedir. Orta kesimdeki düzlüğün güneyindeki eğimli saha olası normal faylanma ile oluşmuş batimetrik dikliğin batıya uzantısı şeklindedir. Bu bölgede ve bölgenin güneyinde deniz tabanının -100 metrelerden itibaren aniden düşerek yaklaşık D-B doğrultulu çok dik bir yamaç şeklini aldığı gözlenmektedir. Yamacın güneye doğru bitiminden itibaren deniz tabanın derinliği 1200 metreye ulaşan üç farklı çukurun (havzanın )varlığı dikkat çekmektedir. Bu havzacıklar yaklaşık KD-GB uzanımlı ve havzanın tabanından yaklaşık 600-800 metreye kadar yükselen sırtlarla birbirlerinden ayrılmışlardır.