Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

BEYKOZ VAPURU

200

201

BEYLERBEYİ

rı yerleştirilmiştir. Beykoz Kasrı'mn gecelemek için düşünülmediği açık olarak bellidir; mutfak ve hamam gibi servis mekânlarına yer verilmemiştir.

Kasır zemin katında birbirini çevreleyen teraslarla kuşatılmıştır. Bunlar kat kat birbirini sararak bahçe zeminine u-laşmaktadır. Böylece kasır kademeli bir piramit şeklinde gittikçe genişleyen bir teras kaidesi üzerine oturmuş olmaktadır. Bunların üzerinde adeta bir anıt görünümünde yükselen kasır 200 dönümlük bir arazide, manolyalar, çamlar ve ıhlamur ağaçlarıyla kaplı bir koru içine yerleştirilmişti. Koru içinde yaz sıcaklarından korunmak için yapılmış bir "grot-to" yer alır. Dar ve dolambaçlı bir yol ile girilen bu yapay mağaranın kubbeli iki küçük odası vardır; duvarları istiridye kabuklan ile süslenmişti ve üst tarafından devamlı dökülmekte olan sular serin hava cereyanı oluşturmaktaydı. 18. yy Avrupa bahçe mimarisinde bu yapay mağaralara sık rastlanır.

istanbul'a resmi ziyareti sırasında Beykoz Çayırı'nda yapılan av partilerine katılan İmparatoriçe Eugenie şerefine yapılan tören sırasında burada köşk biçiminde bir pavyon kurulmuştu. Pavyon, Sarkis Balyan'ın o zamanlarda yeni açılmaya başlayan dünya sergilerinin dekor benzeri mimarisinin bir örneğidir. Günümüze birkaç fotoğrafı kalmıştır.

Yüzyıl başında harap durumda olan kasırda önce bir darüleytam, sonra trahom hastahanesi açıldı; bir süre göçmenler iskân edildi ve daha sonra ordu emrine verildi. 1953'te Sağlık Bakanlığı tarafından onarılarak bir klinik olarak kullanılmaya başlanan kasır 1963'te Beykoz Prevantoryumu'na dönüştürülmüştü. Bugün Beykoz Çocuk Göğüs Hastalıkları Hastanesi olarak kullanılmaktadır. Bibi. İSTA, V, 2657-2661; M. Tayyip Gökbil-gin, "Boğaziçi", 1A, II, 684-685.

TÜLAY ARTAN