Birçok insanın olası her durumda kullanabileceği ürünler ortaya koymaktır. Böylece bu ürünler evrensel tasarımda yerini alır.
Birçok insanın olası her durumda kullanabileceği ürünler ortaya koymaktır. Böylece bu ürünler evrensel tasarımda yerini alır.
1- Kullanımda Eşitlik:
1- Kullanımda Eşitlik:
Kullanıcı ayrıcalığı yapılmaz, herkes tarafından kullanılabilmelidir
2- Kullanımda Esneklik:
2- Kullanımda Esneklik:
Kullanıcının yeteneği ve tercihi doğrultusunda üründe kullanım esnekliği sağlamak…
3- Basit ve Sezgisel Kullanım :
3- Basit ve Sezgisel Kullanım :
Kullanımı anlaşılır ve kolay olmasıyla her kullanıcıya hitap etmelidir. Kullanıcıdan üst düzey bilgi, beceri ve konsantrasyon beklememelidir.
4-Anlaşılabilir Bilgi:
4-Anlaşılabilir Bilgi:
Tasarım, bilginin etkili iletişimini çevresel koşullara veya kullanıcı yeteneklerine bakmaksızın sağlamalıdır. Sunumun fazlalığı önemlidir. Bilgi farklı formlarda ve tarzlarda sunulmalıdır (grafik, sözlü, yazılı vb.).
5- Hata Toleransı:
5- Hata Toleransı:
Hatalar iyi tespit edilmelidir. Hatalar ortadan kaldırılmalı ya da en aza indirgenmelidir.
6- Düşük Fiziksel Çaba:
6- Düşük Fiziksel Çaba:
Tasarımlar fiziksel güç gerektirmeyecek şekilde olmalıdır. Kullanıcı fazla çaba sarfetmemelidir.
7- Yaklaşım ve Kullanım İçin Gerekli Boyut ve Alan:
7- Yaklaşım ve Kullanım İçin Gerekli Boyut ve Alan:
Tasarlanmış aracın veya sistemin kullanıcıların boyut ve duruşlarına göre kullanımı değişmeyecek şekilde olmalıdır.
Önemi :
Önemi :
Bu 7 ilke bize tasarımlarımızı yaparken dikkate almamız gereken adımları gösterir.
Fakat her ilke her durum için söz konusu değildir.
Ayrıca her ilkeyi her durum için eşit şekilde uygulayamayabiliriz.
Örneğin;
Örneğin;
Çekiç, balyoz, bisiklet vs.
Kullanımı fiziksel güç isteyen araçlardır. Buna göre fiziksel güç çaba gerektirmemeli ilkesine göre tasarlanması zordur.
Çoklu Mod Etkileşimin Amacı;
Çoklu Mod Etkileşimin Amacı;
Kullanıcıların kendilerine en uygun etkileşim yolunu seçerek sisteme ulaşmalarına olanak sağlamak
Ses sistemi algıyı artırmada önemli yere sahiptir.
Ses sistemi algıyı artırmada önemli yere sahiptir.
Görüntü ile birleştiğinde evrensel tasarımı destekler hale gelir.
Böylece;
Algılamada hataları azaltır(oyun vs).
Görme engelliler ve duyma engelliler ortamdan yararlanabilir.
Işığın yetersiz veya gürültünün çok olduğu ortamlarda bilgiye ulaşmadaki problemi ortadan kaldırabilir.
Kullanabileceğimiz iki çeşit ses vardır.
Kullanabileceğimiz iki çeşit ses vardır.
Konuşma (speech)
Konuşmasız-Sözsüz Ses(non-speech)
Konuşma dilden çıkan sesin farklı çeşitlerde bir araya getirilmesiyle sağlandığı için ortaya karmaşık bir durum çıkarıyor.
Konuşma dilden çıkan sesin farklı çeşitlerde bir araya getirilmesiyle sağlandığı için ortaya karmaşık bir durum çıkarıyor.
Kişiden kişiye ve ortamdan ortama değişen konuşma ile bu karmaşıklığı daha belirgin şekilde görebiliriz.
Bu yüzden teknoloji de bu karmaşıklığı algılamada oldukça zorluk çeker.
Gelişen teknolojiye rağmen konuşma dilinin algılanması oldukça güçtür.
Ortamdan karışan diğer sesler ve kişilerin konuşmaları esnasında ağzından farklı tonlarda harflerin çıkması bu zorluğu gösterir. (ııı, üüü)
Bu yüzden konuşmayı standart tonda bilgisayar ortamına sunmak için kişilere eğitim verilmelidir. Fakat bu eğitimin şu an için amacına ulaşmadığı bilinmektedir.
Avantajları:
Avantajları:
Kişilerin diğer organlarını o an başka işlerde kullanmasını sağlayabilir.
Ayrıca fiziksel engeli bir hayli olan insanlar için iyi bir fırsattır.
Teknoloji ile daha iyi hale getirildiğinde zaman açısından çok fazla hız sağlayacaktır.
Arayüzde ses, konuşmaya göre daha kolay algılanan bir iletişim parçasıdır.
Arayüzde ses, konuşmaya göre daha kolay algılanan bir iletişim parçasıdır.
Konuşmada cümleyi tamamlamak ve cümleye bir bütün olarak bakmak gerekir.
Seste ise; sesin ne anlama geldiği bilindiği an işlem yapılabilir.
Avantajlar:
Avantajlar:
Standart hale gelebilir ve konuşmadaki gibi herhangi bir dile bağımlı olmak gerekmez.
İşlemler daha kısa sürede halledilebilir (konuşmaya göre)
Dezavantajlar:
Her bir işleme bir ses bulmak ve notaların yetersizliği olabilir
Bir çok sesi anlamlarına göre tanımak oldukça zordur.
Dokunma hissi bilgisayar teknolojisinde giderek önem kazanan bir teknolojidir.
Dokunma hissi bilgisayar teknolojisinde giderek önem kazanan bir teknolojidir.
Bu alanda dokunmatik cihazlar ve hareket algılayıcıları giderek artmaktadır.
Grafik ara yüzü tasarımlarının gelişmesinden en çok mağdur olan görme engellilerdir. Bu durumda onların mağduriyetini azaltmanın iki yolu vardır: İşitme ve dokunma duyularından yararlanmak.
2) İşitme Engeli
2) İşitme Engeli
Grafik ara yüzü tasarımında görme engellilere göre çok çok üstünlerdir. Grafik tasarımlarının çoğu görsellik ifade ettiği için bu konuda bir sıkıntı çekmezler. Fakat işitme engellilerde ise en büyük sıkıntı işitme engelidir. Bu duruma göre tasarımlarda sesli anlatımın dışında işitme engelliler için de metinsel bir döküman hazırlanmalıdır.
INDRA, Castilla-La Mancha Üniversitesi ve Adecco Vakfı ile ortaklaşa yürüttüğü GANAS Projesi (İşaret Dili için Otomatik Animasyon Üretimi Projesi) kapsamında işitme engelliler için metinleri işaret diline dönüştüren bir çevirmen geliştiriyor. Proje ile işitme engellilerin sosyal yaşama dahil olması ve çevrelerindeki bilgilere erişebilmeleri hedefleniyor. Sonuç olarak metinler bir bilgisayar yardımı ile üç boyutlu karakterler kullanılarak işaret diline dönüştürülüyor.
INDRA, Castilla-La Mancha Üniversitesi ve Adecco Vakfı ile ortaklaşa yürüttüğü GANAS Projesi (İşaret Dili için Otomatik Animasyon Üretimi Projesi) kapsamında işitme engelliler için metinleri işaret diline dönüştüren bir çevirmen geliştiriyor. Proje ile işitme engellilerin sosyal yaşama dahil olması ve çevrelerindeki bilgilere erişebilmeleri hedefleniyor. Sonuç olarak metinler bir bilgisayar yardımı ile üç boyutlu karakterler kullanılarak işaret diline dönüştürülüyor.
En büyük sıkıntı ellerini hareket ettirememeleridir. Daha yüksek derecelerde engellilerde ise vücudun birçok bölümünü fiziksel olarak hareket ettirememektedirler. Bunların engellerini ise, sesli komutlarla ve/veya göz hareketleriyle çalışan teknolojilerle aşabiliriz.
İspanyol bilim insanları düşünce gücüyle yönlendirilebilen bilgisayar yaptılar. Kişinin ellerini kullanmadan bilgisayarı açıp kapatmasını ve hatta internete girmesini bile sağlayabiliyor.
İspanyol bilim insanları düşünce gücüyle yönlendirilebilen bilgisayar yaptılar. Kişinin ellerini kullanmadan bilgisayarı açıp kapatmasını ve hatta internete girmesini bile sağlayabiliyor.
Beyin sinyallerinin alan ve bunu çözümlemek için yüzden fazla elektrodu kullanan sistem bilgisayarın anlayabileceği bi şekilde komutları çözümlüyor.
Özellikle elleri olmayan engelli insanlar için çok önemli bir teknoloji olan bu sistem onların da internete girip bilgisayar kullanabilmelerini sağlayacak.
4) Disleksi (Öğrenme-Okuma Güçlüğü)
4) Disleksi (Öğrenme-Okuma Güçlüğü)
Okuma güçlüğü çeken engellilerdir. Okuma güçlüğü çeken için yapılan tasarımlar, yazılan yazılar tane tane olmalı ve anlatılmak istenenler grafiklerle-şablonlarla daha basite indirilmelidir.
5) Otizm
5) Otizm
Otistik insanların çevreyle etkileşimi, iletişim iyi değil ve hayal güçleri çok zayıftır. Bu yüzden sanal ortamlarda insanlarla iletişim kurmaları daha kolay ve otistik insanlar için yararlı olacağı düşünülmektedir.
