Satici ticari belge veremez. Belgenin aslını alır. Gider pusulasını düzenlemez, ancak imzalar. Satış bedelini alır. Alici
Yüklə 2,09 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- SATICI
- Vergi usul kanunu gider pusulasında uyulacak kuralları aşağıdaki gibi belirlemiştir.
- SATICI (Üretici Çiftçi) Müstahsil makbuzunu düzenler. Ticari belge verebilir. Belgenin kopyasını alır.
- Belgenin kopyasını alır. Satış bedelini öder. 3.3. Günlük Müşteri Listesi
- SATICI (Konaklama işletmesi) Hizmet bedelini alır. Belgenin kopyası resepsiyonda kalır. Müşteri listesine göre faturayı keser.
- BEYANNAMELER MUHTASAR BEYANNAME 1. Muhtasar Beyanname
- Vergi tevkifatı (stopaj)
- 2. Muhtasar Beyannamenin Beyan Şekli ve Zamanı
- 3. Vergi tevkifatı yapacaklar
- 4. Muhtasar Beyannamenin İçeriği
- 5. Vergi Tevkifatı Yapılacak Ödemeler ve Vergi Kesinti Oranları
- GELİR VERGİSİ ORANLARI 2010 Yılı Ücret Gelirlerine Uygulanacak Gelir Vergisi Oranları
- GELİR VERGİSİ ORANLARI 2011 yılı gelir vergisi oranları
- GELİR VERGİSİ ORANLARI 2011 Yılı Ücret Gelirlerine Uygulanacak Gelir Vergisi Oranları
- 6. Verginin Ödeme Şekli ve Zamanı
- MUHTASAR BEYANNAMENİN DÜZENLENMESİ 1. Muhtasar Beyannamenin Düzenlenmesi
- 1.1. Mükellefe ait bilgi ve dönem tablosu
- 1.2. Tablo 1 - Matrah ve vergi bildirimi
- 1.3. Tablo 2 - Tahakkuka esas icmal cetveli
- 1.4. Tablo 3 - Ücret ve ücret sayılan ödemeler ile menkul sermaye iratları dışında kalan ödemelere ait bildirim
- MUHTASAR BEYANNAME DÜZENLEME ÖRNEĞİ Örnek
Ticari işletmelerde giderlerin belgelendirilmesi esastır. Belgesi olmayan işlemler defterlere kayıt edilemez. Defter tutan işletmecilerin, defter tutmayan kişilerden (çiftçiler hariç) satın aldıkları mal veya hizmetler karşılığında düzenledikleri ticari belgeye gider pusulası denir. Satıcıya imzalatılan belgenin kopyası işletmecide, aslı ise satıcıda kalır. Gider pusulasının düzenlenebilmesi için mal veya hizmetin defter tutmayan kişilerden alınması yeterlidir. Alış işleminde alıcı ve satıcı olmak üzere iki taraf vardır. Taraflar ve özellikleri şöyledir: SATICI Ticari belge veremez. Belgenin aslını alır. Gider pusulasını düzenlemez, ancak imzalar. Satış bedelini alır.
Ticari belge verir. Belgenin kopyasını alır. Gider pusulasını düzenler. Satış bedelini öder. Gider pusulasının görünümü bir kitabı andırır. Sıra numarası verilen sayfaların, bir asıl bir de kopyası vardır. Belgedeki sayfalarının bir arada bulunmasına koçan denir. İşletmeler ihtiyaçlarına göre koçan temin edebilirler. Gider pusulası defterlere işlenirken koçanların karıştırılmaması için her koçanın dış yüzeyine seri numarası verilir. İşletmeler kendi ihtiyaçlarına göre (Vergi Usul Kanunu’ndaki şekil şartlarının yer alması kaydıyla) gider pusulasının şeklini belirleyebilirler. İşletmeler her istediklerinde belge temin edemezler. Vergi Usul Kanunu temin zamanını iki şekilde belirlemiştir:
2. Maliyenin anlaşmalı matbaalarından temin edebilir.
Vergi usul kanunu gider pusulasında uyulacak kuralları aşağıdaki gibi belirlemiştir.
Bu süre Türk Ticaret Kanunu’nda 10 yıl olarak belirlenmiştir. Belgelerin saklanmasının nedeni yapılacak incelemelerde delil teşkil etmesidir.
Gider pusulasında satıcının alacağı bedelden çeşitli oranlarda gelir vergisi kesilir, kalan satıcıya ödenir. Bu kesinti işlemine stopaj yapmak da denebilir. 
Müstahsil basit anlamıyla üretici demektir. Müstahsil makbuzu ise çiftçilerden yapılan alışlar için kullanılmaktadır. Ülkemizdeki küçük çiftçiler ürünlerini sattıklarında şirketlerden bu belgeleri alarak yaptıkları satışı belgelemiş olurlar. Defter tutan çiftçilerin veya toptancıların, defter tutmayan çiftçilerden satın aldıkları ürünler karşılığında düzenledikleri ticari belgeye müstahsil makbuzu denir. Çiftçiye imzalatılan belgenin kopyası işletmecide, aslı ise çiftçide kalır. Vergi Usul Kanununa göre müstahsil makbuzu ile defter tutmayan çiftçilerden yapılan alış işlemi belgelenerek ticari defterlere kaydedilir.
SATICI (Üretici Çiftçi)
ALICI (Defter Tutan Çiftçi)
3.3. Günlük Müşteri Listesi Defter tutan konaklama işletmecileri günlük, hangi müşterilerin hangi oda, bölüm ve yatakta kaldıklarını takip etmek amacı ile bir liste tutar. Bu listeye günlük müşteri listesi denir.
SATICI (Konaklama işletmesi) Hizmet bedelini alır. Belgenin kopyası resepsiyonda kalır. Müşteri listesine göre faturayı keser. ALICI (Konaklayacak kişi) Hizmet bedelini borçlanır. Satış bedelini öder. Müşterilerin günlük takip edilmesi ve müşterinin faturasında bir yanlışlığın meydana gelmemesi için düzenlenir. Ayrıca mali polis tarafından yapılan kontrollerde günlük müşteri listesi istenir. Belgenin temini ve düzenleme kuralları fatura yerine geçen diğer belgeler gibidir. 3.4.Yolcu Listesi Şehirlerarası yolcu taşımacılığı yapan işletmeler, yaptıkları her sefer için yolcu isimleri ve ödedikleri ücretleri gösteren listeyi düzenlemek zorundadır. Bu belgeye yolcu listesi denir. Yolcu listesinde de taşıma hizmetini alan ve bu hizmeti satan kişi olmak üzere iki taraf vardır. Taşımacılık işletmeleri müşteriye bilet satma yetkisini acentelere verebilir. BEYANNAMELER MUHTASAR BEYANNAME 1. Muhtasar Beyanname: Muhtasar beyanname gelir vergisi beyanlarından biridir. Muhtasar beyanname, işverenler veya vergi tevkifatı yapan diğer kimseler tarafından kesilen vergilerin matrahları ile birlikte, toplu olarak vergi dairesine bildirilmesine mahsustur (GVK madde 84). Muhtasar beyannamede stopaj usulü vergilendirme söz konusudur. Stopaj usulünde vergi asıl borçludan değil, vergi sorumlusundan talep edilir. Bu tür vergiler kaynakta kesilen vergilerdir. Bu yolla gelir daha sahibinin eline geçmeden önce vergilendirilmiş olmaktadır. Yani, işçiye veya memura ücret veya maaş ödeyen işveren, daha bu ödemeyi yapmadan önce, işçi veya memurun aldığı ücret veya maaştan kanunen ödemesi gerekli olan gelir ve damga vergisini kesecek ve yasal süre içinde kestiği bu vergileri bir muhtasar beyanname düzenleyerek vergi dairesine ödeyecektir. Anlaşılacağı üzere burada işçi veya memur kanuni mükelleftir, fakat onların adına ve hesabına vergilerini ödeyen ve muhtasar beyanname veren işveren, vergi sorumlusudur. Vergi tevkifatı (stopaj): Gelir veya kurumlar vergisine tabi bir kazanca ilişkin hasılatın (gelir, kazanç) ilgilisine ödenmesi aşamasında, ödemeyi yapanlarca, yasa ile belirlenmiş oranlar üzerinden istihkakın bir kısmının tutulup, hasılatı elde eden adına ve onun peşin vergisi olarak vergi dairesine yatırılması şeklinde uygulanan vergileme yöntemi ve vergi güvenlik tedbiridir. Stopajı doğuran işlem, stopaja tabi istihkakın nakden veya hesaben ödenmesidir. Bu uygulamanın amacı vergilerin tahsilini daha kolay ve garantili şekilde gerçekleştirmek, küçük matrahların vergiden kaçırılmasını önlemek, maliye idaresinin ve vergi mükellefinin işlem yükünü azaltmak, verginin, gelirin doğuşundan çok kısa bir süre içinde maliye dairesine geçmesini sağlamak ve nihayet verginin mükellef üzerindeki psikolojik etkisini gidermektir. 2. Muhtasar Beyannamenin Beyan Şekli ve Zamanı: Gelir vergisi, mükellefin veya vergi sorumlusunun beyanı (bildirimi) üzerine tarh (vergi hesaplama) edilir. Mükellef ilgili vergi tevkifatlarını (stopaj, vergi kesintisi) muhtasar beyanname doldurmak ve doldurmuş olduğu beyannameyi bağlı olduğu vergi dairesine vermek sureti ile bildirir. Muhtasar beyanname aylık veya üç aylık dönemler itibari ile düzenlenip verilebilir. Ancak üç ayda bir muhtasar beyanname verme imkanından yararlanabilmenin koşulları vardır. Üç aylık beyanname vermek isteyen mükelleflerin aşağıdaki şartların tümünü taşıması gerekmektedir: - Çalıştırdıkları hizmet erbabı sayısı 10 ve daha az olmalıdır. - Yapılmış tevkifatlar arasında zirai ürün bedellerinden yapılmış tevkifat bulunmamalıdır. - Üç aylık dönemler halinde muhtasar beyanname verileceği vergi dairesine önceden bildirilmiş olmalıdır. Ziraî ürün bedelleri üzerinden tevkifat yapanlar hariç olmak üzere, çalıştırdıkları hizmet erbabı sayısı 10 ve daha az olanlar, 94. maddeye göre yapacakları tevkifatla ilgili muhtasar beyannamelerini, bağlı bulundukları vergi dairesine önceden bildirmek şartıyla her ay yerine Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının yirmiüçüncü günü akşamına kadar verebilirler (GVK madde 98). Ekim Kasım, Aralık dönemi için 23 Ocak, Ocak, Şubat, Mart dönemi için 23 Nisan , Nisan,Mayıs, Haziran dönemi için 23 Temmuz, Temmuz, Ağustos, Eylül dönemi için 23 Ekim akşamına muhtasar beyanname verilir. GVK 94. maddesi gereğince vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanlar, bir ay içinde yaptıkları ödemeler veya tahakkuk ettirdikleri karlar ve iratlar ile bunlardan tevkif ettikleri vergileri ertesi ayın yirmiüçüncü günü akşamına kadar(VUK 17/04/2007 371 sıra numaralı tebliğ), ödeme veya tahakkukun yapıldığı yerin bağlı olduğu vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar (GVK madde 98). Yıl sonlarında tahakkuk ettirilen mevduat faizlerinden kesilecek vergilerin bildirilmesi için bu süre bir ay uzatılır. Muhtasar beyanname verilecek ay 23. günü tatil gününe geliyorsa takip eden ilk iş gününe kadar beyanname verilebilir. Mükellef aynı belediye sınırları içinde muhtelif yerlerde yapılan ödeme ve tahakkuklar ile bunlara ait vergileri bir merkezden bildirilebilir. Muhtasar beyannameler süresi dahilinde bağlı olunan vergi dairesine elden verilebilir ya da taahhütlü, iadeli taahhütlü posta ile gönderilebilir. E-Beyanname uygulamasından yararlanabilenler elektronik ortamda, beyannamenin kanuni olarak teslim etme süresinin bittiği iş günü saat 24:00’ a kadar gönderebilirler. 3. Vergi tevkifatı yapacaklar: - Kamu idare ve müesseseleri - İktisadi kamu müesseseleri - Ticaret şirketleri - İş ortaklıkları - Dernekler, vakıflar ve bunların iktisadi işletmeleri - Yatırım fonu yönetenler - Gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı - Zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler listede sayılan ödemeleri nakden veya hesaben yaptıklarında, ödeme yaptıkları kişiler adına belirtilen oranlarda tevkifat yapmaya mecburdurlar. 4. Muhtasar Beyannamenin İçeriği: GVK madde 99’a göre muhtasar beyannamede aşağıdaki bilgilerin gösterilmesi gerekir: 1- Tevkifat yapanın adı ve soyadı veya ünvanı ile adresi; 2- Muhtasar beyannamenin ilgili bulunduğu ay veya aylar, 3- Aylık ücret bordrolarının icmali, - Hizmet erbabının sayısı, - Hizmet erbabına verilen ücretler tutarı, - Ücretlerden yapılan vergi tevkifatının(vergi kesintisi) tutarı (Üç aylık muhtasar beyannamelerde her aya ait bordronun icmali ayrı gösterilir), 4- Vergi tevkifatına tabi diğer ödemeler, - İstihkak sahibinin(ödeme yapılan kişi) adı ve soyadı ile iş adresi, varsa bağlı bulunduğu vergi dairesi ve mükellef hesap numarası, - Ödemenin nev'i (türü), - Ödemenin miktarı, - Ödemeden yapılan vergi tevkifatı, 5- Muhtasar beyannamenin tanzim(düzenleme) tarihi ve yetkili imza. Tevkifata tabi menkul sermaye iratları ile bunlardan yapılan vergi tevkifatı, nev'i itibariyle icmalen ayrı bir muhtasar beyannameye alınır. 5. Vergi Tevkifatı Yapılacak Ödemeler ve Vergi Kesinti Oranları: Vergi tevkifat oranları Maliye Bakanlığı tarafından düzenlenir.Ücretler için uygulanacak gelir vergisi oranları her yıl düzenlenir. Bu nedenle tevkifat oranları yıllara göre değişiklik gösterebilir.
GELİR VERGİSİ ORANLARI
İşverenler, hizmet erbabına ödedikleri ücretlerden yaptıkları vergi tevkifatını ücret bordrosunda göstermeye mecburdurlar. Ücretlerden gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılır. Ücretler için uygulanacak damga vergisi oranı binde 6,6 (%0,66)’ dır. Ücret bordrosunda yer alan gelir vergisi ve damga vergisi kesintileri toplamı muhtasar beyannamede gösterilir. 6. Verginin Ödeme Şekli ve Zamanı: Vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanlar bir ay içinde yaptıkları ödemeler veya tahakkuk ettirdikleri karlar ve iratlar ile bunlardan tevkif ettikleri vergileri ertesi ayın yirmi üçüncü günü akşamına kadar, bağlı oldukları vergi dairesine bildirmeye ve yirmi altıncı günü akşamına kadar da ödemeye mecburdurlar. Üç aylık bildirimde bulunanlar da ilgili dönemin 23. günü akşamına kadar bildirimde bulunup altı gün sonra 26. günü akşamına kadar ödeme yapmak zorundadırlar. (VUK 17/04/2007 371 sıra nu.lu tebliğ) MUHTASAR BEYANNAMENİN DÜZENLENMESİ 1. Muhtasar Beyannamenin Düzenlenmesi: Muhtasar beyannamenin belli bir formu vardır. Muhtasar beyanname 1003 numaralı formdur. 1003 muhtasar beyanname formu bir yaprak ve iki yüzden oluşur. Ön yüzde: Mükellefe ait bilgi ve dönem tablosu Tablo 1 Matrah ve vergi bildirimi Tablo 2 Tahakkuka esas icmal cetveli Arka yüzde ise: Tablo 3 Ücret ve ücret sayılan ödemeler ile menkul sermaye iratları dışında kalan ödemelere ait bildirim Tablo 4 Ödemelerin türüne göre kod cetveli Vergi dairelerine verilen muhtasar beyannameler, bilgisayarda değerlendirildiğinden beyannameye yazılan bilgiler açık, okunaklı ve hatasız olmalıdır. Her bilgi, beyannamede ait olduğu tablodaki satıra ve sütuna yazılır. Beyanname mavi veya siyah tükenmez kalemle okunaklı ve büyük harflerle doldurulmalıdır. Tutarlar sağa yanaşık yazılmalıdır. Beyanname elde veya bilgisayar ortamında düzenlenebilir. Bağlı olunan vergi dairsine elden verilebilir ya da posta yolu ile; taahhütlü veya iadeli taahhütlü olarak gönderilebilir. İnternet ortamında (elektronik ortamda) İnternet vergi dairesi aracılığı ile E-Beyanname şeklinde düzenlenip gönderilebilir.
- Mükellefin bağlı olduğu vergi dairesinin adı - Bağlı olduğu il ve ilçe - Vergi sorumlusunun vergi kimlik numarası, e-posta adresi, adı soyadı veya ünvanı, telefon numarası - Muhtasar beyannamenin ait olduğu yıl yazılır, - Muhtasar beyanname her ay veriliyorsa aylık, üç ayda bir veriliyorsa üç aylık ile hangi ay ya da aylara aitse o aylar işaretlenir. 1.2. Tablo 1 - Matrah ve vergi bildirimi: Bu bölüm ücret ödemeleri ile menkul sermaye iratlarına ait ödemelere ait b  ölümdür.
- Ödemelerin tür kodu (beyannamenin arka yüzündeki tablo4 ödemelerin türüne göre kod cetvelinden kod bulunarak yazılır), - Ödemelerin brüt (gayrisafi) tutarları (kesintiler ücretler hariç olmak üzere brüt tutar üzerinden hesaplanır) 17 toplam a hücresine bu tutarın toplamı yazılır. - Gelir vergisi kesintisi tutarları, 17 toplam b hücresine ise kesinti toplamları yazılır. - Terkin edilen tutar varsa 18 numaralı hücreye yazılır. (5084 sayılı kanun gereği) - 19 numaralı hücrede kesinti toplamından terkin tutarı çıkarılarak kalan tutar (17 b-18) yazılır. - - Çalıştırılan işçi sayısı bölümünde asgari ücretli ve diğer ücretli çalıştırılan işçilerin kaçar kişi olduğu ayrı ayrı aylara göre yazılır . - 18 numaralı hücre doldurulmuş ise yapılan terkinin hangi tebliğ kapsamında olduğu işaretlenir. - - 2 numaralı hücreye tablo 1- 19 nu.lu hücredeki tahakkuk eden (terkin sonrası kalan gelir vergisi tutarı) vergi tutarı yazılır. - 3 numaralı hücreye tablo 1- 23 nu.lu hücredeki mahsup edilecek gelir vergisi toplamı yazılır. - Eğer tahakkuk eden vergi mahsup edilen vergi tutarından fazla ise 4 numaralı hücreye (2 numaralı hücredeki tutardan 3 numaralı hücredeki tutar çıkarılarak bulunan) ödenecek gelir vergisi tutarı yazılır. - Eğer mahsup edilen vergi tahakkuk eden vergi tutarından fazla ise aradaki fark 5 nu.lu hücreye iade edilecek tutar olarak yazılır. - Tevkifata ilişkin damga vergisi toplamı 6 numaralı hücreye yazılır. - Beyannameye ait damga vergisi (her yıl muhtasar beyanname damga vergi oranı değişmektedir. 2008 yılı için 15,10 TL.) 7 numaralı hücreye yazılır. - Tablo 2 nin altında yer alan bölümlere vergi sorumlusu ve varsa beyannameyi düzenleyen SMMM'ye ait bilgiler doldurulur. 1.4. Tablo 3 - Ücret ve ücret sayılan ödemeler ile menkul sermaye iratları dışında kalan ödemelere ait bildirim: Bu bölümde gayrimenkul kira, SMMM ödemeleri gibi ücret ve menkul sermaye iratları dışında kalan ödemeler gösterilir. Eğer burada yer alan satırlar yeterli gelmezse aynı bilgileri içeren bir liste beyannameye eklenir. -
 1.5. Tablo 4 - Ödemelerin türüne göre kod cetveli: Bu cetvelden ödemenin kodu bulunur ve buna göre diğer tablolardaki tür kodu alanlarına ilgili ödeme tür kodu yazılır.
2. E-Beyanname: Vergi mükellefleri veri beyanlarına ait beyannamelerini internet üzerinden vermeleri ve bildirimlerine ait tahakkuk bedellerini de otomatik ödeme ve internet bankacılığı yoluyla ödeyebilmeleri için oluşturulan elektronik portaldır. Beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi uygulaması tam otomasyona geçmiş vergi dairelerine verilecek beyannameleri kapsamaktadır. Vergi dairelerinin tam otomasyona geçirilmesi ile ilgili çalışmalar sürdürülmekte olup, bu dairelerin sayısı sürekli olarak arttırılmaktadır. Bu nedenle hangi vergi dairelerinin tam otomasyona geçmiş olduğu, Gelirler Genel Müdürlüğünün internet sitesinden güncel olarak izlenebilir. (VUK 340 nu.lu tebliğ) İsteğe bağlı olarak e-beyanname kullanılabilir. Ancak bazı mükellefler ve bu mükelleflerin düzenlemeleri gereken bazı beyannameleri internet vergi dairesi aracılığı ile e-beyanname şeklinde düzenlemek zorundadırlar. Belli hadleri aşan mükellefler için e-beyanname zorunlu tutulmuştur. Yıllara göre bu hadlerin değişlik göstereceği tabiidir. MUHTASAR BEYANNAME DÜZENLEME ÖRNEĞİ Örnek: HG İstanbul/Eyüp vergi dairesine bağlı olan bir işletmedir. HG işletmesinde 2 işçi çalıştırmaktadır. İşletme muhtasar beyannamesini aylık dönemler halinde vermektedir. HG işletmesinin Eylül 2008 dönemi içinde yapmış olduğu ödemeler aşağıdaki gibidir. - İşletmesinde çalıştırdığı işçilerden birine aylık olarak brüt 1.500 TL, diğerine ise 1.000 TL ödemiştir.
Yüklə 2,09 Mb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
20, 21, 22 numaralı hücrelere var ise mahsup edilecek vergiler ve 23 numaralı hücreye bunların toplamı (20+21+22) yazılır. Örneğin çalışanlara ait özel gider indirimi tutarları mahsup edilen vergiler bölümünde yer alır.
1 numaralı hücreye tablo 1- 17 a hücresindeki matrahlar toplamı yazılır.
Ödeme yapılan kişiye ait bilgiler, tür kodu, gayrisafi tutar ve kesilen gelir vergisi tutarı ilgili bölümlere yazılır.