4.1.5 Ulaşım
Aydın İli bulunduğu konum itibariyle, ilk çağlardan beri ticaret yollarının geçtiği bir bölge olmuştur. Tarihte, Asya’dan gelen ticaret yolları İç Anadolu’yu ve Göller Bölgesi’ni geçtikten sonra Büyük Menderes Vadisi boyunca ilerlemekte ve buradaki Milet, Efes ve Smyra gibi liman kentlerine malları ulaştırmakta ve buradan da deniz yoluyla diğer memleketlere bu mallar ulaştırılmaktaydı. Aynı zamanda, İç Anadolu’dan gelen Asya yolu ile Menteşe Yöresi’nden gelen yollar Aydın’da birleşmekte ve bu da Aydın’da ticareti canlı tutmaktaydı (Ateş et al, 2001:9).
Günümüzde de yollar bu güzergâhları izlemekte ve Aydın İli’ni çevre illere bağlamaktadır. İlin en önemli iki ulaşım kanalı, İzmir-Afyon-Ankara istikametini izleyen demiryolu ve buna paralel olan İzmir-Denizli (E24) karayoludur (Genç, 2000:9).
Aydın-Denizli ve Aydın-İzmir(E24) yolu ülkemizin yoğunluk olarak önde gelen yollarıdır. Yük ve yolcu taşımacılığı açısından bu yolun önemi yadsınamaz. Yapımı 1986 yılında başlanan ve 2000 yılında hizmete giren Aydın-İzmir Otoyolu üçer şeritli ve 3000 metre uzunluğundaki tünelleri ile İzmir-Aydın arasındaki ulaşımı daha kısa ve daha güvenli bir hale getirmektedir. Bu otoyol Denizli ve daha sonra Antalya İli’ne bağlandığı takdirde hem turizm hem de taşımacılıkta ülke ekonomisine büyük faydaları olacaktır. Bu katkıdan ilk olarak faydalanacak illerden birisi de Aydın ilidir (Genç, 2000: 9).
İldeki diğer önemli bir karayolu da ülkemizin önemli turizm merkezlerini bağlayan karayoludur. Bu yol Kuşadası-Selçuk, Kuşadası-Davutlar, Kuşadası-Söke, Söke-Bodrum, ilçelerini birbirine bağlamakta olup, özellikle yaz aylarında turizm faaliyetlerinde yoğun olarak kullanılmaktadır (Ateş et al, 2001:9).
Yukarıda saydıklarımızın yanı sıra, Aydın İli’nde toplam 4.103 km uzunluğunda köy yolu bulunmaktadır. Esasen sosyal bir alt yapı olan ve Aydın gibi nüfusunun hiç de azımsanmayacak bir kısmı köylerde yaşayan bir il için ekonomik değeri de olan bu yolların % 40’ı asfalt zeminlidir. Bugün için Aydın İli’nde yolu olmayan köy yoktur. Aydın İli’ndeki mevcut köy yolları Çizelge 4’de gösterilmektedir.
Çizelge 4. Aydın İli’ndeki Mevcut Köy Yolları Uzunlukları (km) ve Cinsleri.
Yolun Cinsi
|
Köy Hiz.
|
Köy Sayısı
|
Toplam Yol Ağı(Km)
|
Asfalt
|
Köy Hiz.
|
381
|
1,656
|
TCK
|
42
|
743
|
Stabilize
|
49
|
739
|
Tesviye
|
15
|
878
|
Ham Yol (Köy Altı)
|
0
|
87
|
Toplam
|
487
|
4,103
|
Kaynak: www.atob.org.tr/aydin_hakkinda.html, 22.12.2002, 13:05
Anadolu’nun çeşitli bölgelerinden gelen demiryolları Afyonkarahisar’da birleşmektedir. Bunlardan güneye ineni, Denizli’yi Aydın’a bağlamakta ve oradan da kıyıdan İzmir’e ulaşmaktadır. Türkiye’nin ilk demiryolu Aydın-İzmir demiryoludur. Kurulduğu yıllardan itibaren Aydın ekonomisine büyük bir canlılık getiren bu demiryolu 1853’de Robert WILKIN adlı bir İngiliz işadamı tarafından inşaatına başlanılmış ve 1866’da hizmete girmiştir. Aydın-İzmir demiryolu 133 km uzunluğundadır. O dönemde, taşıma giderleri %76 oranında azalmış ve özellikle Aydın yöresinde yetiştirilen pamuk ve incirin dış pazarlara ihracı kolaylaşmıştır. Bu demiryolu sayesinde 1877’lerde Aydın Vilayeti’nin tüm giderleri karşılandıktan sonra, hazineye yılda ortalama 770,000 Sterlin para aktarılmıştır. 1910’da ise bu gelir 1,700,000 Sterline ve toplam devlet gelirinin %15 ‘ine ulaşmıştır (www.aydin bld.gov.tr, 22.12.2002, 12:50).
Aydın ilini batı-doğu doğrultusunda kat eden demiryolu üzerinde Söke, Germencik, İncirliova, Aydın Merkez, Umurlu, Köşk, Sultanhisar, Atça, Nazilli, Kuyucak, Buharkent istasyonları bulunmaktadır (Genç, 2000: 10).
19. yüzyılın ikinci yarısında İngilizler tarafından kurulan Aydın-İzmir demiryolu o zamanlarda yörenin sahip olduğu ekonomik potansiyeli ortaya koymaktadır. Bugünde bu ekonomik potansiyel sürmektedir (Özalp, 2000:47).
Bugün ise, bu demiryolu yük taşımacılığında gerektiği kadar kullanılmamakta, daha ziyade yolcu taşımacılığı faaliyetini sürdürülmektedir. Aydın İli için büyük faydaları olacağı muhakkak olan bu demiryolu etkin ve verimli çalıştırılmamakta; ihmal edilmektedir.
İlin sahip olduğu tek liman Kuşadası’nda bulunmaktadır. Özellikle turistik gemilerin yanaştığı bu liman, Türkiye’nin en fazla yolcu gemisi giriş ve çıkışının yapıldığı limanlarından bir tanesidir. Limanın rıhtım uzunluğu 971 metre, derinliği 15 metre ve gemi kabul kapasitesi de 6 adettir. Ayrıca yine Kuşadası ilçesinde 630 adet yat kapasiteli bir yat limanı vardır. Bu yat limanı hem yerli hem de yabancı turistlere hizmet vermektedir (Genç, 2000: 10).
Aydın İli’nde Merkez İlçe’de havayolu ulaşımında kullanılabilecek bir havaalanı yer almaktadır (Çıldır Havaalanı). 1,435 metre pist mesafeli olan bu havaalanı yalnızca pervaneli uçakların iniş ve kalkışına müsaittir. İl havayolu ulaşımı için daha ziyade İzmir Adnan Menderes Havaalanı’nı tercih etmektedir (Ateş et al, 2001:9).
Aydın İl merkezinin diğer önemli illere ve ülke şehirlerine karayolu ile uzaklığı Çizelge 5’te gösterilmiştir:
Çizelge 5. Aydın İl Merkezinin Diğer Önemli İllere ve Ülke Şehirlerine Karayolu ile Uzaklığı.
Şehir Adı
|
Uzaklık (Km)
|
Şehir Adı
|
Uzaklık (Km)
|
Amsterdam
|
3,775
|
Ankara
|
533
|
Atina
|
1,920
|
İstanbul
|
684
|
Berlin
|
2,920
|
İzmir
|
127
|
Brüksel
|
2,911
|
Bursa
|
441
|
Budapeşte
|
1,820
|
Adana
|
893
|
Dublin
|
4,319
|
Samsun
|
1,023
|
Frankfurt
|
3,002
|
Gaziantep
|
1,102
|
Kopenhag
|
3,403
|
Kayseri
|
864
|
Liverpool
|
4,120
|
Erzurum
|
1,481
|
Madrid
|
4,415
|
Denizli
|
126
|
Moskova
|
3,392
|
Trabzon
|
1,396
|
Oslo
|
3,982
|
Çanakkale
|
446
|
Prag
|
2,594
|
Kocaeli
|
573
|
Roma
|
2,662
|
Diyarbakır
|
1,419
|
Sofya
|
1,243
|
Malatya
|
1,204
|
Zürih
|
2,915
|
Eskişehir
|
489
|
Kaynak: 1)Ömür Genç, “Uygun Yatırım Alanları Araştırması Aydın”, Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. araştırma Müdürlüğü, Nisan 2000, Ankara, s.11.
2)www.efe09.com.tr/ilmesafe.htm, 16.06.2003, 16:30.
Dostları ilə paylaş: |