& Şureddin memmedli Prof. Dr.; Gürcistan uyruklu; Ardahan Üniversitesi öğretim üyesi

&

Şureddin MEMMEDLİ

Prof. Dr.; Gürcistan uyruklu; Ardahan Üniversitesi öğretim üyesi

[e-mail]

&

GÜRCİSTAN'DA KARAPAPAK YERLEŞİMLERİ

İSTATİTİK-ANSİKLOPEDİK BİLGİLER

--------------------------------

 Tiflis şehrinde

 Rustavi şehrinde

v Aşağı Kartlı diyarında

Ø Bolnisi ilçesinde

 Bolnisi şehrinde

Z Abdallı köyü

Z Ağalar köyü

Z Ayorta (Ağayurd) köyü

Z Arakel köyü

Z Arıxlı köyü

Z Bala Darbaz köyü

Z Bala Muğanlı köyü

Z Balıc köyü

Z Beyteker köyü

Z Ceferli köyü

Z Darbaz köyü

Z Daşdıoğullar köyü

Z Deller köyü

Z Demirli köyü

Z Esmeler köyü

Z Faxralı köyü

Z Gülever köyü

Z Hasanhocalı köyü

Z İmirhasan köyü

Z İnseoğlu köyü

Z Karadaş köyü

Z Karatikan köyü

Z Koçulu köyü

Z Koşaise (Muluxsalı) köyü

Z Kepenekçi (Kvemo-Bolnis) köyü

Z Kipircik (Sarımmedli) köyü

Z Kölayır (Kölagir) köyü

Z Mığırlı köyü

Z Molla Ehmedli köyü

Z Musıprian (Babakişiler) köyü

Z Poladaur (Çatax) köyü

Z Samsecris (Şemşiöyü) köyü

Z Sarallar köyü

Z Saraçlı köyü

Z Seneb köyü

Z Siskala köyü

Z Şahbuzlu köyü

Z Zolgevec köyü

Ø Dmanisi ilçesinde

 Dmanisi (Başkeçid) şehrinde

Z Bağcalar köyü

Z Bezekli köyü

Z Çopuarllar köyü

Z Dağ Arıxlı

Z Dağ Kızılhacılı köyü

Z Deller köyü

Z Dunus köyü

Z Engirevan köyü

Z Geyliyen köyü

Z Gora köyü

Z Gödekdağ köyü

Z Hamamlı köyü

Z Hüseynkend (Söyünçay) köyü

Z Kamerli köyü

Z Kamışlı köyü

Z Karabulak köyü

Z Kızılkilse köyü

Z Kirovis köyü

Z Lökcandar köyü

Z Memişler köyü

Z Memişli köyü

Z Ormeşen köyü

Z Oruzman köyü

Z Pantiani (Armudlu) köyü

Z Saca köyü

Z Salammelik köyü

Z Seferli köyü

Z Soğutlu köyü

Z Sukala köyü

Z Şahmarlı köyü

Z Şindiler köyü

Z Tğispiri (Ormanağzı) köyü

Z Vake (Karakilse) köyü

Z Yakublu köyü

Z Yırğançay köyü
Ø Kardabani ilçesinde

Kardabani şehrinde

Z Axalşen köyü

Z Ambartepe köyü

Z Aşağı Kepenekçi köyü

Z Birlik köyü

Z Botanik köyü

Z Candar köyü

Z Karacalar köyü

Z Kalinin köyü

Z Kosalı köyü

Z Nazarlı köyü

Z Poniçala (Soğanlık) köyü

Z Sertcala-Muğanlı köyü

Z Tehle köyü

Z Tezekend köyü

Z Vaxtangis köyü
Ø Marneuli ilçesinde

 Marneuli şehrinde

Z Ağemmedli köyü

Z Ağkula köyü

Z Axlılele köyü

Z Axlımahmudlu köyü

Z Alget (Meçidli Görarxı) köyü

Z Alget (Kür üstü) köyü

Z Ambarovka köyü

Z Araplı köyü

Z Baydar köyü

Z Baytallı köyü

Z Beyterefçi köyü

Z Beyler köyü

Z Böyük Muğanlı köyü

Z Burma (Burma Tezekend) köyü

Z Candar köyü

Z Daştepe köyü

Z Demye-Görarxı köyü

Z Ezizkend köyü

Z Hacıisekend köyü

Z Hallavar köyü

Z Hancığazlı köyü

Z Hocornu köyü

Z Hüldere köyü

Z Xutor-Lecbedin köyü

Z İlmezli köyü

Z İmir köyü

Z Kaçağan köyü

Z Kasımlı köyü

Z Kepenekçi köyü

Z Keşeli köyü

Z Kırıklı köyü

Z Kızılhacılı köyü

Z Kireç-Muğanlı köyü

Z Kosalı köyü

Z Kullar köyü

Z Kuşçu köyü

Z Kürtler köyü

Z Lecbedin köyü

Z Mamayı köyü

Z Molla oğlu köyü

Z Sabirkend köyü

Z Sadaklı köyü

Z Saral köyü

Z Sarvan köyü

Z Seyidkocalı köyü

Z Sop köyü

Z Şülever kasabası

Z Tekeli köyü

Z Tezekend (Görarxı Tezekend) köyü

Z Ulaştı köyü

Z Yenikend (Kaya kocalı) köyü
Ø Tetricğaro ilçesinde

Z Göhnar (Köhnar) köyü

Z Napilnar (Nebililer) köyü

Z Kosalar köyü

Z Şıklı köyü
Ø Zalka ilçesinde

Z Ercivan-Sarvan köyü

Z Gödekler köyü

Z Kızılhacılı-Çölyan köyü

Z Minasazkend köyü

Z Tecis-Culuxlu köyü

v Kaxet diyarında
Ø Axmeta ilçesinde

Z Arxiloskali köyü

Z Kasriscğali köyü

Ø Dedopliscğaro ilçesinde

Z Lenovka köyü
Ø Lagodex ilçesinde

Z Gencele köyü

Z Kabal köyü

Z Karacalar köyü

Z Uzuntala köyü
Ø Sagareco ilçesinde

Z Düzeyrem köyü

Z Karabağlı köyü

Z Kazlar köyü

Z Keşeli köyü

Z Kombor köyü

Z Lembeli köyü

Z Paldı (Baldo) köyü

Z Tüller köyü

Z Yor-Muğanlı köyü

Ø Telavi ilçesinde

Z Karacalar köyü

v Şida (iç) Kartli diyarında
Ø Gori ilçesinde

Z Levitana (Zezman) köyü

Z Tedosminda
Ø Kareli ilçesinde

Z Kareli şehrinde

Z Ağara kasabası

Z Kvenatkosa köyü

Ø Kaspi ilçesinde

Z Axalkelek köyü

Z Axalsopeli (Tezekend) köyü

Z Çengiler köyü

Z Ferma köyü

Z Xidiskğuri (Köprü kulağı) köyü

Z Kaloubani köyü

Z Kvemo-Handaki köyü

Z Mikelcğaro (Çele) köyü

Z Sakadakiano (Tat uşağı) köyü

v Msxeta-Mtianeti diyarında
Ø Msxeta ilçesinde

Z Ağaiani (Adıgözeloğullar) köyü

Z Agaraki köyü

Z Codoret köyü

Z Msxaldidi köyü

Z Muxran (Mollalar) köyü

Z Sixizdziri (Cömberli) köyü

Z Telovan köyü

¥ TBİLİSİ (TİFLİS) ŞEHRİNDE – Gürcistan'ın başkenti. Yüzölçümü: 121 km². Nüfusu: 1989'da 1.095.500 kişi, 2002'de 1.081.679 kişi. 1936'ya kadar Tiflis adlanmıştır. Ortacala, Şeytanbazar, Meydan, Xarpux, Bezekli Hamam, Cuma Mescidi, Tekle kervansarayı, Müslüman mezarlığı, Köroğlu kayası, Saburtala, Cırtdağan, Çaylak, Narın Kala (onun İsfahan, Tebriz burçları), Gence kapısı, Baskallar, Şıklı, Şaxtaxtı, Seyitler, Müçtehit, Avcala, Petroluluk yer adları atalarımızın ruhunu yaşatmaktadır. Burada 730 yılında mescit dikildiği hususunda bilgi var. Bir mescit 15. yüzyılda Akkoyunlu sergerdesi Halil Bey Bektaşi tarafından (Bektaşiye mescidi), diğer mescit 1522'de Şah İsmail tarafından (Aliye mescidi), daha bir mescit 18. yüzyılın 20. yıllarında Osmanlılar tarafından inşa edilmişti. Şah Abbas mescidi 1949'da uçurulmuştur. Tiflis Cuma mescidi Müslümanların hizmetindedir. Tiflis'i 12. yüzyıl Azeri şairi Genceli Nizami «Cennet bezekli güzel toprak», 18. yüzyıl şairi Molla Penah Vakıf «dünya yerinin cenneti» vasıf etmişler, 20. yüzyıl başlarının yazarı Abdulla Şaik doğma şehri «elvan kanatlarını geniş açmış tavus kuşuna» benzetmişti. A. Bakühanlı, M. F. Axundzade, M. Ş. Vazeh, M. C. Memmedkuluzade, Ö. F. Nemanzade, H. Cavid, şarkıcılar Allahverdi, Sadık, Settar, Bülbülcan vb burada yaşayıp-yaratmışlar. Tiflis'te Türk Tiyatrosu faaliyet göstermişti, Azeri Türkçesinde ‘Ziya’, ‘Keşkül’, ‘Şarki-Rus’, ‘Molla Nesreddin’, ‘Yeni Fikir’, ‘Sovyet Gürcistan'ı’ gazetelerimiz, dergilerimiz yayınlanmıştı, Türk pedagoji meslek yüksekokulu olmuştu. Tiflis doğumlu ünlülerden: devlet hadimleri Elimerdan Bey Topçubaşov, Neriman Nerimanov, Ahund Yusuf Talıbzade, yazar Abdulla Şaik, ünlü oyuncular Mustafa Merdanov, Eli Kurbanov, Möhsün Senani, İbrahim İsfahanlı, müzikçiler Niyazi, Reşid Behbudov, bilim insanları İsmail Hüseynov, Elekber Kuluyev, Meksud Eliyev, İsa Kerimov, Teymuraz Ceferli, Zemfira Verdiyeva, Dilara Eliyeva, Elçin Memmedov, emek kahramanı Akif Ceferov, toplumsalcı Hesen Hesenov vb. Nebatat bağındaki hıyabanda M. F. Axundzade'nin, M. Ş. Vazeh'in mezar üstü abideleri, F. Xoyski'nin, H. Ağayev'in büstleri, İ. İsfahanlı'nın evi karşısında büstü koyulmuştur. Bakü, Vazeh, Axundov, İsfahanlı sokakları, İstanbul oteli var. Cuma Mescidi, Azerbaycan Kültür Merkezi, Azerbaycan Drama Tiyatrosu, ‘Gürcistan’ gazetesi, M. F. Axundzade'nin, N. Nerimanov'un, M. C. Memmedkuluzade'nin ev-müzeleri, Tiflis Devlet Üniversitesi'nde Türkoloji bölümü, 73 sayılı Azerbaycan okulu ve 64 sayılı okulun Azerbaycan bölümü var. Burada dünyevi okulumuzun tarihi 1847–1849 yıllarındandır. Tiflis'te Türklerin sayısı 1835'te 723 kişi, 1876'da 2310 kişi, 1897'de 5557 kişi, 1902'de 6635 kişi, 1922'de 3255 kişi, 1939'da 5874 kişi (% 1,1), 1959'da 9560 (% 1,4), 1979'da 12852 (% 1,2), 1989'da 17968 (% 1,5), 2002'de 33751 (% 1,3) gösterilir.