Azərbaycan döVLƏt aqrar universiteti İnformasiya texnologiyalari, aqrar müHƏNDİSLİk və energetika faküLTƏSİ

Meyvə və bağçılıqda kənd təsərrüfatı texnikasından istifadə

edərkən təhlükəsiz işlərin təmini.
Meyvə və tərəvəzçilikdə torpaq becərən, kübrə və zəhərli preparat (v) səpən və s. maşınlardan geniş istifadə edilir. Bunlardan istifadə edərkən, meyvə-giləmeyvə yığan maşınlarla işləyərkən təhlükəsizlik tədbirlərinə düzgün riayət edilməlidir.

Maşın-traktor aqreqatlarına təhkim edilmiş köməkçi işçilər maşının quruluşu ilə tanış olmalı və iş yerinə uyğun olaraq təhlükəsizlik texnikası üzrə təlimat almalıdır. İşə başlamazdan qabaq paltar və ayyaqqabısını qaydaya salmalıdır.

Əgər bağ və bostan yerindən elektrik xətti keçirsə, o zaman maşının yuxarı nöztəsi ilə elektrik xətti arasındakı məsafə 2m.-dən az olmamalıdır. Traktorla quyu qazanın xüsusi mühafizə örtüyü olmalıdır.

Qazıcı burğu təmizlənən zaman traktorun mühərriki söndürülməlidir.

Qazıcı maşın (quyu) uzun müddət dayandıqda, qazıcı burğusu torpaq səthinə en-dirilməlidir.

Meyvə yığan vibrasiyalı maşın işləyən zaman işçinin onun hərəkət zonasına yaxınlaşması qadağandır.

Mailli sahədə əkilmiş üzümlüklərdə gecə vaxtı maşın-traktor aqreqatları ilə işlə-mək qadağandır.

APV-10-2 mitil basdırıcı aqreqat işləyən zaman onun burğusu yuxarı qalxmış vəziyyətdə olduqda ona yaxınlaşmaq qadağandır.

Beton dayaq basdıran maşınlara xidmət edən işçilər fartuk və əlcəklə təmin edilməlidir.

Üzümü yığmaq və aparmaqdan qabaq traktor və yük qaldırıcının sazlığı yoxla-nılmalıdır.

Giləmeyvə yığan maşına qulluq edən zaman elektrik təhlükəsizliyi təmin edil-məlidir, belə ki, elektrik naqillərinin izolyasiyası və vibratora cərəyan aparan kabelin zədələnməsi yoxlanılmalıdır.

Yağışlı vaxtlarda və ildırım boşalması zamanı iş dayandırılmalıdır.

Günəşli vaxtlarda işçilər açıq rəngli baş örtüyü ilə işləməlidir. Məhsul yığan ada-ma hər 50 dəqiqədən bir 10 dəqiqə istirahət verilməlidir.

Vibratorla işləyən bütün işçilər ildə 1 dəfədən az olmayaraq tibbi yoxlamadan keçməlidir.

Kartof basdıran və yığan maşınla işləməzdən qabaq işçi yaxşı hazırlıq keçməli və iş yerinə görə təhlükəsizlik texnikası üzrə təlimat almalıdır. Aqreqat işləyən zaman ona minmək və düşmək qadağandır.

Tozlu və küləkli vaxtlarda eynəkdən istifadə edilməlidir.

Kələm və tərəvəz bitkilərinin toxumlarını yığan vaxtı POU-2 tipli kuzalı univer-sal platformadan istifadə etdikdə onun hərəkəti zamanı yan tərəfdən platformaya ya-xınlaşmağa icazə verilmir. Platformaya yığılmış yükü boşaldan vaxtı traktor tam da-yandırılmalıdır.

İstixanalarda texnikadan istifadə etdikdə kəskin döngə yerlərində adamların ol-mamasına diqqət yetirilməlidir. Qapalı istixanalarda uzun müddət traktor və b. özü hərəkət edən maşınlarla işləməyə icazə verilmir ona görə ki, daxili yanacaq mühərri-kindən çıxan qaz onu zəhərləyə bilər.

Əgər istixanalarda elektrikləşdirilmiş maşın və mexanizmlərdən istifadə edilərsə, o zaman elektrik təhlükəsizliyi tələblərinə ciddi riayət edilməlidir.
Yükləmə-boşaltma DÜİST 12.3.009-76 ƏTSS-də tədbirləri.

Yükləmə-boşaltma işlərinin təhlükəsizliyinin təmini, onların təşkili qaydasından və texniki vasitələrdən necə istifadə edilməsindən asılıdır.

İşi təşkil edərkən yükün xarakterini öyrənmək (yəni dənəvər, qabda olması, açıq və s.), həmçinin onun kütləsini bilmək lazımdır.

Kütləsinə görə bir yerli yüklər üç dərəcəyə bölünür:

1) Kütləsi 80 kq-a qədər,

2) Kütləsi 80 kq-dan 500 kq-a qədər,

3) Kütləsi 500 kq-dan yuxarı olan yüklər.

Yükün kütləsindən asılı olaraq yükləmə üsulu seçilir.

Belə ki, 2-ci və 3-cü dərəcəli yüklərin yüklənməsi və boşaldılması yükqaldırıcı mexanizmlərin köməyi ilə, onlar olmadıqda isə xüsusi vasitələrdən istifadə edilməli-dir. Məsələn, içərisində yanacaq olan dəmir boçkanı yerdən avtomobilin banına qal-dırmaq lazım gəldikdə maili alçaq müstəvidən və boçkaya bağlanmış kəndirdən isti-fadə edilməlidir.

Yükün kütləsi 50 kq-dan artıq olduqda onu qaldırmaq və yerləşdirmək üçün iki fəhlə lazımdır. 2-ci və 3-cü dərəcəli yüklər yüklənmiş avtomobildə adamların aparıl-ması qadağandır.