Voorwoord Beste lezer, Voor jou ligt het nieuwe Jeugdbeleidsplan 2011-2013


Draaiboek ‘Jeugdparticipatie voor ruimtelijke projecten’



Yüklə 0,87 Mb.
səhifə5/11
tarix03.04.2018
ölçüsü0,87 Mb.
#46791
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11

Draaiboek ‘Jeugdparticipatie voor ruimtelijke projecten’: dit inspraakinstrument is een handleiding om concrete participatietrajecten op te zetten in het kader van ruimtelijke projecten van de stad Kortrijk. Het is een instrument waarbij evenveel aandacht gaat naar het kader (een strategisch proces van belangenbehartiging) als naar de inspraaksessies zelf. => ‘Advisering




  • Klikspaan: in opdracht van Team Jeugd onderzocht een projectgroep van Hogeschool West-Vlaanderen de mening van jongeren over Kortrijk, het onderzoek (2008) kreeg de naam Klikspaan. Klikspaan werd doorgetrokken op de Kortrijkse website, waarbij jongeren bij elk thema op het logo van een sprinkhaan kunnen klikken, en daar hun mening kwijt kunnen. Klikspaan is bij de Kortrijkse jongeren niet gekend en wordt ook niet gebruikt. => ‘Raadpleging’ & ‘Advisering


1.2.2 Doelstellingen, acties & instrumenten
Doelstelling

Het jeugdbeleid van de stad is gestoeld op een intensieve dialoog met kinderen & jongeren en het jeugdwerk. Doorheen deze dialoog wordt er geluisterd, geïnterpreteerd en meebeslist waar mogelijk.
Acties

Worden behouden en verder uitgediept naar analogie met bovenstaande uitgangspunten:


Actie 1: Inspraak & participatie als ‘specialisatie’
Omschrijving

Als alle medewerkers van Team Jeugd op hun eigen werkgebied inspraakacties organiseren, dreigt de informatie uit deze acties te versnipperen. Eén van de teammedewerkers treed daarom op als inspraakcoördinator, om het geheel te bewaken & te stroomlijnen. Het systeem van inspraakregistratie, voor zowel ‘inspraakinformatie’ als ‘inspraakaanbod’, werd ontwikkeld om alle informatie te centraliseren en op te volgen. Dit systeem zal de komende jaren beter gebruikt worden om een duidelijker beeld te krijgen over de verzamelde inspraakinformatie en inspraakaanbod. Zo kunnen we toekomstige acties plannen, samenwerkingsverbanden zoeken, bestaande inspraakacties,… aanpassen.


Timing

Continue actie


Financiële prognose

Geen financiële impact


Actie 2: Opzetten van methodiekontwikkeling
Omschrijving

Het opzetten van een participatieproces met kinderen & jongeren en het jeugdwerk vraagt een specifieke aanpak, op maat van de doelgroep en het onderwerp. Om dit te realiseren gaan we op zoek naar de meest geschikte methodieken, zoals enquêtes, gesprekken met buurtscholen rond speelruimte, thematische debatten of ‘Wouters’, een inspraakcamera enz. Het is aan de inspraakspecialist om nieuwe methodieken aan te leveren, ter ondersteuning van de andere teammedewerkers. Als kers op de taart onderzoeken we verder de mogelijkheden voor het uitwerken van een participatiebibliotheek: een plaats waar iedere geïnteresseerde methodieken, processen, planningen, uitnodigingen, mislukkingen, manieren om resultaten te verwerken,… kan uitwisselen. In dit kader is ook het centrumstedenoverleg van belang voor de uitwisseling van good practices.

Eén van de in het verleden ontwikkelde methodieken is het draaiboek ’Jeugdparticipatie voor ruimtelijke projecten’, uitgewerkt in 2006. Het draaiboek kan gebruikt worden door alle medewerkers van Team Jeugd, maar ook door andere stedelijke directies die meewerken aan jeugdprojecten. Het draaiboek past in de centrale doelstelling dat jeugdparticipatie stevig aan bod komt in stedelijke, ruimtelijke projecten.
Netwerking

Diverse directies en andere actoren, afhankelijk van het projectthema


Timing

Continue actie


Financiële prognose

Methodiekontwikkeling

€ 3.000

Aankopen technisch materiaal

€ 500


Actie 3: Participatiemogelijkheden binnen gebiedsgerichte werking
Omschrijving

Betreft de participatie & inspraak die gerealiseerd is door de inbedding van het systeem van jeugdwerkondersteuningsgebieden. Voor meer gedetailleerde informatie zie H1T1.1A5 & H2T2.1A1.


Actie 4: Creëren van ‘@ - inspraak’
Omschrijving

Het internet heeft een centrale plaats in de leefwereld van kinderen en jongeren. Met het participatiebeleid moeten we dan ook op de virtuele trein springen.



  • Het systeem ‘Klikspaan’ werd in 2008 geïntroduceerd, maar is op vandaag nog te weinig gekend bij de jongeren. Het systeem wordt geëvalueerd en aangepast in functie van het verdere gebruik.

  • Team Jeugd werkt aan haar aanwezigheid op de interactieve netwerksites (Facebook, My Space, Netlog, Twitter) en creëert daar mogelijkheden om participatie in de hand te werken.


Netwerking

Directie ICT, Directie Communicatie & Recht


Timing

2012: evaluatie | bijsturing van systeem Klikspaan

2011-2013: werken aan de aanwezigheid van Team Jeugd op sociale netwerksites, ook voor wat betreft het participatieluik
Financiële prognose

Voorlopig geen financiële impact


Actie 5: Ondersteunen Jeugdraad als permanent inspraak- en adviesorgaan

Omschrijving

Het adviesorgaan van de jeugd speelt een belangrijke rol in het participatiebeleid naar kinderen en jongeren van de stad Kortrijk. In ieder geval is de Jeugdraad het ultieme adviesorgaan met betrekking tot alle beleidsopties binnen het Jeugdbeleid. Zie ook: H0P0.5.4.

Het adviesorgaan wordt ondersteund door de stad op drie manieren:


  • Financieel: de stad geeft alle stedelijke adviesorganen een financieel duwtje in de rug

  • Personeel: de stad vaardigt een apart personeelslid af voor de jeugdraad. Alle inhoudelijke personeelsleden van Team Jeugd zijn bevoegd om de jeugdraad inhoudelijk te ondersteunen op vlak van hun specialisatielijn, de administratieve medewerker verzorgt de administratie van de jeugdraad

  • Infrastructureel: de jeugdraad heeft gratis huisvesting


Netwerking

Jeugdraad Kortrijk


Timing

Continue actie


Financiële prognose

Toelage aan Jeugdraad

€ 5.000


1.3 ruimte
1.3.1 Proces & analyse
Fuifruimte

Team Jeugd exploiteert de volgende fuifinfrastructuur:



  • PC Bissegem, capaciteit max. 520 personen, max .12 fuiven per jaar, max. 90 dB(a)

  • JOC Kortrijk, capaciteit max. 350 personen, onbeperkt aantal fuiven, max. 85 dB(a)

De Main Hall, vroeger uitgebaat door de stad onder de noemer Kleizaal, bood een tijd lang mogelijkheden om middelgrote fuiven te herbergen. In het voorjaar 2010 is de zaal echter failliet gegaan waardoor ook de jeugdfuiven - onder de overeenkomst met de stad - niet verder konden plaatsvinden. Dit stelt de jeugdverenigingen voor een serieuze patstelling, aangezien de mogelijkheden voor middelgrote fuiven op dit moment quasi nihil zijn. Het maakt het dossier over een tijdelijke fuifmogelijkheid des te urgenter (zie ook: H0P0.5.2).

Een deel van de nood wordt gelenigd door een overeenkomst met Kortrijk XPO (max. 4400 bezoekers). Erkende jeugdverenigingen kunnen de zaal gebruiken voor fuiven vanaf 1000 bezoekers, doordat de stad een evenementsubsidie van € 4.500 voorziet, om de zaal betaalbaar te maken.

Een aantal jeugdverenigingen kiest er ook voor om een fuif in een ontmoetingscentrum (OC) te organiseren, vooral omwille van de nabijheid. De capaciteit van deze OC’s ligt bovendien iets hoger dan de zalen in het beheer van Team Jeugd en stukken lager dan de mastodontfuiven in Kortrijk Xpo.
Hoe wordt bovenstaande aanbod geëvalueerd?

Tussen 2008-2010 werden er twee ‘wouters’ georganiseerd met fuiforganisatoren. Deze thematische discussies behandelden de overstap naar Kortrijk XPO en de beoordeling van de veiligheidsaanpak door middel van het werken met vaste security. Dit laatste was de rechtstreekse aanleiding tot het opstarten van Safe Party Zone. Meer hierover: H2T2.1A6. Wat de fuifinfrastructuur betreft zijn alle organisatoren het erover eens dat de evenementsubsidie voor het fuiven in de XPO een tijdelijk gegeven moet zijn en dat niet alle ondersteuning mag opgeslokt worden door deze grote evenementen. Een moeilijke evenwichtsoefening, gezien het gebrek aan mogelijkheden!

Naast de ‘wouters’ staan we voortdurend in nauw contact met de organisatoren: tijdens de organisatie van eigen evenementen, maar ook op fuiven van andere jeugdverenigingen. Er is heel vaak onderling overleg toegespitst op individuele evenementen, waaruit een aantal belangrijke conclusies kunnen genomen worden:


  • De behoefte aan een middelgrote fuifzaal is zeer sterk:

- Er zijn fuiven van jeugdverenigingen die te groot zijn voor het PC, maar te klein voor XPO vb. 20fr fuif.

- Er zijn fuiven die naar het OC zijn afgezakt (vb. Zakfuif), maar de ondersteuning en de kennis van zaken daar is beperkt waardoor de verenigingen 100% moeten terugplooien op eigen ervaringen. Er werd ook gesteld dat onze prijssimulatie voor het afnemen van de dranken in OC’s klopt, voor zover er met flesjes wordt gewerkt. Dat is een relatief gunstige vaststelling gezien de winstregeling in OC’s voorheen als negatief ervaren werd.



    • Er zijn sommige organisatoren die het niet aankunnen om in een professioneel groots kader als dat van XPO te werken (vb. Kiekenfuif), zelfs met een stevige ondersteuning vanuit de stad.

    • Om de twee jaar is de kalender van de XPO zeer druk bezet. Grootse evenementen als ‘Busworld’ en ‘Interieur’ maken het programmeren van fuiven in het najaar quasi onmogelijk. Vooral voor de studentenfuiven in het begin van het academiejaar is dit een groot probleem.


Speelruimte

In het inleidende hoofdstuk van dit plan wierpen we een blik op het aantal kinderen en jongeren in Kortrijk, zie H0P0.1.1 & bijlage 1. Voor hen is het aanbod aan speelpleinen en speeltoestellen een belangrijk gegeven. Kortrijk heeft een gevarieerde en divers verspreide speelruimte. De lijst met speelpleinen en speeltoestellen wordt als bijlage 6 toegevoegd.


Hoe wordt het huidige aanbod ervaren? Zie bijlage 3 voor de inspraakacties die gerealiseerd zijn. Dit aanbod wordt positief ervaren. Het onderhoud van de omgeving en de toestellen (vuile toestellen, sluikstorten, hondenpoep, etc.) is nog een aandachtspunt.

In het dichtbevolkte noorden van Kortrijk zijn heel wat speelpleintjes op wandelafstand bereikbaar. In het dunner bevolkte zuiden is er vaak één centraal speelplein aanwezig en ontbreken hier en daar nog wat spelimpulsen in de onmiddellijke woonomgeving van kinderen.

Het speelruimtebeleid wordt door Team Jeugd uitgewerkt en daarna in samenspraak met de vzw Jongerenatelier uitgevoerd. Voor de realisatie van de speelprojecten is een strikte opvolging & nauwe samenwerking met vzw Jongerenatelier noodzakelijk.

Waar vroeger de nadruk vooral lag op het inkleden van speelpleintjes met toestellen en op de correcte toepassing van de Europese normering, wordt stilaan beleidsmatig ook steeds meer geredeneerd vanuit het avontuurlijk spelen (om. door de doordachte inplanting van groen), het geven van stimulansen en prikkels aan kinderen, zonder daarvoor dus op ieder pleintje een toestel te voorzien.

Bij het in kaart brengen van het ‘speelweefsel’ (zie verder) en de verdere uitwerking hiervan, moeten we rekening houden met de bespeelbaarheid van nieuwe openbare ruimtes. Hier werd tot voor kort onvoldoende aandacht aan besteedt.

We leggen tot slot ook de link tussen ruimte en maatschappelijk kwetsbaarheid. Op donderdag 29 april 2010 werd een studiedag georganiseerd rond deze beide thema’s. De studiedag was succesvol, niet alleen voor de externen die aanwezig waren. Ook medewerkers van interne diensten reageerden verwonderd bij het zien van de gedachtegang & de overdachte planning ten gronde van het ruimtebeleid.


1.3.2 Doelstellingen, acties & instrumenten
Doelstelling

De stedelijke ruimte is aangepast aan de noden & behoeften van de Kortrijkse kinderen en jongeren.
Acties

Daartoe worden volgende acties op poten gezet:


Actie 1: Organisatie van fuifruimte voor grote en middelgrote fuiven
Omschrijving

  • De stad blijft de samenwerking verder zetten met de beheerders van de particuliere fuifinfrastructuur. De evenementsubsidie voor de organisatie van fuiven in de XPO wordt dus voorlopig verder gezet tot er een definitieve bestemming is voor een nieuw fuifcomplex. Zie H2T2.1A6 voor meer specifieke gegevens rond de financiële implicaties van deze maatregel.

  • Daarnaast wordt verder uitgekeken hoe we zo snel mogelijk tijdelijk meer ruimte kunnen creëren voor middelgrote fuiven. In 2010 nog willen we duidelijkheid krijgen met betrekking tot fuifmogelijkheden op de site van Kortrijk-Weide. De uitslag van een geluidsstudie uitgevoerd in de NMBS-loods, zal bepalen welke investeringen nodig zijn om tijdelijk fuiven te kunnen laten doorgaan in de loods ‘als niet ingedeelde inrichting’ (max. 12/jaar / max. 90 dB(a) of zelfs minder). Indien en aanvaardbare geluidssterkte mag geproduceerd worden en indien er infrastructureel een minimum aanwerken kunnen worden uitgevoerd (verwarming en stroomvoorzieningen), dan kunnen een aantal middelgrote fuiven (de kleinste van XPO en de grootste van PC Bissegem) de verhuis maken naar de loods. Indien de geluidsstudie negatief uitvalt of de investering te groot, dan blijven we alleszins toewerken naar een definitieve oplossing.


Netwerking

Directies Facility en eventuele andere stedelijke directies, Jeugdraad


Timing

Continue actie


Financiële prognose

Infrastructuurwerken tijdelijke fuifzaal: budgetten Facility op buitengewone begroting (nog te bepalen)


Actie 2: Organisatie van fuifruimte voor Kleine fuiven
Omschrijving

Verder zetten van de uitbating van het PC Bissegem en de fuifzaal van het JOC. Daarnaast: aangezien de capaciteit van de OC’s iets groter is dan die van de zalen in het beheer van de stad, zal het fuiven in de OC’s meer gestimuleerd worden. Breekpunt is hier steeds de drankverkoop en de winstregeling hieromtrent geweest, maar die lijkt na een correcte simulatie wel mee te vallen. Toch is fuiven in OC’s niet evident, de knowhow is er niet altijd aanwezig om fuiven op een behoorlijke manier te laten verlopen. Komende beleidsperiode worden de nodige besprekingen en acties ingepland om ook in de OC’s fuifruimte te creëren en een fuifbeleid te voeren, conform de vooropgestelde normen ttz. inplanting van perimeterzones, veiligheidsaanpak, samenwerking met politie,…


Netwerking

Team Gebiedswerking, Vzw OC’s, Jeugdraad


Timing

Continue actie


Financiële prognose

Geen financiële impact


Actie 3: Ontwikkelen van een speelruimtebeleid
Omschrijving

  • Met het Kortrijkse speelruimtebeleid streven we naar een optimale speelwaarde zowel op formele als informele speelruimtes. Voor de spreiding van de formele speelruimtes wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen wijkspeelpleintjes, centrale speelpleinen en regionale speelpleinen. Hierbij wordt rekening gehouden met de bevolkingssamenstelling en de actieradius van kinderen. Het speelruimtebeleid zet in op verschillende sporen:

  1. renovaties bestaande speelpleinen

  2. aanleggen nieuwe speelpleinen (met speeltoestellen)

  3. aanleggen avontuurlijke speelpleinen (via landschapselementen)

  4. controle en onderhoud speeltoestellen

  5. uitwerken van een speelweefsel

  6. netwerking

Renovatie & vernieuwing: jaarlijks wordt 10% van de bestaande speelpleinen gerenoveerd. Verouderde toestellen worden verwijderd en vervangen door nieuwe toestellen die daarnaast ook beantwoorden aan de veranderde bevolkingssamenstelling. Er worden jaarlijks twee nieuwe speelpleinen aangelegd. De keuze voor de locaties is afhankelijk van de spreiding van de huidige speelpleinen, plannen voor verkavelingen, stadsvernieuwingsprojecten, etc. Ten slotte wordt er ook een budget voorzien om enkele avontuurlijke speelpleintjes aan te leggen. Deze worden aangelegd met landschapselementen zoals heuvels, hagen, bomen, stappaaltjes etc. Voor al deze acties wordt telkens een inspraakproces uitgewerkt en uitgevoerd.

Controle: de bestaande speelpleintjes en speeltoestellen worden jaarlijks 3 maal gecontroleerd in het kader van veiligheid. Deze controles gebeuren 2 maal door een externe firma (voorjaar en najaar) en 1 keer door de stadswachten (zomer). Op basis van deze verslagen worden de nodige herstellingen en onderhoud gedaan.

Bovenstaande acties worden jaarlijks verfijnd in een jaarplan speelruimte.




  • Voor de realisatie van de speelprojecten wordt samengewerkt met de vzw Jongerenatelier. De vzw Jongerenatelier is een brugproject waar jongeren voorbereid worden op de reguliere arbeidsmarkt. Door de unieke samenwerking met de vzw Jongerenatelier realiseren we een beleid voor en door jongeren waardoor het respect voor de infrastructuur verhoogt.




  • Naast het bestaande aanbod aan formele speelpleintjes worden er ook speelprikkels gegeven in de directe woonomgeving van kinderen. Het project Speelstraten wordt voor de komende beleidsperiode verder gezet. De speelstraten zorgen niet alleen voor speelruimte op straat voor de kinderen maar de buurtbewoners leren elkaar op deze manier ook beter kennen. In veel gevallen wordt de speelstraat afgesloten met een straatfeest. Bij de speelstraten wordt er veel belang gehecht aan het contact met de speelstraatverantwoordelijken. Op die manier kunnen de speelstraten permanent geëvalueerd worden.




  • Tijdens de zomer van 2010 werd geëxperimenteerd met een speelkoffer. Speelkoffers worden op vraag van de bewoners op buurtspeelpleintje geplaatst. De speelkoffer bevat allerlei spelmateriaal en moet kinderen stimuleren om op openbare pleintjes te spelen met andere kinderen uit de buurt. Ook hier wordt een engagement gevraagd van de buurtbewoners (bijhouden sleutel, aanvragen koffer) om de sociale controle te verhogen bij het gebruik van de speelkoffers. Dit project wordt vanaf 2011 verder uitgewerkt en uitgebreid.




  • Naast het voortzetten van de bestaande acties focussen we voortaan ook op een beleid rond ‘ruimte’ als zodanig. Kinderen en jongeren maken op een geheel eigen manier gebruik van de openbare ruimte. Het voeren van een integraal ruimte- en speelruimtebeleid, betekent dat kinderen en jongeren zich niet alleen op specifieke plaatsen kunnen uitleven, maar ook spelprikkels ervaren in hun directe woonomgeving. Het samenhangend geheel van plekken en verbindingen die belangrijk zijn voor kinderen en jongeren, wordt het speelweefsel genoemd. In de komende beleidsperiode zal het speelweefsel in kaart gebracht worden en als leidraad gebruikt worden in stadsvernieuwingsprojecten en de aanpak van nieuwe verkavelingen.


Netwerking

vzw Jongerenatelier (maandelijks), Directie Leefmilieu & Directie Sport (zesmaandelijks), Directies Mobiliteit en Infrastructuur, Stadsplanning & Ontwikkeling, Leefmilieu, Strategische Cel, Gebiedswerking (speelweefsel), Stedelijk Preventieteam. Zie ook: H1T1.1A6.


Timing

Continu


Speelweefsel: 2011
Financiële prognose

Jaarlijkse toelage aan de vzw Jongerenatelier

€ 172.000

Jaarlijks budget Leefmilieu

€ 45.000

Globale werkingskosten

(Speelstraten, speelkoffers, controle van de speelpleintjes, reinigen van zandbakken,…)



€ 35.000


Actie 4: Uitbouwen van domein De Warande tot hét speeldomein van Kortrijk
Omschrijving

Het Extern Verzelfstandigd Agentschap de Warande, krijgt een publiekrechterlijke programmatieopdracht vanuit de stad, bepaald in een samenwerkingsovereenkomst tussen de stad en de vzw. De doelstelling wordt geformuleerd als volgt:

“De uitbating van het jeugdcentrum de Warande waaronder volgende zaken begrepen zijn:


  • Het beheer van het open speeldomein

  • Het ontwikkelen van expertise rond vrije tijd voor kinderen & jongeren

  • Het organiseren van speelpleinwerking

  • De uitbating van een jeugdverblijfscentrum

  • De ondersteuning van het lokale verenigingsleven”11

Met een sterk uitgebouwde werking (Wasper-speelpleinwerking) die gestaag groeit en vooruitzichten op de realisatie van een integrale vernieuwing van speeldomein én infrastructuur (Masterplan), ziet de toekomst er gunstig uit voor de Warande. Meer informatie: zie H0P0.5.3.
Netwerking

Stedelijke directies in het bijzonder Directie Facility & Directie Leefmilieu, Jeugdraad, lokaal verenigingsleven


Timing

Beleidsplanperiode


Financiële prognose

Jaarlijkse reguliere toelage Warande

€ 81.031


Actie 5: Kortrijk & jeugdtoerisme

 

Omschrijving



  • De jeugdherberg wordt gerenoveerd in de periode 2011 tot 2013. De middelen hiertoe komen van de Provincie (Sport), de hogescholen & de KULAK en van de Vlaamse Gemeenschap. Directie Facility staat in voor de praktische kant van de zaak. Intussen zijn de voorbereidingen aangevat (bezoeken goede voorbeelden, architect zoeken, plannen opmaken,…) De jeugdherberg beoogt een viertal doelgroepen: Erasmusstudenten, sportklassen, gezinnen via sociaal toerisme en individuen. Jeugd zal betrokken worden in het participatief proces dat moet uitmaken hoe de jeugdherberg zal veranderen. In dit kader is het ook van belang om af te stemmen met de andere jeugdverblijfsaccommodatie in Kortrijk (Verblijfshoeve Van Clé en het jeugdverblijfscentrum op De Warande).

  • Visie op jeugdtoerisme: uit het bilateraal overleg met de Directie Cultuur – dienst Toerisme, blijkt dat er op heden geen specifieke accenten gelegd worden in functie van jeugdtoerisme. Er zijn enkele kindergerichte accenten binnen het aanbod voor groepen, maar daar blijft het bij:

- City Games: aanbod van privé-organisatie, maar werkt niet op maat van de stad

- Holder de Bolder-kar voor kinderen

- Kort en zoet voor 12-18-jarigen

- Erop en eronder

- Steegjessteptocht

- Speels bezoek aan musea voor kinderen & verjaardagsfeestjes in musea

De prioriteit voor Toerisme blijft om met de kleine personeelsbezetting de huidige werking te continueren vb. de wandelingen, musea, erfgoed,…voor een ouder publiek.

Sommige steden krijgen van Toerisme Vlaanderen veel middelen, waardoor ze bijvoorbeeld een volledig team kunnen vrijstellen voor acties rond jeugdtoerisme. In Kortrijk is dit niet het geval. Team Jeugd bekijkt zélf welke mogelijkheden Kortrijk kan bieden aan jongeren (vb. principe van Use-It) en stuurt aan op een globale visie rond jeugdtoerisme, over de verblijfsinfrastructuur heen.


Netwerking

Stedelijke directies om Directie Sport, Directie Cultuur / dienst Toerisme, Warande vzw, Kinderboerderij Van Clé vzw


Timing

 Beleidsplanperiode


Financiële prognose

Kinderboerderij Van Clé vzw

€ 71.123

Groeningeheem vzw

€ 56.000

Warande vzw (regulier)

€ 81.031


Yüklə 0,87 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin