Anemiyalar

Qanitirmə dərəcələrinin təsnifaı

(A.İ. Qorbaşko, 1982)

Qanitirmənin göstəriciləri	Qanitirmə dərəcələri
	Yüngül	Orta	Ağır
Qanın həcminin defisiti (%-lə)	20%-ə qədər	21-30%	30%-dən çox
Eritrositlərin miqdarı	3.5x10^12/l	2.5x10^12/l-ə qədər	2.5x10^12/l-dən az
Hb səviyyəsi	100 q/l	83-100 q/l	83q/l-dən az
Puls (dəqiqə)	80-a qədər	80-100	100-dən çox
A/T (sistolik mm.c.s)	110	110-90	90-dan az
Hematokrit (%)	30%-dən çox	25-30%	25%-dən az

Ekstremal şəraitdə daha sadə üsuldan istifadə olunur.

İndeks= nəbzin sayı (dəqiqədə)/ A/T sistolik

Allgöwer, Burry indeksi ilə qanitirmənin həcminin təyin edilməsi.

İndeks	Itirilmiş qanın həcmi (%-lə)
0.4	0
0.78	10-20%
0.99	20-30%
1.11	30-40%
1.38	40-50%
1.5-dən çox	50%-dən çox

Lakin bu indeks pediatriyada istifadə olunmur.

Kəskin qanaxmalarda müalicə sxemi:

• 
  500 ml qanitirmədə 1000-1500 ml kristalloid məhlul infuziya olunmalıdır.
  
• 
  1000 ml qanitirmə zamanı 300-500 ml eritrosit küt­ləsi+400 ml kolloid+1000 ml kristalloid məhlullar infuziya olunmalıdır.
  
• 
  1500 ml qanitirmə zamanı 750-1000 ml eritrosit küt­ləsi+800 ml kolloid+150 ml təzə dondurulmuş plaz­ma+2000 ml kristalloid məhlul infuziya olunmalıdır.
  
• 
  2000 ml qanitirmədə 1300-1500 ml eritrosit küt­ləsi+1000 ml kol­loid­lər+300 ml təzə dondurulmuş plaz­ma+3500 ml kristalloid məhlullar infuziya olunmalıdır.
  

Transfuziyanın həcmi hemodinamik göstəricilərin stabil­ləşməsindən asılıdır. Erit­rosit və təzə dondurulmuş plaz­manın həcmi köçürülmüş mayenin həcminin ya­rı­sın­­­dan az olma­malıdır. Köcürülən plazma və eritrositlərin nisbəti 3:1 olma­lıdır və plaz­­­ma eritrositlərdən əvvəl köcürülməlidir.

Nəzərə almaq lazımdır ki, vena daxilinə infuziya olunmuş duz məhlulları dövr edən qanın həcmini kolloidlərə nis­bətən daha az artırır. 1 litr Ringer-laktat məhlulu dövr edən qanın həcmini 300 ml, 100 ml 25% albumin məhlulu isə 2 saat­dan sonra dövr edən qa­nın həcmini 450 ml artırır. Kəskin və iri həcmli qanitirmə zamanı qlü­koza məhlulları köçürmək məs­ləhət deyil. Çünki qlükoza məhlulları metabolitik pro­sesə uğra­yaraq sərbəst su şəklində damarı tərk edir, interstisial boş­luğa və hü­cey­rə daxilinə keçir. Hər 100 ml 5% qlükoza məh­lulundan ancaq 10 ml qan dövranında qalır.

Hipertonik duz məhlulları (7,5%) damardakı həcmi izo­to­nik məhlullara nisbətən da­ha çox artırır. 200 ml 7,5% nat­ri­um xlor məhlulu damardaxili həcmi təxminən 1l ar­­­­tı­­rır. Catışmayan mayenin əvəz olunmasını venoz təzyiq və hər saatda olan diurezlə təyin et­mək olar. Venoz təzyiq 12-15 mm su s. və diurez 30 ml/saat deyilsə, deməli infuzion te­rapiya davam etməlidir.