Bilgin Tez

Defterdar

“Defterdarlık

Hızâne-i âmire defterdarı Hayreddin Bey’in yeri şehremini İshak Çelebi’ye buyuruldı, Hayreddin Bey mutasarrıf olduğı timarları ile.” (KK Ruus Def. nr. 209, 26 Safer 957, s.14 )

Divan-ı Hümâyun Kalem Teşkilatı

Reisü’l-küttab

“Hatt-ı hümâyûn-ı sa‘adet-makrûnla bu hakire tevcih olunmuşdur. Fi gurre Cemâziye’l-evvel sene 65” (ARSK nr. 1529, s.2)

Tercüman

“Macar ve Latin taifesine südde-i sa‘âdette tercüman olan Mustafa’ya sâyir tercümanlara virildüği üzere salyâne ve âdet otlığı virilmek buyu­ruldı.” (KK Ruus Def. nr. 230, 7 Rebiu’l-evvel 984, s.264)

Kâtipler

“Bâ hatt-ı hümâyûn

Kitâbet-i Dîvân-ı hümâyûn

Dîvân-ı hümâyûn kâtiplerinden Ahmed’e Medine-i Münevvere ağalığı sadaka buyurulup kitâbeti mahlûl olmağın sağ ulûfecilerden yevmî on akçe ulûfesi olan kâtip Mehmed ehl-i kalem olmağla ulûfesi hazineye kalup bedeli düşenden timar ile kitâbet-i mezbûre virilmek” (KK Ruus Def. nr. 238, s.97)

“Dîvân katibi şakirdliği hizmetinde olan Hasan’a hükm-i şerîf yazmağa icazet buyuruldı deyu Hüsrev Bey haber götürmek buyu­ruldı.” (Mühimme nr. 4, s.169)

Bâb-ı Defteri’ye ait tayin kayıtları

Defterdar

“Defterdarlık

Hızâne-i âmire defterdarı Hayreddin Bey’in yeri şehremini İshak Çelebi’ye buyuruldı, Hayreddin Bey mutasarrıf olduğı timarları ile.” (KK Ruus Def. nr.209, 26 Safer 957, s.14 )

Defterdarlık-ı şıkkı sani

“Defterdarlık-ı şıkkı-ı sânî

Tahvîl hükmü virildi.

Kıbrıs defterdarı olan Mehmed’e virilmek buyuruldı. (KK Ruus Def. nr. 225, 23 Rebiulahir 980, s.79 )

Ruznamçe-i evvel

Ruznamçe-i evvel

Ruznamçe-i sânî olan Hasan Çelebi’ye virilmek. (KK Ruus Def. nr. 225, 7 Ramazan 980, s.164 )

Ruznamçe-i sani

Ruznamçe-i sânî

Rumeli muhâsebecisi olan Mustafa Çelebi’ye virilmek. (KK Ruus Def. nr. 225, 7 Ramazan 980, s.164 )

Muhasebe-i Rumeli

Muhâsebe-i Rumeli

Anadolu muhâsebecisi olan Mehmed Çelebi’ye virilmek. (KK Ruus Def. nr. 225, 7 Ramazan 980, s.164 )

Muhasebe-i Anadolu

Muhasebe-i Anadolu

Asitane-i sa‘âdetde dividdâr olan Derviş Çelebi’ye virilmek. (KK Ruus Def. nr. 225, 7 Ramazan 980, s.164 )

Dividdarlık

Dividdârlık-ıdergâh-ı âlî

Sipâhî oğlanlar zümresinden Ali Çelebi’ye virilmek. (KK Ruus Def. nr. 225, 7 Ramazan 980, s.164 )

Mukataacılık

Mukâta‘acılık

Bâ hatt-ı hümâyûn

Hâliyâ havâss-ı hümâyûna ilhâk olunan piyade sancakları mukâta­‘alarına müstakil bir mukâta‘acı lâzım olup ve şıkk-ı sânî mevkûfâtcısı olan Ahmed ehl-i kalem ve müstakîm olmağın zikr olunan mukâta‘acılık mezbûr Ahmed’e, anun yerine ruznâme hizmetinde olan Mehmed ma­hal olmağın buyuruldu. (KK Ruus Def. nr. 11 Rebiulahir 990 s. 346)

Kağıt emini

“Emânet-i kağıt

Sâbıkâ çuka emini kâtibi olan Mustafa’ya buyuruldı.” (KK Ruus Def. nr. 208, 13 Rebiu’l-evvel 954, s.70)

Surre emini

“Emânet

Surre emâneti dergâh-ı âlî çavuşlarından cebeci Mustafa Çavuş’a bu­yuruldı.” (ARSK nr. 1457, 4 Receb 964, s.10)

Arpa emini

“Emânet-i arpa-i hassa

Arpa kâtibi Musa Çelebi’ye virildi. Yetmiş akçe ile ve hem arpa emin­lerinin tasarruf itdüği arpalığıyla. Sonra seksen akçe ile buyuruldı fi 24 Rebiu’l-evvel sene 954.” (KK Ruus Def. nr. 208, 18 rebiu’l-evvel 954, s.76)

Arpa katibi

“Kitâbet-i arpa-i hassa

Arpa kitâbeti kapucılar kâtibi Kasım Beğ’e buyuruldı. Otuz akçe ile.” (KK Ruus Def. nr. 208, 18 rebiu’l-evvel 954, s.76)

Dezgahlar nazırı

“ Dezgahlar nâzırı fevt olmağın Mustafa Çelebi’nin kulı Hüseyin on iki akçe ile nâzır oldı.” (KK Ruus Def. nr. 208, s. 73)

Arabistan defterdarlığı varidatçısı

“Arabistan defterdârı İskender Bey vâridâtçılık arz eyledüği akçe ile buyuruldı, sekiz akçe.” (KK Ruus Def. nr. 208, 30 Rebiu’l-evvel 924, s.87)

Defterhane Teşkilatı

Defter Emini

“Defter emini olan Âli ref‘ olunup reîsülküttâb olan Molla Ferruh’a virilmek buyruldı. 1 Cemâziye’l-âhir 1001 (KK Ruus Def. nr. 253)

İlmiye Teşkilatı

Şeyhülislâm

“Bâ hatt-ı hümâyûn

Fetvâ-yı şerîf der İstanbul

Sâbıkâ müfti olub ba‘dehu Rumeli kadıaskerî olan Mevlânâ Muhyid­din Efendi’ye virilmek [buyuruldu]

Ebu’s-su’ud Efendi merhûm mutasarrıf olduğı altı yüz elli akçe vazife ile. Temessükleri sâhib-i sa’âdetde kalmıştır. (KK Ruus Def. nr. 253, 11 Şevval 1001, s. 205)

Rumeli kazaskerî

“Kadıaskerlik-i Rumeli

Sâbıkâ kadıaskerlikden mütekâ‘id olan Mevlânâ Abdurrahman Efendiye virilmek buyuruldı.” (KK Ruus Def. nr. 225, 24 Muharrem 981, s. 266)

Anadolu kazaskerî

“Kadıaskerlik-i Anadolu

Edirne kadısı Mevlânâ Malulzade Efendiye virilmek buyuruldı.”

(KK Ruus Def. nr. 225, Muharrem 981, s. 266)

İstanbul Kadısı

“Kazâ-i İstanbul

Burusa kadısı Mevlânâ Hamid Çelebi’ye buyuruldı”

Müjde Hayreddin Çavuş’a” (KK Ruus Def. nr. 214, 3 Safer 963, s. 38)

Bursa kadısı

“Kazâ-i Bursa

Pâdişâh-ı âlem-penâh hazretlerinin medrese-i şerîflerinin müderrisi olan Mimarzade Mevlânâ Musluhiddin’e buyuruldı.

Müjde Tekeli Hasan Çavuş’a” (KK Ruus Def. nr. 214, 3 Safer 963, s. 38)

Şam kadısı

“Kazâ-i Şam

Nişancı Beğ karındaşı Salih Çelebi’ye buyuruldı.” (KK Ruus Def. nr. 208, s. 87, 2 Rebiulahir 954)

Kütahya kadısı

“Kazâ-i Kütahya

Zikrolunan kadılığa mutasarrıf olan Mevlânâ Şemseddin’in müddet-i örfiyyesi tamam olup Şehzâde Sultan Bayezid hazretleri giru yerinde ibkâ olmasın iltimâs idüp pâye-i serîr-i a‘lâya arz olunup giru yerinde ibkâ olunmak buyuruldı.” (ARSK, nr. 1457, 23 B 964, s. 18)

Müderrisler

Semaniye Medresesi

“Medrese-i Semâniye ki mezkûr Salih Çelebi’nin yeridir. Şam kadısı Saçlu Emir’e verildi.” (KK Ruus Def. nr. 208, 2 Rebiulahir 954, s. 87)

Amca Hüseyin Paşa Medresesi

“Amuca Hüseyin Paşa Medresesi virilen Mevlânâ Mesud ve ba’dehu her kim medrese-i mezkureye ...... ile vara? sahn pâyesine gelmeye is­tihkâkı ola. Sahn pâyesine gelene? deyu? buyurulmasın? Kadıasker Mevlânâ Şeyh Muhyiddin Efendi pâye-i serîre arz idüp paşa hazretleri dahî vech-i mezkûr üzere ru’ûs-ı kazâyâya yazılmak buyuruldı.” (KK Ruus Def. nr. 205, 24 Rebiulevvel 954, s. 84)

Kalenderhane Medresesi

“Anadolu Kadıaskerî Sinan Çelebi Efendi’nin oğlu Mevlânâ Hüseyin’in hakkında mezîd-i inâyet zuhûr idüp bi’l-fi’il mahrusa-i İstanbul’da yevmi kırk akçe ile tasarrufunda olan Kalenderhane Med­resesi elli akçe ile olunmak ferman olundu.” (KK Ruus Def. nr. 209, 7 Cemâziye’l-âhir 957, s. 69)

Şeyhülislâm Mülazımı

“Mülâzemet

Şeyhülislâm müfti efendi hazretleri dânişmendlerinden Hızır oğlu Mevlânâ İsa umûmen mülâzım olunmak fermân olundukta mülâzım olmak” (KK Ruus Def. nr. 238, 4 Recep 988, s. 44)

Rumeli Kazaskerî Mülazımı

“Sâbıkâ Rumeli kadıaskerî olan Bostan Çelebi mektûb gönderüp bir yıla karîb tezkireciliği hizmetinde olan Mevlânâ Cafer içün kânûn-ı pâdi[şâ]hî üzere bu makûle olanlar ilâ-yevminâ hâzâ mülâzım ola­gelmeğin mezbûr dahi mülâzım olmak bâbında inâyet ricâ itmeğin se­rîr-i a‘lâya arz olunup mülâzım olmak buyuruldı.” (KK Ruus Def. nr. 214, 3 Safer 963, s. 39)

Rumeli Kazaskerî ahkâm katibi

“Kitâbet-i ahkâm-ı kadıasker-i Rumeli

Mülâzımlardan İbrahim nâm kimesne ehl-i kalem olmağın virilmek buyuruldı.” (KK Ruus Def. nr., h. 991, s.24)

Şam Nakibu’l-eşrafı

“Bâ hatt-ı hümâyûn

Şeyhülislâm müfti efendi hazretleri mektûb gönderüp Şam-ı şerîfde nakîbu’l-eşrâf olan Seyyid Ali içün pir olup hizmete iktidârı olmayup yerine Seyyid Ömer, sâlih ve mütedeyyin olup isbât-ı neseb içün ki­mesneye hüccet virilmek üzere nakîb olmasın murâd idinmeğin vech-i meşrûh üzere nakîb olmak buyuruldı.” (KK Ruus Def. nr. 238, s. 1, 12 Ca 988)

Vakıf Teşkilatı

Vakıf Görevlileri Tayinleri

Mısır vakıfları nazırlığı

Nezâret-i evkâf-ı mahrûse-i Mısır

Mezbûr nezâret Mısır beğlerinden Lütfi Beğ oğlına virildi. Kırk akçe ile. Sâbıkâ Mısır mukâta‘acısı olan Mehmed’e virildi. (KK Ruus Def. nr. 208, 15 Ca 954, s. 147)

Nezâret-i kazâ-i Erbaa

Mezbûr nezâret, yeri, Lütfi Beğ oğlına virilen Mehmed Beğ’e virildi. (KK Ruus Def. nr. 208, 15 Ca 954, s. 147)

Mütevelli tayini

“Meşhedeyn tevliyeti yüz akçe ile Kasım Hocaoğlu Hüseyin Çelebi’ye buyuruldu ki sipâhî oğlanıdır. Saray hocası oğlıdır” (KK Ruus Def. nr. 208, 25 Muharrem 954, s. 10)

Sultan Mehmed vakıfları müfettişliği ve nazırlığı

Müfettişlik-i evkâf-ı Sultan Mehmed Han ma‘a nezâret

Sultan Mehmed Han-ı Fatih ve Sultan Selim Han-ı atik evkâfına sâbıkâ İstanbul kadısı olan Şemsi Efendi nâzır ve müfettiş olmak buyuruldı. (ARSK nr. 1475, 6 Ramazan 1006, s. 4)

Sultan Mehmed vakıfları mütevelliliği

Tevliyet-i Sultan Mehmed Han der İstanbul

Sultan Selim Han merhûmun mütevellîsi Behram Beğ’e buyuruldı. Yirmi akçe terakkiyle. (KK Ruus Def. nr. 208, 22 Ca 954, s. 159)

Surre tevcihi

“Mahrûse-i Burusa’da hazret-i Gazi Hüdavendiğar’ın imâretinde Şeyh olan Halil rikâb-ı hümâyûna ruk‘a sunup “imâret-i şerîfin vakıfnâmesinde şeyhine surre ta‘yîn olunup mikdârı re’y-i mütevellîye havâle olunup zamân-ı sa‘âdetlerinde vezîri Hayreddin Paşa’yı mütevellî nasb idüp merkûmun zamânında üç yıl mütevellî olduğı eyyâmda Bu­rusa müddi ile on iki müd buğday ve on iki müd arpa ve on iki müd ulaf ve altı müd pirinç, surre on iki akçe vazife ile ta‘yîn idüp ol zaman­dan beru virilü gelüp evkâf defterinde mestûr iken ref‘ olundı deyu bildirüp ta‘yîn olunan mikdârı surre tasarrufu virilmek buyuruldı.” (KK Ruus Def. nr. 212, 29 Cemâziye’l-evvel 961, s. 10)

Cihet tevcihi:

“İstanbul kadısına

Ahmed nâm kimesne Kara Seydi’nin akrabâsından imiş. Düşenden hâline münâsib cihet içün hüküm buyuruldı.” (KK Ruus Def. nr. 208, 18 Rebiulevvel 954, s. 76)

Vakıf zevayidinden akçe tevcihi

“İstanbul’da on iki akçe ile Mahmud Paşa meşîhatından ferâgat idüp Mahmud Paşa’nın utekâsı evlâdından olan Mehmed’e imâret-i mez­bûre evkâfı zevâyidinden on akçe buyuruldı.” (KK Ruus Def. nr. 208, 20 Rebiulevvel 954, s. 79)

“Bağdad kadısı olan Ruşen-zade sâbıkâ Bursa’da müfettiş-i evkâf iken cihât tasarruf idenlerden ba‘zısının cihet tasarruf itmeğe istihkâkı olma­yup hîn-i teftîşde ref‘i lâzım olduğı ecilden cihetlerin âhara tevcîh itmiş. Şimdi Burusa kadısı beratlara mukayyed olmayup yine âharlara tevcîh eylemiş. Müşârun-ileyhin tevcîh itdüği cihât yine mukarrer ola”. (KK Ruus Def. nr. 208, 12 Safer 954, s. 29)

Sağlık teşkilatı

Hekimbaşılık

Hekimbaşılık-ı dergâh-ı âlî

Yine hassa hekimlerden Garsuddinzade Muhiddin Efendi’ye yirmi akçe terakkî ile virilmek buyuruldu (KK Ruus Def. nr. 225, 7 Ramazan 980, s. 163)

Tabip tayini

Re’îsületibbâ Bedreddin Efendi mektûb gönderüp Bâb-ı Hümâyûn’da yevmî on altı akçe ile İbrahim Paşa sarayına tabâbet hizmeti iden Da­vud fevt olup yerine Bâb-ı sa‘âdetde yevmî on akçe ile tabîb olan Mev­lânâ Musluhiddin her vecihle hizmete lâyık ve mahaldir deyu i‘lâm itmeğin mezkûr ............ Beğ yeri on beş akçe ile buyuruldu. (KK Ruus Def. nr. 213, 5 Ramazan 962, s.226)

Cerrah tayini

Hekimbaşı mektûb gönderüp İstanbul’da Sultan Mehmed Han dârüşşifâsında altı akçe ile cerrâhbaşı olan Cafer ve merhûm Şehzade Sultan Mehmed vâlidesi dârüşşifâsında beş akçe ile cerrâhbaşı olan Sinan ve hassa harçdan iki akçe ulûfesi olan Üstad Abdullah oğlı Mahmud’un cerrâhlık ilminde mahâretleri vardır deyu arz idüp Asi­tâne-i sa‘âdetde hizmete mahaldir [deyu] bildirmeğin kânûnları üzere buyuruldu. (KK Ruus Def. nr. 214, 15 Muharrem 963, s.25)

Cerrah

“Bursa bimarhânesinde sâbıkâ cerrah olanın yeri yine mukarrer buyu­ruldı.” (KK Ruus Def. nr. 208, 6 Rebiulevvel 954, s. 62)

Bahriye teşkilatı

Kaptanlık

Kapudanlık-ı Mısır

Siâhî oğlanları zümresinden otuz akçe ulûfesi olan Seydi Ali deryâ ilminde mâhir olmağın Mısır kapudanlığı seksen akçe ile buyuruldı. (KK Ruus Def. nr. 210, 25 Zilhicce 960 s. 257)

Liva ile Mısır kaptanlığı tevcihi

Galata’da olan hassa reîslerden Seydi Ali’ye yüz elli bin akçe ile Mısır kapudanlığı virilmek buyuruldı. (Mühimme nr. 4, 19 Receb 967, s. 50)

Kaptanlık

Kapudanlık-ı Anabolı

Kapudan paşa mektûbı mûcebince sâbıkâ Kavala kapudanlığından ma‘­ûul olan Mustafa Beğ oğlı Hasan’a virilmek fermân olunup ba‘dehû altmış akçe ile virilmek. (KK Ruus Def. nr. 255, 20 Safer 981, s. 283)

Gemi Reisliği

“Delvine sancağı beği Mehmed Beğ mektûb gönderüp babası Salih Paşa’nın kullarından olup sâbıkâ vilâyet-i Mağrib’te sancağa muta­sarrıf olan Haydar’ın deryâ ilminde her vechile mahâreti olduğı ar­zedüp inâyet ricâ itmeğin düşenden bir reislik buyuruldı.” (Mühimme nr. 4, selh-i Ra 967, s. 4)

Kalyon reisine ulûfe

“Büyük kalyonun reisine on beş akçe ulûfe buyuruldı.” (KK Ruus Def. nr. 208, 4 Ra 954, s. 60)

Yelkenli gemi reisliği

Müteveffâ Uluç Ali Beğ’e tâbi‘ Ahmed nâm kimesneye yedi akçeli ve sekiz akçeli bir yelken reisliği düşdükte viresiz deyu Piyale Paşa haz­retlerine hükm-i şerîf buyuruldı. (KK Ruus Def. nr. 220, 23 Şaban 973, s. 42)

Tersane kethüdalığı

Kethüdâlık-ı Tersâne-i Amire der-mahmiye-i Galata

Yevmî seksen akçe ulûfeyle kethüdâ olan Dardağan? Muslihiddin hâ­liyâ küffâr-ı hâkisâr gemileriyle vâki‘ olan muhârebede şehîd olup gedüği hâlî ve hizmeti mu‘attal kalmağın yevmî elli akçe ulûfe ile Geli­bolu kethüdâsı olan Hâfız kethüdâ bu def‘a vâki‘ olan donanma-i hümâyûnda bu ana gelince her husûsda istihdâm olundukda küllî hiz­meti müşâhede olduğından gayrı muhârebe-i mezbûrda dahî hayli ya­rarlığı ve yoldaşlığı zuhûra gelüp ve kendisi yaralanup hizmet-i mez­bûre uhdesinden gelür kimesne olmağın zikr olunan kethüdâlık on akçe terakkîyle yevmî altmış akçe ulûfeyle mezbûra virilmek buyu­ruldı. (KK Ruus Def. nr. 223, 27 Cemâziye’l-evvel 979, s. 14)

Eyalet Teşkilatı

Beylerbeyi Tayini:

“Mir-i miran-ı Cezayir

Kapudan Mehmed Beğ’e virildi. Yedi kere yüz bin akçalık haslarla.” (KK Ruus Def. nr. 208, 18 Rebiu’l-Evvel 954 s. 76)

Hazine defterdarı

“Defterdarlık-ı Hazine-i Bağdat

Sâbıkâ Bağdat’ın timarı defterdârı olan Süleymanzade Mehmed Çelebi’ye buyuruldı” (KK Ruus Def. nr. 208, 26 Muharrem 954 s. 10)

Timar Kethüdası

“Kethüdâlık-ı Timarhâ-yı Erzurum

Canik livâsı hazîne kethüdâlığına Hüseyin Sinan Beğ’e buyuruldı. Şimdiye değin olanlar subaşılıktan ve sipâhî oğlanlarından olan altmış bin akçalık dirlikle idi. Merkûma mezîd-i inâyet olunup yüz bin ile bu­yuruldı. Kırk bin noksanı düşenden münâsib olan yerden tedârik eyle­yesin deyu hüküm buyuruldı.” (KK Ruus Def. nr. 208, 17 Muharrem 954 s. 7)

Defter Emini

“Bağdat beylerbeğisi mektûb gönderip sâbıkâ Bağdat’ta timar tezki­recisi olup on bin akçalık timarı olan Kudsi ? maslahatgüzârdır deyu Bağdat defterinde defter emîni olmasın arz itmeğin mutassarrıf olduğı timarıyla defter emânetin itdiresin deyu buyuruldı.” (KK Ruus Def. nr. 208, 15 Rebiu’l-Evvel 954, s. 93)

Sancak Teşkilatı

Sancak Beyi Tayini:

“Livâ der Mısır

Silahdarbaşı Mahmud Ağa’ya Mısır’da sancak buyuruldı, kânûnları üzere. Sonra mezîd-i inâyet olunup yirmi bin terakkîyle buyuruldı. Pâdişâh hazretlerinin hatt-ı şerîfleri vardır.” (KK Ruus Def. nr. 208, , 25 Muharrem 954, s. 9)

“Livâ-i Vulçitrin

Cezayir timarları kethüdâsı Mustafa Beğ’e buyuruldı. İki yüz otuz bin ile” (KK Ruus Def. nr. 208, 29 Muharrem 954, s. 16)

“Livâ-i Yanya

Livâ-i mezbûr beği Ferhad Beğ vefât eylemeğin Pojega sancağı beği Bâli Beğ’e buyuruldı, bedeliyle,” (KK Ruus Def. nr. 208, 4 Safer 954 s. 18)

Saray teşkilatı

Müteferrikalık

“Çaşnigir Ali Beğ müteferrika olmak buyurulmuş. On akçe terakkîyle buyuruldı deyu Paşa hazretleri emr eylediler” (KK Ruus Def. nr. 208, 10 Rebiulahir 954, s. 89)

Çavuşluk:

“Asitâne-i sa‘âdet çavuşlarından Arslan çavuş vefât idüp Anadolu çavuşlarından Yunus’a buyuruldı. Pâdişah hazretlerinin hatt-ı şerîfleri vardır”. (KK Ruus Def. nr. 208, 17 Muharrem 954, s. 7)

Yeniçeri ağalığı

Ağalık

Yeniçeri ağalığı Kapucıbaşı Ferhad Ağa’ya buyuruldı.(ARSK nr. 1453, 25 Şevval 961, s. 16)

Yeniçeri ağalığı inâyet olunan kimesnelere oldukları hînde kula tevzî‘ içün üçyüz akçe virilür imiş. Hâliyâ Ağaya dahi virilmek buyuruldı. (ARSK nr. 1453, 29 Şevval 961, s. 20)

Hassa mehterler bölükbaşılığı

“Hassa mehterler cemâ‘atinden on üç buçuk akçe ile bölükbaşı olan İlyas fevt olup bölükbaşılığı mahlûl olmağın giru mehterler cemâ‘atin­den dokuz akçası olan İlyas oğlı Lütfi mezbûrun yerine kânûnları üzere bölükbaşı oldı. İki akçe ile” (KK Ruus Def. nr. 208, 24 Rebiulevvel 954, s. 82)

Muytablık

“Hassa muytablardan Mehmed b. Hızır fevt olup dört buçuk akçe ulû­fesi mahlûl olmağın müteveffânın yerine Mustafa b. Mehmed iki akçe ile. Mirahurın tezkiresi mûcebince (KK Ruus Def. nr. 208, 24 Rebi­ulevvel 954, s. 82)

Şerbetçilik

“Hassa helvacılardan Hüsrev’in beş akçası varmış. Edirne Saray-ı Amiresine şerbetçi ta‘yîn olundu ki şerbetçilik hidmeti eyleye. Kiler­cibaşı ağzından kapucılar kethüdâsı haber getürdi.” (KK Ruus Def. nr. 208, 7 Safer 954, s. 25)

Aşçı şakirdleri:

“Matbah-ı âmirede aşçı şakirdi olanlardır:

Hüseyin birader-i Mehmed		Hırvat
Süleyman	Ahmed	Premedi
Ali	Yusuf	Fenar
Ramazan	Mahmud	Avlonya
Sorgun	Ahmed	Mora
Mahmud	Hasan	Halpete?
Süleyman	Ali	İlbasan

Mezbûrûn yedi nefer aşçılar karındaşları birer buçuk akçe ile matbah-ı âmirede şakird oldılar. Birer buçuk akçe buyuruldı. Tezkireleri vardır” (KK Ruus Def. nr. 208, 29 Muharrem 954, s. 75)

Mirahur mensuplarının tayinleri

“Bargir kethüdası şehsuvar hassa kethüdâ oldı

Hassa rahtvan Ahmed bargir kethüdâsı oldı.

Bargir rahtvanı Hasan hassa rahtvan oldı.

Kürsidâr olan Hasan bargir rahtvanı oldı.

Kürsidarlık sarrâc Ayas’a buyuruldı” (KK Ruus Def. nr. 208, 11 Safer 954, s. 27)

“Bir sarban dahi sipâhî oğlanı oldı. Sonra on bin timar buyuruldı, kâ­nûnları üzere on akçe ulûfesi varmış. Arabacı Mustafa Çelebi’nin karındaşı imiş. İsmi Ahmed imiş, ana göre virile”

Sarbanlar kethüdâsı Mustafa kânûnları üzere ze‘âmet buyuruldı”

(KK Ruus nr. 208, 26 Muharrem 954, s. 10)

Peykler kethüdalığı

“Dergâh-ı âlî peyklerinden yedi akçe ulûfe ile peykler bölükbaşısı olan Bosnalı İskender’e bir akçe terakkî ile peykler kethüdâlığı emr olundı deyu kapucılar kethüdâsı Bâli Ağa Kapuağası ağzından haber getürdi” (KK Ruus Def. nr. 208, 29 Muharrem 954, s. 16)

Peykler bölükbaşılığı

“Cemâ‘at-ı mezbûreden dört buçuk akça ulûfesi olan odabaşı Bosna[lı] Yusuf yedi akçe ile mezbûrun yerine bölükbaşı olmak buyuruldı deyu müşârun-ileyh ağa ağzından haber getürdi.” (KK Ruus Def. nr. 208, 29 Muharrem 954, s. 16)

Peykler odabaşılığı

Peyklerden dört buçuk akça ulûfesi olan Çerkez Yusuf altı akça ile mezbûrun yerine odabaşı olmak emr olundı. Kapucılar kethüdâsı Bâli Ağa kapu ağası ağzından haber getürdi.” (KK Ruus Def. nr. 208, 29 Muharrem 954, s.16)

Silahdarlık:

“Taşra kilerde beş buçuk akçe ile kilercilik hizmetinde olan Mustafa on beş akçe ile silahdâr oldı deyu kapu ağasından kapucılar kethüdâsı haber getürdü. (KK Ruus Def. nr. 208, 3 Rebiulevvel 954, s. 56)

“Helvacı Hüsrev aksak olmağın ulûfesiyle ve iki sahn şurba, iki tas et ile iki çift ekmek ile Eski Saray’dan ala deyu buyuruldı deyu kapu ağasından kapucılar kethüdâsı haber virdi arz olına tezkire virile.” (KK Ruus Def. nr. 208, 3 Rebiulevvel 954, s.57)

“Mustafa nâm çaşnigire Rumeli’nde on bin akçalık timar buyuruldı deyu paşa hazretleri emr eylediler ikindi dîvânında” (KK Ruus Def. nr. 208, 11 Rebiulevvel 954, s.66)

16 Yüzyıl Ruuslarında Muhtelif Hususlara Ait Kayıtlar

Ceza Davalarına Ait Kayıtlar:

Katl hükümleri

“Sâbıkâ Alâiye beği Mustafa Beğ’in bir adamı bir sipâhî oğlanı kat­leylemiş. Yeniçeri ağasına ve İstanbul kadısına arz-ı hâline göre şer’le hüküm yazıla” (KK Ruus Def. nr. 208, 25 Safer 954, s.47)

“Ahyolı kadısı mektûb gönderüp Aydos kazâsından Gürge? nâm kar­yede kır bekçiliği iden Nikola bin Nedliko? nâm zimmî Siyot? nâm zimmiyi üç yerde baş böğründe bıçak ile urup katl idüp ikrâr eyleyüp kısâs taleb ider kimesne olmadığın arz eylemeğin “kısâs olunmak bu­yuruldı” , deyu arz üzerine Kadıasker efendi işâret eylemişdür.( KK Ruus Def. nr. 209, 7 Cemâziye’l-âhir 957, s. 69)

Zina hükmü

“Ankara kadısına

Ali nâm kimesne beğlerbeğinin subaşısı avretin çeküp fi‘l-i şenî‘ idüp bi’l-fi‘il yanında imiş ve yedi bin akçesin dahi almış, şer‘le hüküm buyuruldı. Vâki‘ ise akçesin ve avretin alıviresin itdüği fesâdı arz eyle­yesin. Ammâ tamâm-ı ihtimam? Beğlerbeği adamıdır deyu himâyet it­meyüp sonra alıviresice olmayasın. Sancak beğine bile yazıla.” (KK Ruus Def. nr. 208, s. 97)

Hırsızlık hükmü

“Edirne kadısı Behlül [arz] eyledüği Abdullah oğlı Ali nâm hırsız Hüseyin bin Abdullah’ın Yeni İmaret kurbunda olan evin açup ba‘zı esbâbın uğruladuğın ikrar itmeğin şer‘an bir eli kesilmek buyuruldı.” (KK Ruus Def. nr. 208, 12 Safer 954, s. 29)

Müzevver hüküm

“Erzurum beğlerbeğine

Dîvân-ı Hümâyûnda elinde müzevver hüküm bulunan Erzincanlı zımmî hüküm çıkarmak içün Erzincan’dan bir kâfire yirmi beş filori ve arz virüp kendüsi bunda gelmemiş ol hükmi ol kâfir getürmiş. Ol kâfiri dutup gönderesin deyu hükm-i şerîf buyuruldı.” (KK Ruus Def. nr. 208, 6 Rebiu’l-evvel 954, s. 63)