Avctarii indici tomus quartus
Yüklə 19,02 Mb.
|
|
Sublata ergo Declaratione usus posset verosi- militer sustineri. Cùm ergo illa non videatur urgere, potest modò, & poterit deinceps, dum quidquam quod magis urgeat, non prodit, pa- riter sustineri. ter Theologos & Juris Canonici peritos, quis
set, opportunius arbitror suppressisse: siquidem in ordine ad effectum, de quo agimus, adeò est probabilitas sententiæ pro Theologis stans usu sapientium roborata, ut nostro opus non sit nimis operoso suffragio; sitq́ue semper inter præclaræ utriusque facultatis professores pug- na erudita futura, dum quisque illam, quam profitebitur, sit meritò laudaturus. Idque sive de Vicario agatur, sive de Episcopatu. Circa quod tamen Joannes Angelus Bossius Tomo 1.
actum circa comparationem partis utriusque discursum, ita scribit: Quare hodie ex facto 22. videtur decernere æqualiter juris Pontificij Doctores & Theologiæ Magistros seu Theologos ad Episcopatus eligi & promoveri posse: & licet pri- mo loco ponat Theologos, rectè dici potest id fecisse, quia Theologia nobilior & præstantior quàm scien- tia Canonica aut Civilis, ut plenißimè probat Chassanæus d. part. 8. Considerat. 10. & sex seqq. Hæc ille ex illis insignibus & doctissimis Theologis, quos laudat, unus, & qui inter paucos assumeretur, profectò dignissimus, quod tamen non assecutus. Juxta cujus judicium scientia Canonica summorum æstimatione Pontificum ad Episcopatus aptior reputatur, quandoquidem ex Canonistis plures, pauci ex Theologis ad hujusmodi dignitatem assumun- tur. Sed quidem inæqualitatis hujus ratio non ex adducto capite, sed aliundè potest, justa ad- hibita consideratione desumi. Ex eo scilicet quòd ex sæcularibus plures sint qui sacrorum Canonum, sicut & civilis juris studio in publi- cis gymnasijs incumbant, facilius enim & bre- vius illud, atque ad temporalia commoda uti- lius judicatur: Theologia autem apud Reli-<-P> @@0@ @@1@ gere plures ex Theologis possent, id non fa- ciunt, prudentissima ducti ratione, ne scilicet Religiones præcipuis alumnis privent, quibus illustrantur illæ, & ad sui status conservatio- nem valde necessarij computantur. Quod ergo circa priùs nominatam à Concilio Theologiam à P. Bossio insinuatum, ob præstantiam scili- cet, & non propter majorem aptitudinem ad munus Episcopale, ita factum, cùm ita sensus videatur probare Pontificum: non est equidem admittendum: cùm revera prædicationis fun- ctio maximè genuina Episcopatui sit, & quid- quid secus accidat, scholarum more loquendo, per accidens se habeat, ut ex præfatis habetur manifestum. In officijs sacris, cùm de Sanctis celebratio occurrit Episcopis, illud pro ipsorũ laudibus positum invenimus: Iste est qui ante Deum magnas virtutes operatus est, & omnis terra doctrina ejus repleta est. Non illud: Iste est, qui forenses judicavit caussas, & negotia litigiosa tra- ctavit, peritia Iuris insignis. Quatuor currenti hoc sæculo Præsules Sanctorũ sunt fastis adscripti, Divi scilicet Carolus Borromæus, Andreas Cor- sinus, Thomas de Villanova, Frāciscus Salesius, & Theologi omnes, & Sanctus quidem Carolus talem se, licet Juris prudentiæ operam dede- rit, numquàm intermissa prædicatione proba- vit, gravißimis licet curis occupatus. S. Francis- cus Salesius Theologiam prætulit: Et ne quid
ergo ut judicem ageret, & se muneri Episco- pali præaptaret. De duobus alijs res est clara, Religiosi enim. Videant jam Domini Cano- nistæ an tale aliquid suis possint in laudibus personare, &, si magnis sint illi dignissimi, qui- bus non est animus quidquam præfato dis- cursu decerpsisse. Vide Dianam Parte 7. Tract. 12. Resolut. 34. id quod Resolut. 1. dixerat re- tractantem, & pro Theologia decernentem cum excessu probabilitatis.
sufficienter pertractata. Id au- tem, quod n. 75. dictum circa irregularitatem ex defectu lenitatis oportet aliquantum am- pliùs declarare. Dictum ibi quando bellum justum est, irregularitatem ex defectu lenita- tis provenientem, sicut & aliam quamcumque ejusdem generis, posse dispensari ab eo, cui ampla facultas conceditur, excepto homicidio voluntario & bigamia, ut tenent Doctores, quos adducit & sequitur Diana Parte 4. Tract. 2. Resolut. 69. §. Quid ego. Et idem esse quan- do homicidium, aut alia singularis irregulari- tas excipitur, ut Simonia in Bulla Pij V. de qua ibi. Amplam autem facultatem habere Capitulum ex eo ostensum fuerat, quod illa sit Episcopis concessa à præfato Sanctissimo Pon- tifice, sitq́ue Capitulum jure in eôdem succes-<-P>@@ <-P>sor. Sed quidem præfatis videtur obstare tenor Cōcessionis, sic enim Pontifex: Patriarchis, Ar- chiepiscopis, Episcopis, partium illarum, quascumque personas, à delictis, per quæ irregularitas cōtrahitur, homicidio voluntario extra bellum commisso, ac Simoniæ labe dumtaxat excepta &c. Cùm ergo irregularitas quam judex contrahit ex defectu lenitatis, ex delicto non veniat, non videtur virtute concessionis præfatæ posse dispensari. Et ita tenent citati n. 68. id autem, quod ex Diana adductum cum limitatione dicta vide- tur accipiendum, scilicet eum, cui ampla fa- cultas conceditur, excepto homicidio volunta- rio & bigamia, posse in irregularitate ex defe- ctu lenitatis dispensare, quando scilicet ita ampla est, ut non habeat exceptionem dictam, quòd videlicet ex delicto proveniat. Non ergo poterit dispensare Capitulum, quia neque Pa- triarchæ, Archiepiscopi, & Episcopi. batum juxta tenorem privilegij insinuatum ibi, sed non exhibitum. Sic ergo sanctus illius Auctor ante præfatam clausulam: Hac igitur consideratione ducti, aliàs dilectis filijs Fratribus Ordinum Mendicantium in Indiarum partibus de- gentibus, cum personis, quæ tam ex delicto, quàm ex non delicto, irregularitatem contraxissent, super irregularitate hujusmodi dispensandi in aliquibus casibus facultatem conceßimus. Hæc ibi. Licet autem concessio pro Ordinibus Mendicanti- bus ad solos casus aliquos asseratur directa, am- plissima sanè est, & eatenus ad aliquos tantùm casus, quia exceptum homicidium volunta- rium, & Simonia, ut in adducta concessione. Quibus extantibus, quòd concessio præfata ad Episcopos etiam spectet. n. 71. probatum, quia minimè apparet credibile minus eis Pon- tificem voluisse concedere, quàm fuerat Reli- giosis concessum. Tum etiam quia allata con- cessionis verba id non evincunt, nullo enim modo negatur in ipsa dispensationem posse pro irregularitatibus ex delicto non provenienti- bus impertiri. Quod enim dicatur posse à de- lictis, per quæ incurruntur, absolvi, cum fa- cultate dispensandi circa alias, potest sine ullo inconvenienti componi. Quid enim obest dis- pensatio circa quasdam cum absolutione à de- lictis dispensationi erga alias, quæ sunt sine delicto contractæ, aut è converso? Ubi & absolutio dicta non est limitationis nota, sed extensionis, quòd scilicet dispensetur, etiam si delicta intervenerint, à quibus debeant sic delinquentes absolvi. Et ita intellexisse vide- tur privilegium dictum doctissimus P. Vera- cruz, ut testatur P. Joannes Baptista in Animad- ubi ita scribit: Vbi etiam dicit quòd Pius V. con- ceßit omnibus Episcopis & Archiepiscopis in novo Orbe, ut poßint cum omnibus fidelibus dispensare in omni irregularitate, excepta illa, quæ ex homicidio voluntario extra bellum, & ex Simonia. Sic ille, juxta legitimũ concessionis intellectũ. Pro quo & faciunt sequentia verba: Quæ irregularitatẽ ex @@0@ @@1@ rit sic: Vnde licet sint Doctores, qui apud eum- dem (Dianam) ibidem, & Resolut. sequenti cen- seant Episcopos non posse in irregularitate ex de- fectu lenitatis dispensare, quorum sententiam ipse probabilem reputat: in casu autem nostro nequit de facultate dicta dubitari ob specialem Conceßio- nem. Sic tunc censui, & censeo modò, etsi sciam dubitasse aliquos, sed immeritò. Quod autem circa judicium Dianæ dictum erga sen- tentiam negantem Episcopis prædictam facul- tatem, convenientiùs fuisset, si illum probabi- liorem judicasse fuisset affirmatum, cùm reve- ra ita sit, ut non solùm probabiliorem asserat, sed sequendam, si de Prælatis Religiosis erga subditos non loquamur. modo Dom. Arauxo pro negativa eum senten- tia adducat in Decisionibus moralibus Parte 1. Tract. 2. alias 11. Quæst. 11. n. 3. eũ citans Resol. 69. ubi & Nos, & etiam 70. ubi tamen idem firmat, licet de Prælatis regularibus erga subdi- tos ibi ex professo disquirat, juxta dicta nuper. Citat etiam ipsum ex Tomo 7. Tract. 2. Resol. 26 ubi tantùm ait utramque sententiam esse satis probabilem, & aliquomodo videtur affirmati- væ favere. Ipse autem Dom. Arauxo negati- vam amplectitur; qui tamen in fine statuit non esse condemnandos Episcopos, qui cum judice laico ex rationabili caussa quandoque dispensant: quia nullus condemnandus est ex eo quòd in materia favorabili, & sine præju- cio tertij, sequitur opinionem probabilem. Et- enim una ex conditionibus concurrentibus in opinione probabili est quòd possit sequi tuta conscientia; alioquin probabilis non esset. Opinio autem affirmativa talis est, & valde quidem probabilis, ab intrinseco & ab extrin- seco. Cùm tamen in materia favorabili, qua- lis est ista, non requiratur intrinseca probabi- litas, sed sufficiat extrinseca virorum non in- fimæ notæ. Quis enim dicere audeat opinionem Quæ sunt verba præfati Scriptoris. Cujus do- ctrina optima quidẽ est, & quę deberet materijs alijs pariformiter applicari. Et quod attinet ad Patrem Suarium errat citatio, non enim Dis- putatio. 27. est. sed 47. Sect. 6. in fine. ubi sen- tentiam prædictam non tenet, sed potiùs op- positam: illud tamen addit, quod est præsenti instituto consonum, scilicet eos, qui possunt ex privilegio dispensare in irregularitatibus cum exceptione homicidij voluntarij, posse in hac irregularitate dispensare, quia sub homici- dio voluntario non comprehen ditur illud, quod justè fit. Id quod Religionibus Mendicanti- bus asserit convenire erga proprios cujusque Religiosos. solitas non transire ad Capitulum clarè osten- sum n. 86. licet non defuerint quidam aliter, sed meo judicio videri plusquàm improbabiliter<-P>@@ <-P>sentientes. Et n. 87. probatum non posse mori- ente Episcopo, eligendo Vicario ab ipso com- mitti, eo quòd incerta illi persona sit, nec possit satis idonea per experimentalem, aut ipsi æ- quivalentem notitiam judicari. Videtur au- tem validam designationem futuram, si Epis- copus Vicarium suum designet, si à Capitulo fuerit confirmatus, juxta dispositionem Con- cilij Tridentini, de qua n. 1361. designato etiam alio, si à Capitulo non confirmetur, ut frequentiùs accidit. In quo quidem quod ad rem ipsam attinet, nulla apparet implicatio. Sed non videtur quomodo esse conveniens possit talis disponendi modus. Si enim Vica- rius ipsi videtur idoneus, designet illum, & id incertæ Capitularium confirmationi non re- mittat, in quo sua esse inconvenientia possunt, ob repulsam cum peculiari affectatione erga illum, qua designatione præfata in officio pro- gredi Episcopus conabatur, unde & in ipso no- vus titulus offensionis, & qui illam solent in- fausti effectus cōcitari. Et quod de communi- catione dictum respectu Præbendariorum, ut scilicet non sit necessarium ut qui in diœcesi laborabunt, & facultatum sint usum habituri, eam cogantur peragrare; eò tendit ut Præben- darij ex eo titulo non teneantur Ecclesias de- serere, ut possent fortè nonnulli sibi minùs attenti persuadere. Et eo pacto visitationem assumere ipsis prohibitam, juxta dicta Cap. 4. Assert. 4. Ubi & illud occurrit observatione dignum, in ijs, quos Episcopus ad functiones ipsi concessas delegaverint, non expirare com- missas facultates Episcopi interitu, etiāsi nulla facta delegatione moriatur. Id quod ex tenore concessionis constat, dum sic dicitur: Prædictas facultates communicandi Sacerdotibus idoneis, qui in ejus diœcesi laborabunt, & præsertim tempore sui obitus, ut Sede Vacante sit qui poßit supplere &c. Sacerdotes ergo idonei post mortem supplere possunt, etiam ante tempus obitus delegati, sic enim præ se fert verborum contextus, ut illud Præsertim tempore sui obitus non ita acci- piendum est, ut tunc præsertim fieri commissio debeat, ne si desit, qui possint supplere defi- ciant: sed amplior & favorabilior sensus, satis- que congruus ille est, quem & Pontificis con- firmat intentio, dum vult post mortem non debere deesse, qui suppleant. Id quod etiam ex sequentibus elucescit, dum sic ibi: Vt Sede vacante sit qui poßit supplere, donec Sedes Aposto- lica per delegatos, vel per unum ex eis, alio modo provideat. Ubi notandum illud, Vt Sede vacante sit: de singulari enim est sermo ab Episcopo diligendo, in quo plenitudo resideat faculta- tum. Quinam ergo delegati illi, de quibus postea per delegatos? Non equidem alij, nisi quos ante obitus tempus designarat. Quibus tamen illud quod sequitur, videtur obstare: Quibus delegatis auctoritate Apostolica facultas conceditur Sede vacante, in casu neceßitatis con- secrandi Calices, Patenas, & Altaria portatilia sacris oleis, ab Episcopo tamen benedictis. Hæc enim nimis ampla videtur concessio pro Sacer- dotibus, quibus aliquam aut aliquas facultates Episcopus delegaverat. Ad quod quidem di- cendum videtur, cùm ad commissionem Sa-<-P> @@0@ @@1@ debeant memoratæ actiones delegari, cùm re ipsa delegatis ab Episcopo committantur à Sede Apostolica, dum aliud ab ipsa non pro- videatur. Deinde commissio unius aut alterius facultatis minoris momenti non reddit dele- gatum, quatenus eo nomine majus aliquid de- signatur. Unde in casus contingentia non est temerè, sed consideratione & consilio adhibi- tis procedendum. In quo & Episcopos opor- tet esse cautissimos, & quæ per se ipsos exe- qui commodè possunt, expediet valdè ut alijs minimè committantur.
thedrali ex effusione sanguinis, circa quod est diversimodè ju- dicatum. Et modò occasione concessionis præfatæ, juxta quam licet delegatis usus sacro- rum oleorum in consecratione Calicum, Pa- tenarum, & Altarium portatilium, quæstio in- cidit circa Ecclesiæ reconciliationem, in quo pars affirmativa videtur verosimilis, quia plus id est, & ratione necessitatis concessum, cùm tamen pro reconciliatione Ecclesiæ major vi- deatur esse necessitas. Sed quidem cùm conse- cratio oleis ab Episcopo benedictis sit facien- da, in reconciliatione cum proportione proce- dendum, ut aqua sit ab Episcopo etiam pecu- liari illa benedictione, quæ in Pontificali ha- betur, benedicenda cum sale scilicet, cinere, & vino. Id quod non erit commodè factibile, cùm Episcopus, qui benedicere possit, non ad- sit, neque, ab aliquo ex distantibus, nisi post longum temporis spatium expectari, cùm ta- men reconciliationis necessitas urgeat. Nec credibile sit pro hujusmodi effectibus aquam sic benedictam asservari. Quid ergo tunc? Li- cebítne aquam communi benedictione sacra- tam ad hujusmodi ministerium adhibere? Tit. 12. nu. 262. & seq. privilegium adduxi, juxta quod à Regularium Prælatis id fieri queat, quod & tradunt adducti in Additionibus nu. 25. Ex quo videtur idem posse à prædictis fieri delegatis. Regulares enim aqua ab Episcopo benedicta debere uti per se loquendo affirmant adducti citato n. 263. ratione autem necessi- tatis, quod est dictum indulgetur. Ex quo vi- detur argui pro delegatis posse, ex ratione simi- li, immò & rationis identitate. Quod quidem videtur satis probabile. esse possunt, ut in casu præfato vidimus acci- disse, videndum quid fieri in similibus queat. De quo Diana diversis egit in locis, sed præ- cipuè Parte 11. Tract. 8. Resolut. 23. Ubi sen- tentiam Pauli Piasezij adducit, de qua & No- ctinotius Verb. Ecclesia polluta nu. 15. qui ita<-P>@@ <-P>scribit: Piasezius docet (in Praxi Episcopali par. 1. cap. 2. arti. 4. n. 7.) quòd ubi reconcilia- tio non potest haberi statim ab Episcopo, debeat la- vari Ecclesia cum aqua exorcizata, & interim ce- lebrari in ea, donec reconcilietur per Episcopum, Cap. finali de Consecrat. Ecclesiæ. Sic ille pro casu, de quo agitur eximius futurus fautor, si uti relatio proponitur, docuisset, cùm tamen aliquid sit omissum, in quo multùm potest esse momenti, sic enim Auctor: Vbi etiam re- rens Episcopi permissionem, seu veriùs licen- tiam, quam posse dari sunt qui sentiant, ut vi- deri apud citatos potest. Sic enim prior Vers. Yüklə 19,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|