2019 Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Tasarısı’na ilişkin Plan ve Bütçe Komisyonu muhalefet şerhimiz aşağıdaki gibidir

AKP Gençleri Geleceksiz ve İşsiz Bırakıyor!

Siyasi iktidar hem eğitime hem de sağlığa erişimde yapısal adaletsizlikler yerleştirerek; “eğitim dışı tartışmaların gölgesindeki müfredat değişiklikleri” “çağın gereklerine aykırı ve bilimsel olmayan yaklaşımlar”, “niteliği gittikçe azalan bir eğitim sistemini” yerleşikleştirmektedir. 2016 yılı PISA sonuçları Türkiye’deki eğitimde gerilemeyi ortaya koymuştur.⁸³ Genç nüfusu görece fazla olan bir ülke olarak Türkiye’de, gençlerin çalışma hakları önceki kuşaklara göre tehdit altındadır. 2002 sonrası sosyal güvenlik ve eğitim/mesleki eğitim politikaları, gençlerin; eğitime dâhil olmasını, iş bulmasını, işte kalmasını ve emekli olabilmesini zorlaştırmıştır. 25 yaşında bir üniversite bitirip işe başlayan bir genç 25 yıl sürekli sigortalı çalışsa dahi emekli maaşı almak için 65 yaşını beklemek zorundadır. Yani primlerini ödediği emekli maaşını almak için ilave 15 yıl bekleyecektir. 2019 yılında genç işsizliğinin cumhuriyet tarihinin en yüksek rekorunu kıracağı tahmin edilmektedir.
Kaynak: TÜİK HİA, *Ağustos Dönemi

TÜİK verilerine göre önceki yıl aynı döneme göre Ağustos 2018’de 30 bin genç daha işsiz kalmış ve genç işsiz sayısı 1.174.000 kişiye yükselmiştir. Bu süreçte dikkat çekici olan bir nokta eğitimli gençlerin daha çok işsiz kalmasıdır. 2018 Ağustos dönemi TÜİK verilerine göre işsizlerin yüzde 32’si gençlerden oluşmaktadır.

Genç işsizliği içerisinde de genç kadın ve üniversiteli genç kadın işsizliği her geçen gün artmaktadır. AKP’nin eğitim ve istihdam politikaları arasındaki bağı koparmasından kaynaklı eğitimli gençler iş bulmakta güçlük çekmektedir. Genç işgücünün içerisinde kadın oranı yüzde 35 iken bu oran işsiz gençlerde son yıllarda artarak yüzde 44’e kadar yükselmiştir.
Kaynak: TÜİK HİA, * Ağustos Dönemi

Ne İşte Ne Eğitimde Olmayan Gençler (15-29) Sorunu Devam Ediyor.

OECD kıyaslamalarında kullanılan bu kavram, 2014 Ocak döneminden bu yana TÜİK hane halkı işgücü anketleri kapsamında Türkiye için de üretilmektedir. NEET, “ne işte ne de eğitimde olmayan gençlerin” konumunu açıklamak için kullanılan bir terimdir. Genç nüfus oranı görece daha yüksek olan Türkiye gibi ülkelerde bu veri çok daha önemli bir hal almaktadır. OECD verilerine göre Türkiye, NEET "Not in Employment or Training" değeri en yüksek üye ülkelerden biri görünümündedir. Ne işte ne de eğitimde olmayan gençler ya iş arayışında ya da işgücü piyasası dışındadır. Bu konumda gelecek kuşakları oluşturan gençlerin gerekli önlemler alınmaması durumunda hızlıca NİNJA⁸⁴laştığı (No income, no job, no asset) söylenebilir. Türkiye’de NEET olarak ifade edilebilecek NİNJA’laşma potansiyeli olan milyonlarca yurttaş bulunmaktadır. TÜİK verilerinin gösterildiği aşağıdaki tabloya göre Türkiye’de 15-29 Yaş aralığında olan her 100 yurttaşın yaklaşık yüzde 28’i ne bir işte çalışmaktadır ne de bir eğitim almaktadır.

15-29 Yaş aralığında NEET Göstergeleri

	Toplam	Sadece eğitimde olanlar	Sadece istihdamda olanlar	Eğitim ve istihdamda olanlar	Ne eğitimde ne istihdamda olanlar	Ne eğitimde ne istihdamda olanların oranı (NEET) (%)
2014	17.890	5.269	5.625	1.899	5.096	28%
2015	17.921	5.272	5.632	2.007	5.011	28%
2016	17.934	5.327	5.491	2.128	4.989	28%
2017	17.960	5.292	5.576	2.150	4.941	28%
2018	17.809	4.270	5.882	2.176	5.479	31%

OECD ülkeleri içerisinde NEET oranı en yüksek ülkelerin içerisinde Türkiye gelmektedir. Türkiye’nin yakın ve orta gelecekteki umudu olan gençlerin üretim ve bilim dışında tutulmaları geleceğin belirsiz olması sorununu ortaya çıkarmaktadır. Türkiye’de özellikle 15-19 Yaş arası kadınların hem işten hem de eğitimden uzaklaşmış olması çok yüksek boyutlardadır.

G-20 Ülkelerinde En Yüksek NEET Oranları Türkiye’de