1. ÜMumi DİLÇİLİk I indd

tədqiqat obyekti dairəsinin dəqiqləşdirilməməsidir. Fra-
zeologiyanın obyektinə nələr daxildir? Bu suala dilçilər 
müxtəlif cavablar verirlər. Bunlardan daha çox diqqəti cəlb 
edən rus alimi S.İ.Ojeqovun fikridir. O, frazeologiyanı iki 
mənada (geniş və dar) təsəvvür edir. Ojeqova görə, geniş 
mənada frazeologiya dedikdə, buraya hər cür sabit birləş-
mələr – atalar sözləri, məsəllər, idiomlar, ibarələr, ədəbi 
klişelər, rəvayətli ifadələr, qanadlı sözlər və s. daxildir. 
Lakin dar mənada frazeologiya isə ancaq sözün ekvivalen-
ti olan frazeoloji vahidlərin məcmusudur. Frazeologiyanı 
belə fərqləndirmək və onunla da kifayətlənmək doğru de-
yil. Frazeoloji material dilin lüğət tərkibinin bir hissəsidir. 
Buna görə də, əlbəttə, frazeologiya dedikdə, onu lüğəvi 
vahidlərin məcmusu daxilində nəzərdə tutmaq lazımdır.
1
V.N. Teliya. Göstərilən əsəri, səh. 3.
2
A.Qurbanov. “Müasir Azərbaycan dilinin frazeologiyası”. Bakı, 1963, səh.4-5.

---

Ü M U M İ D İ L Ç İ L İ K – I C İ L D
226
Məlum olduğu kimi, həm dildəki frazeoloji materialın 
məcmusu və həm də bunlar haqqında elm şöbəsi frazeo­
logiya adlanır. Frazeologiya termininin belə iki məna ifadə 
etməsi dilçilikdə qüsurdur. Dilin leksik tərkibi leksika, lek-
sikadan bəhs edən şöbə leksikologiya adlandığı kimi, fraze-
oloji tərkibi bildirmək üçün frazika, frazika haqqında biliyi 
isə frazeologiya adlandırmaq düzgün olar.
İndiyə qədər dilçilikdə frazeoloji vahidləri bildirmək-
dən ötrü ümumməqbul termin də müəyyənləşdirilməmiş-
dir. Bu anlayışı aydınlaşdırmaq məqsədilə linqvistik ədə-
biyyatda bir sıra müxtəlif söz və ifadələrə təsadüf olunur; 
məsələn, frazeologizm, frazem, frazeoloji vahid, frazeoloji 
tərkib, leksikləşmiş söz birləşmələri və s. Frazeoloji ha-
disələri adlandırmaq üçün bu terminlərdən “frazeoloji va­
hid” və “frazem” daha geniş yayılmışdır.
Dilçilikdə az işlənilmiş nəzəri frazeoloji problemlər 
hələ də çoxdur; məsələn, leksem və frazemlərin qarşılıqlı 
münasibəti, frazemlərin nitq hissələrinə olan münasibəti 
və s. Bütün bu məsələlərin həm xüsusi, həm ümumi dilçi-
lik planında həll edilməsi frazeologiya şöbəsinin qarşısın-
da duran əsas vəzifələrdəndir.