Ünden bugüN

HIZLI TRAMVAY

Kent içi ulaşımda kullanılan yeraltı veya yerüstünden hızlı ulaşımı sağlayan raylı sistem.

İstanbul'da hızlı tramvay (ya da hafif metro) diye anılan sistemle ilgili ilk ciddi çalışmalar 1986'da başlatılmış, anılan yılın 17 Şubat tarihinde İstanbul Büyük-şehir Belediye Başkanı Bedrettin Dalan ile ASEA-Yapı Merkezi Konsorsiyumu a-rasında sözleşme imzalanarak inşaata başlanmıştır. Sistemin uzunluğu 23 km olarak planlanmış ve birinci aşamayı oluşturan Aksaray-Ferhatpaşa hattı Mart 1989'da hizmete girmiştir.

26 Mart 1989 seçimleri ile göreve gelen yeni yönetim, hızlı tramvayın yeterince deneme seferi yapmadan, seçimler öncesinde aceleye getirildiğini belirtmiş, bilim kuruluşlan da bu değerlendirmeye katıldıklarından, uzunca bir süre deneme seferleri ile yetinilmiş, 3 Eylül 1989'da yeniden işletmeye açılmıştır.

Hızlı tramvayın birinci aşamasında 3'ü yeraltında toplam 7 istasyon vardı. Bu istasyonlar sırasıyla Aksaray, Emniyet, Ulu-batlı, Bayrampaşa, Sağmalcılar, Kartalte-pe ve Otogar istasyonlarıydı. Bu hat otogarın içinden geçerek, Esenler geçici istasyonuna ulaşmaktadır.

Bu hattan daha çok insanın yararlanabilmesi için 1993'te Esenler ve Atışalam istasyonları da projelendirilmiştir. Bu proje gerçekleştiği takdirde, hızlı tramvayın birinci aşaması 9 istasyona çıkmış olacaktır.

Hızlı tramvayın bu ilk bölümünde 1994 başı itibariyle günde ortalama 60.000 yolcu taşınmaktadır. 105 araçlık depo alanı, 3 katlı trafik kontrol binası, 4 adet trafo, 48 adet vagon bulunmaktadır. Her dizi 3 veya 4 vagondan oluşmakta ve bir defada 1.008 veya 1.344 yolcu taşımaktadır.

Hızlı tramvayın Otogar-Yenibosna arasındaki ikinci aşamasının temeli, 5 Ekim 1991'de İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Nurettin Sözen tarafından atılmıştır.

Toplam 11.300 m uzunluğundaki ikinci aşamanın 5 km'lik Yeni Otogar-Belpa bölümünde tüm testler tamamlanmış ve 31 Ocak 1994'ten itibaren Aksaray-Oto-gar-Merter-Belpa hattında karşılıklı ve düzenli hızlı tramvay seferleriyle yolcu taşınmaya başlanmıştır.

Hızlı tramvayın bu ikinci kesim inşaatında hemzemin geçitler, viyadükler olduğu gibi, Belpa Çarşısı ile Yenibosna arasındaki bölümde de 1.600 m'lik bir tünel bulunmaktadır. O-l'in (eski E-5) altından geçen tünele Mevhibe İnönü'nün ismi verilmiştir.

Hızlı tramvayın ikinci aşamasının inşaatları sürerken, havaalanını da projeye dahil etmek fikri doğmuş, böylece havaalanının hemen karşısındaki Dünya Ticaret Merkezi'ne yapılacak istasyon da projelendirilmiştir. Hızlı tramvayın ikinci aşamasının tamamının hizmete açılmasıyla, günde 400.000 civarında yolcu taşınacağı hesaplanmıştır.

Böylece Atatürk Havalimanı, raylı sis-

temle otogara ve Sirkeci'ye bağlanacaktır. Hızlı tramvayın ikinci aşamasında Dünya Ticaret Merkezi İstasyonu hariç, toplam 9 istasyon bulunmaktadır. Bunlar sırasıyla Otogar, Mimarsinan, Davutpaşa, Merter, Belpa, Bakırköy, Bahçelievler, Şirinevler ve Yenibosna istasyonlarıdır.

Bunlardan Davutpaşa ve Merter istasyonları viyadük üzerinde bulunmakta ve istasyona giriş çıkış asansörlerle sağlanmaktadır. Aksaray-Ferhatpaşa arasındaki hızlı tramvayın birinci aşamasıyla birlikte 23 km uzunluğundaki sistem tamamlandığında istasyon sayısı 19 olacaktır.

İstasyonlarda yürüyen merdivenler ve özürlüler için asarsörler bulunmaktadır. İstasyon çevreleri ise otopark, otobüs ve minibüs durakları şeklinde düzenlenmektedir.

BÜNYAMİN ÇELEBİ