Ünden bugüN

Tablo n

İstanbul İnşaat Malzemeleri İndeksi ve Genel Fiyat İndeksi (1963=100)

Genel inşaat Malze.
indeks indeksi

1963	100,0	100,0
1964	99,0	98,6
1965	104,3	106,1
1966	111,7	109,9
1967	119,1	113,7
1968	122,1	115,8
1969	132,2	131,4
1970	144,8	145,3
1971	169,4	155,5
1972	195,6	177,7
1973	236,7	213,9
1974	300,4	268,4
1975	334,6	280,2
1976	392,6	359,9
1977	504,3	510,3
1978	774,8	758,5
1979	1.357,0	1.403,0
1980	2.581,9	2.767,5
1981	3.463,2	3.530,9
1982	4.410,5	4.496,6
1983	5.649,3	6.301,3
1984	8.272,6	9.124,0
1985	11.724,3	14.505,6
1986	14.953,4	19.590,7
1987	20.827,4	26.722,9
1988	33.494,8	44.868,4
1989	55.526,7	72.609,3
1990	82.665,6	106.228,2
1991	126.113,9	176.696,5
1992	210.791,0	285.570,3
Not: indeks değerleri alınmıştır.	istanbul Ticaret Odası'ndan

İnşaat sektöründe genellikle emek-yo-ğun teknolojilerin kullanılmasına karşın, sermaye-yoğun teknolojilerin uygulanması giderek artmaktadır. Betonarme yapılarda hızı ve kaliteyi yükselten kalıp ve döküm teknolojileri yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bina yapımında kayar kalıp, tünel kalıp gibi teknolojilerin yanı-sıra prefabrik sistemler de yer almaya başlamıştır. Sanayi yapılarında çok daha ön-

Tablo m

Türkiye Geneli ve İstanbul'da 1988-1993 Arası Fiyat Artışları

Yıllar	Genel	İstanbul
1989	72,2	61,8
1990	65,9	46,3
1991	67,8	66,3
1992	73,5	61,6
1993	92,2	98,2

İNTİZAM VAPURU

178

179

İOANNES H KOMNENOS

lı yapım kadar olduğu herkesin bildiği bir gerçektir. Belediye sınırları dışındaki alanlarda yapılan kaçak ticaret ve sanayi yapılan da göz önüne alındığında istanbul inşaat sektörünün ülke ekonomisi içindeki payının büyüklüğü ortaya çıkmaktadır. Bibi. H. Güneş, Türkiye'de inşaat Sektörünün Yapısı ve istanbul Müteahhitlerinin Sorunları, istanbul Ticaret Odası, Yayın no. 1990-23, ist.; Z. Sözen, "Yüklenici İşletmelerde Organizas-yonel Değişim ve Stratejik Yönelimler", (iTÜ Araştırma Fonu, yayımlanmamış araştırma), 1993; DiE inşaat istatistikleri; İTO istatistikleri; TÎMSE ve inşaat dergileri.

YILDIZ ŞEY

İNTİZAM VAPURU

Şirket-i Hayriye'nin(-0 44 baca numaralı yandan çarklı, buharlı yolcu vapuru.

1894'te, ingiltere, Londra'da R. & H. Green tezgâhlarında buharlı yolcu vapuru olarak yapıldı. 244 grostonluktu. Uzunluğu 50,3 m, genişliği 6,4 m, sukesimi 3,1 m idi. 2 silindirli compound buhar makinesi vardı. Saatte 12 mil yapıyordu. 43 baca numaralı İkdam adlı bir de eşi vardı.

Tablo IV

1992 Yılında İstanbul'da Yapılan

Bina Yatırımlarının Tipolojik

Dağılımı

Tipi Toplam Yatırım içindeki Payı

70,90

Konut

22,40

0,05

Ticaret Sanayi

6,65

Diğer

çeleri başlayan bu gelişim, konut alanında Toplu Konut Kanunu'nun yürürlüğe girmesiyle hız kazanmıştır. Bugün istanbul' da prefabrik konut sistemi veya prefabrik yapı elemanları üreten 10'u aşkın fabrika bulunmaktadır. Talebin kararsızlığı ve yüksek enflasyon bu alandaki yatırımları engelleyen başlıca faktörlerdir.

Makineleşme, inşaat sektöründe yüksek bir düzeye ulaşmıştır. Kamuya iş yapan müteahhitlerin yüzde 85'inde, özel sektöre iş yapan müteahhitlerin ise yüzde 42' sinde makine parkı vardır.

Sektörün istanbul'da ürettiği binalar Türkiye'de üretilen binaların yüzde 17'sini meydana getirmektedir (bak. Tablo IV).

DiE'nin 1992 tespitlerine göre Türkiye' de aynı yılda üretilen konutların yüzde 17,6'sı, ticaret binalarının yüzde 19,4'ü, sanayi binalarının yüzde 12'si, sağlık binalarının yüzde 1,4'ü, kültür binalarının yüzde 1,3'ü, dini binaların yüzde 4'ü İstanbul' da gerçekleştirilmiştir.

İntizam Vapuru

Eser Tutel koleksiyonu

Yukarıda verilen bilgilerin sadece for-mel sektöre ilişkin olduğu, enformel sektörü içermediği unutulmamalıdır, istanbul' da ruhsatsız konut yapımının en az ruhsat-

Anadoluhisarı sırtlannda inşaat alanları. Oktay Ekinci, 1993

Dönemin en hızlı vapurlarından biri olarak tanınmıştı.

I. Dünya Savaşı sırasında ordu emrine verilen intizam önce Haydarpaşa ile Sirkeci arasında haftalarca asker taşıdı. Mart 1915'ten Mayıs 19l6'ya kadar Marmara'da-ki iskeleler arasında düzenli 10 sefer yaptı, her seferinde de istanbul'a selametle dönmeyi başardı. 18 Eylül 19l6'da orduya ait erzakı Ereğli ve Zonguldak'tan getirmekle görevlendirilmişti. 13 Eylül gününe kadar yine olaysız 10 sefer yaptı. Süvarisi 'Sıtkı Kaptan'ın idaresinde Yenimahalle'den hareket ederek yine Zonguldak'a gitmişti. Dönüşte Ereğli'ye uğradı, l Ekim sabahı 6.00'da Prenses Maria adlı Rus savaş gemisi ile iki skavutun baskınına uğradı. Büyük hasar gören vapurdaki malzeme zorlukla karaya taşındı. Ama Haliç'teki Hasköy fabrikasına getirmek büyük masraf gerektirdiği için vapur 12.700 liraya devlete terk edildi. Devlet tarafından onarılan vapur, 1917'de Şarköy önlerinde battığı zaman 22 yıllık bir tekneydi.

ESER TUTEL