Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

Yıllar	Erkek	Şehir Kadın	Toplam	Erkek	Kır Kadın	Toplam	Erkek	Toplam Kadın
Toplam
1935	5.559	4.756	10.315	5.729	5.264	10.993	11.288	10.020	21.308
1940	20.396	5.574	25.970	10.171	5.351	15.522	30.567	10.925	41.492
1945	15.606	10.005	25.611	4.411	2.791	7.202	20.017	12.796	32.813
1950	-	-	29.628	-	-	7.494	-	-	37.122
1955	21.764	15.095	36.859	7.786	4.187	11.973	29.550	19.282	48.832
1960	25.649	20.030	45.679	6.962	5.676	12.638	32.611	25.706	58.317
1965	27.880	23.809	51.689	9.432	6.637	16.069	37.312	30.446	67.758
1970	33.318	27.888	61.206	8.029	7.150	15.179	41.347	35.038	76.385
1975	40.313	36.491	76.804	8.141	7.822	15.963	48.454	44.313	92.767
1980	49.890	44.211	94.101	11.078	9.633	20.711	60.968	53.844	114.812
1985	61.977	56.720	118.697	9.272	8.094	17.366	71.249	64.814	136.063
1990	74.404	67.671	142.075	11.517	10.194	21.711	85.921	77.865	163.786

Tablo I Beykoz İlçesi'nin Nüfus Gelişimi

Kaynak: 1990 Genel Nüfus Sayımı, "Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri, îli 34-İstanbul", DiE, Ankara, Temmuz 1993.

BEYKOZ GENÇLİK KULÜBÜ 198

sele, 800 ton lastik, 500 ton solüsyondur. İşletmede 1.286 işçi, 96 memur çalışmaktadır. Yıllık ihracat tutarı 8 milyar TL'dir.

Bibi. A. Giz, "istanbul'un En Eski Sanayi Bölgesi: Kazlıçeşme ve Deri Sanayi", /. S. O. Dergisi, S. 22 (1967); Ö. Küçükerman, Geleneksel Türk Dericilik Sanayii ve Beykoz Fabrikası... Boğaziçi'nde Başlatılan Sanayi, Sü-merbank Yayını, 1988.

ÖNDER KÜÇÜKERMAN

BEYKOZ GENÇLİK KULÜBÜ

istanbul'un en eski ve en köklü spor kulüplerinden biri. Ahmed Midhat Efen-di'nin(->) II. Meşrutiyetin ilanını müteakip 1908'de Beykoz'da kurduğu Beykoz İttihat ve Teavün Cemiyeti'nin Mü-maresat-ı Bedeniyye Şubesi, kulübün nüvesini teşkil eder. 1911'de Beykoz Şark İdman Yurdu adım alarak faaliyetini genişleten kulüp, 1921'de yine aynı semtte faaliyet göstermekte olan Beykoz Zindeler Yurdu ile birleşerek Beykoz Zindeler İdman Yurdu adını aldı. Cumhuriyet'in ilanından sonra adını Beykoz Spor Kulübü olarak değiştirdi. 1939'da Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü'nün kurulmasıyla gençlik kulüpleri arasına katılarak Beykoz Gençlik Kulübü oldu.

Sarı-siyah formalı kulüp özellikle futbol, kürek, yüzme ve basketbol dallarında faaliyet gösterdi. Futbol takımı uzun yıllar İstanbul I. Ligi'nde yer aldı; "üç büyükler" diye anılan Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray'a rakip olduğu dönemler yaşadı. Kulüp, uzun yıllar, eski ünlü futbolcusu Kelle İbrahim'in fedakâr çabalarıyla ayakta kaldı. Onun ölümü ve profesyonelliğin kabulünden sonra ekonomik şartlar kulübü hayli sarstı. Kulüp 2. Lig'e, oradan da 3. Lig'e düştü.

Son yıllarda semtteki Sümerbank Beykoz Deri ve Kundura Fabrikası'nın maddi desteğiyle Sümerbank Beykoz adını alan kulüp halen bu adla faaliyetini sürdürmektedir. Futbol takımı, Türkiye 3. Ligi'nde oynamaktadır. 1949'da basket-bolda Türkiye şampiyonu olan Beykoz bu spor dalında da ayakta durma çabası içindedir.

CEM ATABEYOĞLU

BEYKOZ İLÇESİ

İlin doğu yarısında, Kocaeli Yarımada-sı'nın kuzeydoğusunda yer alır. Beykoz İlçesi'ni batıdan İstanbul Boğazı, kuzeyden Karadeniz, doğudan Şile ve güneyden de Üsküdar ve Ümraniye ilçeleri çevrelemektedir. Bu alan içinde yüzölçümü 396 km2'dir. İlçe merkezi 19 mahalleden meydana gelmiştir. Biri merkez olmak üzere iki bucağı vardır. Beykoz İlçesi Merkez Bucağı'na 11 köy, Mahmutşevketpaşa Bucağı'na da 8 köy bağlıdır.

Beykoz ilçe merkezine bağlı mahalleler; Anadoluhisarı, Anadolukavağı, Beykoz (merkez), Çamlıbahçe, Çiğdem, Çubuklu, Göksu, Göztepe, Gümüşsüyü, İncirköy, Kanlıca, Kavacık, Ortaçeşme, Paşabahçe, Rüzgârlıbahçe, Soğuksu, To-katköy, Yalıköy, Yenimahalle'dir.

Köyleri; Merkez Bucağı'na bağlı, Akbaba, Alibahadır, Anadolufeneri, Çavuş-başı, Çayağzı (Riva), Dereseki, Elmalı, Kaynarca, Mahmutşevketpaşa, Polonez, Poyraz; Mahmutşevketpaşa Bucağı'na bağlı, Ömerli (bucak merkezi), Bozha-

1934-1935 sezonunda Beykoz Spor Kulübü futbol takımı. Cem Alabeyoglu arşivi

ne, Cumhuriyet, Gollü, Ishaklı, Kılıçlı, Öğümce, Paşamandıra'dır.

Beykoz İlçesi eskiden Üsküdar'a bağlıydı. Cumhuriyet döneminde Üsküdar İlçesi'nden ayrılarak, ayrı bir ilçe olmuştur. 1987'de Beykoz'un üç köyü (Hüse-yinli, Kocullu ve Sırapınar) yeni kurulan Ümraniye İlçesi'ne bağlanmış ve ilçe bugünkü idari bölünüşüne kavuşturulmuştur. Beykoz İlçesi'nin nüfus gelişimi Tablo I'de görülmektedir.

Beykoz İlçesi'nde hem şehir, hem kır nüfusu vardır. Beykoz'da 1935-1990 arasında toplam nüfusta 8 kat bir artış söz konusuyken, aynı dönemde şehir nüfusu 14 kat artmıştır. Bu Beykoz'un şehir kesiminin kırsal kesime nazaran daha hızlı nüfuslandığım göstermektedir. İlçede 1940 nüfus sayımında aşırı bir artış görülmektedir. Bu artışta esas etken II. Dünya Savaşı nedeniyle askeri birliklerin hareketleri olmuştur. Daha sonra bu hareket aksi yönde tekrarlanınca Beykoz'un nüfusu normal gelişme düzenine kavuşmuştur. Beykoz İlçesi'nde 1990 nüfus sayımına göre 163.786 kişi yaşıyordu. Bu nüfusun yüzde 52,5'ini erkekler, yüzde 47,5'ini kadınlar oluşturuyordu. İlçe merkezinde 50 yaşına kadar erkek nüfus, bu yaştan sonra da kadın nüfus fazladır. İlçenin nüfus piramidinde doğumların azlığına bağlı olarak nüfus artış oranında bir düşüş de görülmektedir.

İlçe nüfusunun sosyal açıdan bir özelliği okuryazarlık durumudur. Beykoz ilçe merkezinde 6 yaşın üzerindeki nüfusta okuryazarlık oranı yüzde 89,1'dir. İstanbul İli genelinden daha düşük olan bu değer, kırsal kesimdeki nüfus dahil edildiğinde daha da azalmaktadır. İlçe merkezinde okuma yazma bilenlerin yüzde 83,1'i bir eğitim kurumundan mezun olmuştur. Bunlardan yüzde 68, l'i ilkokulu, yüzde 14,9'u ortaokul ve dengi okulları, yüzde 13,3'ü lise ve dengi okulları, yüzde 3,7'si de yükseköğrenim kurumlarını bitirmiştir.

İlçe merkezinde çalışan nüfus 1990