23
O fonemasining paydo bo‘lishi va uning lablanish darajasi haqida xilma-xil
fikrlar bayon qilingan. Ularning barchasiga o‘z munosabat-larimizni
bildirib
o‘tirmasdan, A.Abduazizovning quyidagi fikrini keltirish bilan cheklanamiz: «Har
ikki ta’sir (ichki va tashqi - D.N.) natijasida
a fonemasi
divergensiyaga uchragan,
ya’ni ikki fonemaga ajralgan.
1
Ye. D. Polivanov formulasi bo‘yicha
a : b - c, ya’ni s
elementi a va b elementlariga ajralgan. Natijada o‘zbek tili vokalizmida barcha til
oldi unlilari
i, e, a lablanmagan va barcha
til orqa unlilari u, o‘, o lablangan bo‘lib,
ikki teng simmetrik guruhga ega bo‘lgan. Aslida
a fonemasining o‘z juftiga ega
bo‘lmagani bu sistemada bo‘sh katak qoldirilgan:
Dostları ilə paylaş: