Ünden bugüN

395 KALENDER KASRI VE BAHÇESİ

çevresindeki bahçe de mesire olarak düzenlenmiştir.

Patrona Halil İsyam'ndan sonra ihmale uğrayan Kalender Kasn ve Bahçesi 18. yy'ın ikinci yansında yeniden imar edilmiş, Sadrazam Koca Ragıb Paşa (ö. 1763), İstanbul'daki mesire geleneğine uygun olarak, burada bir namazgah ve çeşme inşa ettirmiş, III. Selim, Kalender Kasrı'nı yenileyerek yaz aylarında burada musiki toplantıları düzenlemeyi âdet edinmiştir. II. Mah-mud döneminde de (1808-1839) hanedanın ve devlet ricalinin bu mevkiye ilgi göstermeyi sürdürdüğü, ileri gelen vezirlerden Ağa Hüseyin Paşa'nın (ö. 1849) buraya bol miktarda su getirttiği, II. Mahmud'un Boğaziçi'nde düzenlediği gezintilerde Kalender Kasrı'na sık sık uğradığı bilinmektedir. 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında, II. Mahmud karargâhını Rami Çiftliği'n-den Tarabya'ya naklederken sancak-ı şerif de Kalender Kasn'na getirilerek yapının salonlarından birinde muhafaza edilmiş, bu olaydan sonra hükümdarların ve hanedan mensuplarının, Kalender Kasrı'nm ö-nünden geçerken, sancak-ı şerifin hatırasına hürmeten ayağa kalkarak yüzlerim kasra dönmeleri bir gelenek haline gelmiştir.

Bugünkü Kalender Kasrı Abdülaziz (hd 1861-1876) tarafından, saltanatının ilk yıllarında inşa ettirilmiştir. İki katlı ve kagir o-lan yeni kasrın tasarımı dönemin başmi-marı Sarkis Balyan'a (ö. 1899) aittir. Abdülaziz, 17 Eylül 1864'te Fransa İmparatoru II. Napoleon'un yakınlarından Prens Mu-rat'yı Kalender Kasrı'nda kabul etmiş, bu yapı Cumhuriyet dönemine kadar hanedan mensuplarının ve .saraylıların günübirlik gezintilerinde uğradıkları bir yer olarak kullanılmıştır.

Cumhuriyet döneminde, mülkiyeti Milli Emlak Bankası'na intikal eden kasır 1933' te Milli Eğitim Bakanlığı'na devredilerek ortaokul haline getirilmiş, bir müddet sonra terk edilerek berduşların barınağı haline gelmiş ve bir yangın sonucunda önemli ölçüde tahribe uğramıştır. 1950'lerin sonlarında kasrın kalıntılarının ortadan kaldırılması düşünülmüş, bu sırada I. Ordu Komutanı Cemal TuraPın girişimiyle, ordu mensuplarının dinlenme tesisi olarak onarılmıştır. Günümüzde de bu kullanımını sürdürmektedir.

Bir bodrum ile iki kattan oluşan kasrın

1_