Çocuk: Aynı mı? (Abisinin kitap sayısını araştırıyor.) Hayır, onun daha fazladır (kızgın bir ifade ile konuşur).
Anne: Hayır, gerçekten aynı. Onlara da bak
Çocuk: Onun daha fazla.
Anne: Onunkileri bir sıraya diz. Sonra da kendininkileri sırala ve karşılaştır.
Çocuk: (denileni yapar) bir, iki, üç, dört. Bir iki üç, dört. Aynı. (Mutlu olmuştur.)
2. Dil Gelişiminde Belirli Özellikler
2. Dil Gelişiminde Belirli Özellikler
a) Fenom(Ses) / Morfem (Sesleri Sıralama)
* Fenom: Dili oluşturan en temel seslerdir. Dilin yapısına göre sayısı değişir. Bazı dillerde 20 bazı dillerde ise 60 ses vardır.
* Morfem: Dildeki en küçük anlamlı birimdir. Dil biliminde “kök” olarak bilinir. Bebeklerin, fenomları bir araya getirerek çevrelerindekinin anlayabileceği kelimeler oluşturmalarıdır.
b)Semantik(Anlam): Kelime ve cümlelerin anlam bilgisidir. Çocuğun kelime cümlelerden anlam çıkarabilmesidir.
d) Pragmatik(Kullanım): İletişim kurmak için dilin kullanımını ifade eder.
3) Dil Gelişimini Açıklayan Kuramlar
3) Dil Gelişimini Açıklayan Kuramlar
Davranışçı Kuram: Davranışçı kurama göre dil, pekiştireç ile öğrenilir. (Skinner ve diğer davranışçılar.)
* Bebekler, rastlantı eseri günlük konuşma dilinde var olan benzer sözcükler kullandıklarında yetişkinlerce ödüllendirilirler.
* Bebeğin çıkardığı sesler pekiştirildikçe, bebek sesleri daha fazla tekrar eder ve dili öğrenir.
* Pekiştirilmeyen seslerin ise tekrar edilme sıklığı azalır ve sönme meydana gelir.
b) Sosyal Öğrenmeci Kuram: Dili öğrenme, çocuğun yakın çevresindeki anne – babayı MODEL ALMASI ve TAKLİT ETMESİ ile meydana gelir. Şive/Ağız farklılıkları
* Chomsky ve doğuştancı kuramcılar dil gelişimini biyolojik temellere dayandırarak açıklalar.
* Beyin ve sinir sistemi genetik olarak dili öğrenebilecek şekilde tasarlanmıştır.
* Chomsky ‘e göre insan beyni dili öğrenme için gerekli mekanizmaya sahiptir ve bu mekanizmaya dili öğrenme mekanizması denir.
* Biyolojik altyapı sosyal paylaşımı sağlayan sözel dilin kullanılmadığı yada kullanılamadığı durumlarda beden dilinin kullanılması şeklinde açığa çıkar.
* Çocuklar yürümeyi öğrendikleri gibi belli olgunluğa eriştiklerinde de konuşmayı öğrenirler.
* Çocuklar önce isimleri, sonra fiilleri ve daha sonrada sıfatları öğrenirler.
* Dil öğretilemez, dil ancak zihindeki dil kazanma mekanizması etkin çalıştığında öğrenilebilir.
* Bu dönemde dilin temelindeki ses ve sıra vardır, ancak anlam tam olarak yoktur. Kendi içinde 3 aşamaya ayrılır.
Ağlama Evresi (0 – 2 Aylar): Bu evrede bebekler ağlarken, ileride dilin alt yapısını oluşturacak bazı sesler çıkarırlar.
Babıldama Evresi (3 – 5 aylar): Bebekler bu dönemde ünlü ve ünsüzleri bir araya getirerek sesler çıkarırlar. (ba – ba, ma – ma, de – de vb.)
Çağıldama(Heceleme) Evresi (6 – 12 aylar): 3 heceli kelimeler telaffuz edilir. Kelimelerin anlamları bilinmemektedir. Yani kavram gelişimi söz konusu değildir.
3) Dil Gelişimini Açıklayan Kuramlar
3) Dil Gelişimini Açıklayan Kuramlar
d) Dönemsel Kuram
2) Tek Sözcük Dönemi (12-18 ay)
* Bebek ilk anlamı kelimesini genellikle bu dönemde söyler.
* Bu dönem konuşma açısından KRİTİK DÖNEM ‘dir.
* Kavram gelişimi bu dönemde başlamıştır. (Kavram gelişimi, duyu organlarıyla alınan bilgiyi nesnelerin zihinsel tasarımına dönüştürme işidir.)
* Alıcı dil Gelişmiş(anlama, kavrama), ancak ifade edici dil(anlatma ) gelişmemiştir. Dil gelişiminde anlama, anlatmadan önce gelir. Çocuk sorulan bir soruyu anlayabilir, ancak cevap üretmede zorlanır.
* MORGEM: Bebeklerin tek bir anlamlı sözcükle birçok şeyi anlatmaya çalışmalarıdır. Bu durum bebeklerin nesnelerin veya olguların adlarını bilmemelerinden kaynaklanır.
