Ünden bugüN

HENTBOL

52

53

HERAKLEİOS HANEDANI

lavius

1 Fabİus

l Heraklonas

r Marinos

Mar

:İna

1 k»

Hendese-i Mülkiye Mektebi'nin 1888'deki ilk mezunları toplu halde.

İTÜ Bilim ve Teknoloji Tarihi Araştırma Merkezi

Herakleios - karisi Epifania

- karısı - (1) Fabîa-Eudoksia karısı - (2) Martina

Konstantinos Teodoros David Augustinos Febronİa

Başlangıçta okul 7 yıl olarak planlandı, ilk 3 yılı idadi, geriye kalan 4 yıl ise mühendislik sınıflarıydı. Ancak 1888'de mezun olanlar 4 yıllık mühendislik öğrenimi yerine 5 yıllık eğitim yaptılar. 1887'den itibaren bu süre 7 yıl oldu. 1888'de 13 kişi, 1889'da ise 25 mühendis mezun oldu. Daha sonraki eğitim Alman sistemine uygun şekilde devam etti. 7 yıllık ders programı Avrupa'daki emsallerinin aynıydı. Okulda cebir, logaritma, geometri, kimya, fizik, entegral ve diferansiyel hesap, jeoloji ve madenler, arazi ölçümü, topografya, makine, yapı işletmesi, yollar, demiryolları, sulama, su getirme, deniz ulaşımı, su makineleri, köprüler, mimari, limanlar, ekonomi, keşif hazırlanması, telgraf, elektrik, tüneller ve çeşitli projelerin hazırlanması gibi inşaat mühendisliğinin alanına giren bütün dersler okutuldu.

Hendese-i Mülkiye Mektebi askeri idareye bağlı olduğu için açılışından itibaren mezun olanların hepsi Türk asıllıydılar ve devlette hizmet görüyorlardı, imparatorluğun bütün bölgelerinde bu okuldan mezun olan mühendisler yol, su, köprü ve ö-nemli yapıların inşaatında çalıştılar. Meydana getirdikleri en önemli eser Hicaz De-miryolu'dur.

Hendese-i Mülkiye Mektebi 1909'da Nafıa Nezareti'ne bağlandı ve Mühendis Mekteb-i Alisi adını aldı.

Bibi. Ergin, Maarif Tarihi, I-II; Mehmet Esad, Mir'at-ı Mühendishane-i Berri-i Hümayun, îst., 1986; K. Çeçen, İstanbul Teknik Üniversitesi Tarihine Kısa Bir Bakış, İst., 1983; ay, İstanbul Teknik Üniversitesinin Kısa Tarihçesi, îst., 1990.

KAZIM ÇEÇEN

HENTBOL

Türkiye'de hentbol, 1932'de Ankara'da, Gazi Terbiye Enstitüsü'nün beden eğitimi bölümünde başladı. Bu sporla uğraşan öğrenciler beden eğitimi öğretmeni olarak okuldan mezun olduktan sonra yurdun

dört yanına hentbolü götürdüler. Böylece hentbol, bir "okul sporu" olarak yurda yayıldı.

Hentbol, 1942'de basketbol ve voleybol ile birlikte Spor Oyunları Federasyonu' nün çatısı altına alındıktan sonra daha o-lumlu bir gelişme gösterdi. Ancak bu, o-kullarda oynanan salon hentbolü değil, saha hentbolüydü. 1942-1943 sezonunda düzenlenen İstanbul Hentbol Ligi ile hentbol sporu ayrı bir canlılık kazandı. Bu ligde ilk şamyonluğu Feshane Fabrikası'nın takımı olan Defterdar kazandı. Daha sonra Fenerbahçe kulübü, tanınmış futbolcularıyla atletlerinden oluşturduğu hentbol takımıyla bu spora büyük hareket getirdi. 1943-1944 ve 1944-1945 İstanbul şampiyonluklarının Fenerbahçe tarafından kazanılması, hentbol maçlarının oynandığı Fenerbahçe Stadyumu'na büyük bir seyirci kitlesi çekmeye başladı. Bu arada hentbo-la da Fenerbahçe-Galatasaray rekabetinin yansıması ilgiyi daha da artırdı.

Hentbol, 1950'li yıllara kadar olanca heyecanıyla sürüp gitti. Bu arada okullarda da saha hentbolü maçlarının başladığı görülüyordu. İstanbul liseleri arasındaki hentbol maçlarının zorlu mücadeleleri İstanbul Erkek Lisesi, Galatarasay Lisesi ve Haydarpaşa Lisesi takımları arasında oldu. 1950'li yılların başında hentbol sporu birden ölü bir döneme girdi. Takımlar dağıldı, ligler bozuldu. Bunda basketbolün birden canlanma dönemine girmesi de etken oldu. Bir süre sonra da basketbol ve voleybol bağımsız sporlar olarak ortaya çıkarken hentbol tamamen ortadan kalktı. 1976'ya kadar Türkiye sathında bir hentbol faaliyeti göze çarpmadı. Bu sürenin içinde hentbol dünyası yeniden büyük bir değişikliğe uğramış ve futbol sahalarından kopup tekrar salonlara dönmüştü. 1976'da Ankara'daki Gazi Eğitim Enstitüsü bünyesi içinde bu sporu yeniden Türkiye'ye sokmak için başlayan girişimler Hentbol Fe-

derasyonu'nun kurulmasıyla sonuca ulaştı. Bu arada İstanbul'da da yine beden eğitimi öğretmenlerinden oluşan idealist bir grup hentbolü yemden canlandırma yolunda büyük çaba gösterdiler. Bunların başında eski bir milli adet olan Beşiktaşlı Murat Ersin bulunmaktaydı. Bu yeni dönemde İstanbul'da ilk hentbol takımları Beşiktaş, Vefa Simtel ve istanbul Teknik Üniversitesi tarafından kuruldu. Hentbol faaliyeti günümüzde Türkiye sathında erkekler ve bayanlar arasında yapılan liglerle sürmektedir.

CEM ATABEYOĞLU